Een heel verrassend boekje
Valse papieren – Valeria Luiselli – Vertaald uit het Spaans door Merijn Verhulst – Karaat – 144 blz.
Met een voorwoord van Cees Nooteboom
De Mexicaanse Valeria Luiselli (1983) schept met weinig woorden een heel eigen wereld die zich afspeelt in Mexico-Stad, Venetië en New-York. Ze verkent in autobiografische vorm op een verrassende, speelse, belezen en anekdotische manier de grenzen van verbeelding en werkelijkheid, van leegte en betekenis. Ze gebruikt veelvuldig citaten van en verwijzingen naar andere schrijvers, ingebed in schijnbaar alledaagse gebeurtenissen. Maar niets is toeval, er is geschrapt en herschreven en naar ik begrijp doet ze dat bij iedere uitgave, iedere vertaling, steeds weer. Zo haalt ze haar Argentijnse generatiegenoot Alejandro Zambra (1975) aan: “Een schrijver is hij die schrapt… Snoeien, planten: een vorm vinden die er al was.” (uit Bonsái, 2006)
De van oorsprong Russische dichter Joseph Brodsky is nadrukkelijk aanwezig in het eerste deel, ze zoekt en bezoekt zijn graf in Venetië en citeert uit zijn werk. De zoektocht is de kapstok voor dat eerste deel, zoals een denkbeeldige fietstocht in Mexico-Stad en gesprekken met de nachtportier van haar appartementencomplex in New-York dat ook zijn in het tweede en derde deel.
Ze verkent begrippen als ruimte, leegte, melancholie, nostalgie en “saudade”, identiteit en intimiteit. Ze doet nooit zwaarmoedig of streng theoretisch, maar lardeert haar bespiegelingen met citaten die soms weer aanleiding zijn voor nieuwe bespiegelingen.
Het is een leuk, vlot leesbaar boekje dat tot herlezen en vooral nadenken noopt. Het begint verrassend, eindigt bij het begin en stopt voor het vervelend wordt. Een echte aanrader. Ik kijk uit naar haar eerste roman.