“Mijn inspiratiebron is de actualiteit”

Caja Cazemier (1958) is jeugdboekenauteur. Haar boeken gaan vrijwel allemaal over onderwerpen waarmee jongeren tussen de 11 en 16 jaar te maken kunnen hebben: verliefdheid en seksualiteit, alcohol en drugs, (online) pesten, sociale media, depressiviteit, gescheiden ouders, (uitgaans)geweld, enzovoort. Het zijn realistische verhalen die laten zien hoe jongeren omgaan met deze onderwerpen. De inspiratiebronnen voor haar psychologische jeugdromans liggen vaak in de actualiteit. Ze heeft 60 boeken geschreven.

Caja heeft verschillende nominaties voor de Prijs van de Jonge Jury op haar naam staan (o.a. voor #selfie, Like me) en voor haar boek Vamp heeft ze deze jongerenprijs gewonnen. Samen met Martine Letterie schreef ze vier boeken, waaronder Familiegeheim. Dit boek werd genomineerd voor de Thea Beckmanprijs, de prijs voor het beste historische jeugdboek. Caja woont in Leeuwarden. Ze heeft drie zoons en twee kleinkinderen.

Uit wat voor gezin kom je? Was het een gezin waarin veel gelezen werd?

Ik kom uit een gezin met hoogopgeleide ouders: mijn vader was predikant en mijn moeder, ondanks haar studie rechten en sociologie, was predikantsvrouw, huisvrouw en moeder van ons, de drie kinderen. Er werd veel gepraat over alles wat er in de wereld gebeurde en er waren overal boeken in huis. We werden veel voorgelezen.  Op mijn dyslectische broertje na lazen we alle drie graag, en als we met vakantie gingen, stond altijd een kist met boeken achter in de auto.

Welke boeken waren favoriet toen je op de lagere school (nu basisschool) zat?

Wat ik nog weet is bijvoorbeeld Astrid Lindgren en Tonke Dragt, haar boeken las mijn moeder ook voor. En boeken die zich in Lapland afspeelden: Lasse Länta van Cor Bruijn. Verder: alle boeken van An Rutgers van der Loeff, en de series: De Olijke Tweeling en de Pitty op kostschool van Enid Blyton: echte meisjesboeken. En de avonturenboeken van De Vijf.

Je schrijft voornamelijk boeken voor tieners. Waren er in jouw puberteit genoeg boeken voor die leeftijd beschikbaar? 

Nee, jammer genoeg niet. En zeker geen boeken die gingen over de dingen die mij als puber bezighielden. Ik kan me nog herinneren dat ik de bibliotheek ‘uit’ had (op de oorlogsboeken en indianenboeken na; ik zal een jaar of 14 zijn geweest) en voor de boekenkast van mijn ouders stond waar ik nog te jong voor was. Het eerste boek dat mijn moeder me uit die kast gaf was Pa Pinkelman en tante Pollewop van Godfried Bomans.

Bij die doelgroep (pubers) is de ontlezing het grootst. Baart je dat zorgen en wat doe je zelf om die te bestrijden?

Uiteraard baart mij dat zorgen. Dat motiveert mij bij schoolbezoeken, maar uiteindelijk ook bij het schrijven van mijn eigen boeken: zorgen dat ik aantrekkelijke boeken schrijf voor mijn doelgroep, aantrekkelijk qua inhoud en qua stijl/toegankelijkheid. Voor mij zijn herkenbaarheid en aansluiting bij de leefwereld van pubers belangrijk.

Je hebt ook een paar boeken geschreven met  Martine Letterie. Hoe hebben jullie dat aangepakt? 

In overleg bepalen Martine Letterie en ik het thema/onderwerp en we doen samen research. Met z’n 2-en werken we de verhaallijnen uit, en verdelen we dat over de hoofdstukken. Dat zij het historische verhaal schrijft en ik het verhaal in het nu ligt voor de hand. We schrijven apart van elkaar, en sturen elk hoofdstuk dat klaar is naar elkaar op om feedback te kunnen krijgen. Als het uitkomt, en ook om de hoofdstukken zo goed mogelijk op elkaar aan te kunnen sluiten, passen we iets in inhoud aan. Voor ons boek Made by Indira zijn we samen naar India gereisd.

Wie is Jennifer de Vries?

Jennifer de Vries is een fictieve persoon, ik was voor het boek Schuldig de ghostwriter. Het is onderdeel van een leesbevorderingsproject van het Fries, mijn boek is in het Fries en in het Nederlands uitgegeven, en uitgezet in heel Nederland. Een detectiveachtige vlogserie en mijn boek staan naast elkaar en vullen elkaar aan. In de spannende vlogserie, te zien op Jennifers YouTube-kanaal, duikt Jennifer de Vries in de wereld van de kledingindustrie en zij heeft dus een boek geschreven. Dat zie je in vlog #11:  https://www.youtube.com/watch?v=HrTitPU8iwI

In veel van je verhalen draait het om gezinnen waarin iets niet helemaal loopt zoals het moet. Bedenk je die gezinnen zelf of baseer je ze op bestaande gezinnen?

Nee, die gezinnen verzin ik zelf. Maar ik doe altijd research en op basis van de werkelijkheid en de interviews die ik houd, verzin ik mijn boeken. Maar mijn verhalen zijn dus wel fictief. Voor mij is het overigens belangrijk dat ze wel echt gebeurd zouden kunnen zijn.

Werk je met een schema of schrijf je organisch?

Nadat ik me heb ingelezen en jongeren/volwassenen heb geïnterviewd die te maken hebben met het thema waarover ik wil schrijven, werk ik mijn thema en mijn personages uit en verzin ik de gebeurtenissen en het verloop van het verhaal. Op grond daarvan maak ik een soort samenvatting vooraf. Daarna ga ik schrijven, waarbij uiteraard nog dingen aangepast worden.

Heb je een vaste plek en vaste tijden om te schrijven? 

Ik schrijf op mijn werkkamer, dus ja, ik heb een vaste plek om te schrijven, en ik ben van mezelf heel gedisciplineerd. Op de dagen dat ik geen schoolbezoeken heb en niet op mijn kleinzoon hoef te passen, schrijf ik. De laatste tijd alleen ’s ochtends.

Heb je een of meerdere mensen die je verhalen als eerste lezen en commentaar geven?

Mijn man is altijd de eerste die mijn verhaal leest en van commentaar voorziet. En afhankelijk van boek en onderwerp vraag ik wel eens een van mijn informanten (jongere of volwassene) een deel of het verhaal helemaal te lezen.

Als je aan een verhaal begint, denk je dan aan je lezers en wat zij interessant vinden of schrijf je gewoon wat je zelf wil?

Bij het schrijven ga uit van wat past bij mijn doelgroep en wat mijn lezers zou kunnen aanspreken.

Komt je uitgever ook wel eens met een idee voor een onderwerp?

Tot nu toe heb ik altijd mijn eigen onderwerpen bedacht. Maar ik overleg wel met hem of mijn redacteur

Hier mag je nog iets zeggen wat je graag kwijt wil.

Mijn inspiratiebron is de actualiteit, en toen mijn zoons op de middelbare school zaten, brachten zij mij ook op ideeën. Maar dat is lang geleden. Nu mijn kleindochter in de brugklas zit, laat ik me ook graag door haar inspireren!

Vragen: Pieter Feller

Wil je meer weten over Caja en haar boeken, kijk dan op haar wikipediapagina of op haar website.