Ontroerend en meeslepend relaas van ziekbed
Zijspoor – Josha Zwaan – Ten Have – 192 blz.
Josha Zwaan debuteerde in 2010 met de roman Parnassia, gevolgd door de romans Zeevonk en Dwaallicht. Verder publiceerde zij in Volkskrant Magazine en Trouw.
Op het moment dat ze zelf herstellende is van de ernstige complicaties na een galblaasoperatie, krijgt ze het bericht dat haar zoon erg ziek is. Het is 25 maart 2011. Haar zoon is dan 21 jaar oud. Zijn toestand verslechterd met het uur en na een aantal onderzoeken blijkt hij een auto-immuunziekte te hebben die nieren en longen aantast. Een zeer zeldzame aandoening die één keer op de twee miljoen kan voorkomen. Maandenlang is er de strijd tussen leven en dood en daarna een jaar van dialyseren. Nadat hij een donornier van zijn vader ontvangt, gaat het langzaam beter. Al die tijd houdt de schrijfster een dagboek bij.
Zijspoor is het verhaal over haar beleving van de ziekte van haar zoon. Haar dagboek is de basis van het verhaal. Fragmenten hieruit, herinneringen en de reflecties die ze hier op geeft vormen samen een heel mooi en indringend verhaal.
Josha Zwaan zegt zelf dat haar verhaal niet uniek is, maar dat ze hoopt dat mensen er herkenning en troost uit kunnen halen. Het verhaal is inderdaad niet uniek maar wel bijzonder mooi. De hoop en wanhoop, het verdriet en de pijn maar ook de onzekerheid en de angst worden heel mooi verwoord. De openhartigheid dat ze haar verhaal met ons wil delen waarbij ze volkomen eerlijk is, maakt dit boek toch wel anders dan andere verhalen vind ik zelf. Ze schrijft bijvoorbeeld over haar idee bij eventuele donatie van haar nier bij haar zoon en de opluchting dat haar man een match heeft. De angst en de impact op de rest van het gezin, maar ook over het loslaten van haar zieke zoon die ondanks zijn ziekte toch vol in het leven wil staan.
Het geheel is ook als dagboekvorm weergegeven met data boven de stukjes maar het leest als een roman die vlot in elkaar overloopt. Zodra je begint met lezen word je meegevoerd door de emoties en lijkt het net of je zelf op dat zijspoor staat en je machteloos moet toekijken hoe een jongen moet vechten voor zijn leven.
