Bundel met heerlijk absurde verhalen
Gifjes: Spoilers voor de toekomst – Daan Windhorst – Nijgh & Van Ditmar – 201 blz.
Daan Windhorst (1990) maakt satire voor De Corespondent en theatercollectief De Orde van de Dag. Daarnaast schrijft hij voor film, theater (o.a. Het Zuiderlijk Toneel en Oostpool) en televisie (De Fractie, Missie Aarde, Suspicious Minds). Hij twittert als @douchegordijn.
“Toen Daan Windhorst Gifjes uitbracht, dacht hij dat hij een verzameling vermakelijke, satirische verhalen had geschreven. Verhalen die de tijdgeest wisten te vatten, bijvoorbeeld over de PR-campagne rondom de nieuwe grondwet, of over pillen die je kunt slikken om je persoonlijkheid te verbeteren.
Wat de schrijver niet wist, was dat in de 100 jaar die erop volgden al zijn verhalen uit zouden komen. Windhorst bleek een visionair: hij voorspelde correct dat een hotel op de poolcirkel het laatste bastion van de Nederlandse cultuur zou worden. Dat TED-talks uit zouden sterven. En natuurlijk: het einde der tijden. Een indrukwekkende prestatie, niet in de laatste plaats omdat de meeste verhalen in het boek elkaar glashard tegenspreken.
Nu precies 100 jaar later, brengt Nijgh & Van Ditmar deze unieke jubileumeditie uit. Op papier, precies zoals dat in 2016 ging! En inclusief de oorspronkelijke flaptekst.”
Het boek Gifjes zelf is erg goed, de verhalen geschreven door Daan Windhorst zijn sterk. Maar de bovenstaande flaptekst irriteert mij. Hierboven staat dat Windhorst ‘het einde der tijden’ goed heeft voorspeld. Hoe kan dan 100 jaar na dato een boek worden uitgebracht? Er is dan toch niks meer? Daarbij wordt gezegd dat het boek precies zo is uitgegeven als in 2016, met de zelfde flaptekst, maar ten eerste: hoe wisten ze toen dat de voorspellingen uit zouden komen? Ten tweede spelen sommige verhalen zich een aantal jaar na 2016 af. De logica is ver te zoeken.
Vervolgens begin je met lezen en val je in het voorwoord, geschreven door de uitgever. Dit voorwoord is grappig bedoeld, maar is te flauw voor woorden. Dit voorwoord had beter niet geschreven kunnen worden. Laat ik voorop te stellen dat alles waar ik in dit boek commentaar op heb door de uitgeverij is gemaakt. Dit is jammer, want op de verhalen zelf heb ik weinig tot niets aan te merken.
Na de flaptekst en het voorwoord heb je het ergste gehad, vanaf nu wordt het alleen maar beter. Windhorst heeft tientallen absurde verhalen geschreven. Je vraagt je tijdens het lezen meermaals af: hoe kom je er op?
Het ene verhaal is nog vreemder dan de ander, maar op één of andere manier kun je het je toch voorstellen. Zelfs het schrikbarende beeld van Peter R. de Vries als premier of de grondwet die wordt samengesteld door middel van crowdsourcing, zijn echte mogelijkheden voor de toekomst. Windhorsts satire is niet zomaar uit de lucht gegrepen. Het is verder gaan – veel verder gaan – op de ontwikkelingen die vandaag de dag ook daadwerkelijk plaatsvinden. Gifjes is daardoor niet alleen grappig, maar het drukt je ook met je neus op de feiten.
“Studio Voetbal wordt dit jaar iedere avond gepresenteerd door drie willekeurige dronken supporters, die ze die middag van de straat hebben geplukt. ‘Scheelt in de kosten,’ zei het productiemeisje knipogend naar mij. Henk, de grootste van de drie supporters, sloeg mij tijdens het programma op mijn schouders en bulderde: ‘Waarom ben jij geen lijsttrekker? Op jou zou ik wel stemmen.’ Nederland – China overigens correct voorspeld.
Wat ik doe is belangrijk. Dat heb ik lang ontkend, ik deed het af als een mediacircus. Maar dat is niet terecht. Ik bouw een band op met het volk. En het volk, daar doen we het allemaal voor. Ik kan mijn ‘superkracht’ gebruiken om het volk warm te maken voor mijn beleid. And with great power comes great responsibility. (Spiderman)”
Gifjes is een heerlijk maatschappijkritisch boek, waarbij uiteraard het ene verhaal je meer zal aanspreken dan het andere. Let tijdens het lezen vooral ook op mijn favorieten: Siri, Gutmensch, Nostradamus (waar de bovenstaande quote uit komt), Project Grondwet en Chirurgie voor de ziel. Ik kon me ook erg goed vinden in de manier waarop Windhorst Paul de Leeuw neerzet (Al zingend: ‘Ik ben Paul de Leeuw en ik ben op tv.’).
Ik heb genoten van Gifjes en denk dat we Daan Windhorst en zijn satire de komende jaren goed in de gaten moeten houden!
Felice Beekhuis
