Dromen van een eigen boekwinkel

Babet van der Schot is boekverkoper en verzorgt de marketing bij boekhandel Libris Venstra in Amstelveen, een plek waar ze als kind al vaak met haar familie kwam. Ze werd in 1996 geboren in Uithoorn, waar de bibliotheek snel haar favoriete plek werd. Aan het Alkwin Kollege in Uithoorn doorliep ze de havo. Vervolgens studeerde ze Media, Informatie en Communicatie, met als specialisatie tekstschrijven en minor Publishing. Aan de Vrije Universiteit in Amsterdam rondde ze haar opleiding af met master Schrijven. Sinds 2017 is Babet actief in het boekenvak. Ze begon op de bureauredactie van uitgeverij Prometheus, een baan die ze vanaf 2021 combineerde met een baan in een boekhandel. In die boekhandel leerde ze ook haar vriendin kennen, met wie ze inmiddels samenwoont in een klein appartement dat vooral uit boeken bestaat.

Uit wat voor gezin kom je? Waren er veel boeken in huis?

Een gezin van twee ouders en drie kinderen, waarin lezen enorm werd gestimuleerd. We hadden allen een eigen bibliotheekpasje, gingen geregeld naar de lokale boekhandel en hadden thuis meerdere boekenkasten. Ik weet nog goed dat we voor de vakantie altijd een keer extra naar de bibliotheek gingen en op ieder pasje het maximaal mogelijk aantal boeken leenden. Soms wist ik mijn ouders te overtuigen dat ik écht een paar boeken op hun pasje erbij moest lenen; zeven boeken zijn simpelweg niet voldoende voor een vakantie van twee weken!

Was je als kind al veel bezig met boeken? Schreef je zelf korte verhaaltjes en maakte je boekjes?

Zoals ik net al een beetje beschreef las ik enorm veel. Daarnaast was ik ook altijd heel gefascineerd door de boekdrukkunst. Dat zal vast en zeker voornamelijk de invloed zijn van mijn opa, de hobbyist boekbinder in onze familie. Samen met hem heb ik bijvoorbeeld meegedaan aan een cursus boekbinden. Sindsdien, en later extra gestimuleerd door mijn minor Publishing, kijk ik in boekhandels en bibliotheken ook veel naar omslagen en bindwijzen. Ook die elementen maken of breken een boek voor mij.

Schrijven deed ik als kind ook regelmatig, dat was mijn uitlaatklep. Voor het verhaal Mijn konijn en ik (zeer pakkende titel, al zeg ik zelf) heb ik met mijn opa nog gekeken of we het konden inbinden, haha. Uiteindelijk is dat er niet van gekomen. Toen ik wat ouder werd, schreef ik eerder gedichten dan korte verhalen. Voor mijn opleiding heb ik nog een dichtbundel ingebonden, bij mijn opa thuis. Vervolgens studeerde ik bij mijn bachelor af door middel van de publicatie van mijn eigen dichtbundel Born this gay, die ik uitgaf in eigen beheer.

Wat waren tot je tiende je favoriete schrijvers en/of boeken?

O, er waren er zoveel! Ik hield enorm van de boeken van Francine Oomen, zowel Hoe overleef ik… als Lena Lijstje. Als voorbereiding op het nieuwe Hoe overleef ik-boek dat binnenkort uitkomt, heb ik afgelopen twee weken alle oude boeken gelezen. Zo leuk! Natuurlijk zijn de verhalen hier en daar wat verouderd, maar ik herken ook nog veel van de eerste keer dat ik het las. Andere series die ik verslond waren Mzzlmeiden, De Olijke Tweeling en Pinkeltje. En natuurlijk de boeken van Carry Slee, Jan Terlouw, Tonke Dragt, Jacques Vriens en Thea Beckman… Ik kan toch niet kiezen!

Veel jongeren verliezen het plezier in lezen op de middelbare school. Hoe ging dat bij jou?

Helaas gebeurde dat mij ook wel. Aan het begin van de middelbare school las ik nog wel veel, maar eigenlijk is dat plezier met de verplichte leeslijst een beetje verdwenen. Ik moest toen veel ‘oude’, ingewikkelde boeken lezen die ik eigenlijk niet begreep. Dat gaf een knauw aan mijn zelfvertrouwen. Ik dacht dat ik en boeken bij elkaar hoorden, elkaar begrepen, maar opeens viel die connectie weg. Boeken waren blijkbaar niet voor mij, maar voor ‘slimme’ mensen. Wat ik nog steeds niet helemaal begrijp is het feit dat ik alleen maar van origine Nederlandstalige boeken mocht lezen voor de lijst. Volgens mij hebben we in de maatschappij niet voldoende waardering voor vertalers. Vertalen is echt een stuk lastiger dan iedereen denkt – daar komt een enorme bak tijd en energie en creativiteit bij kijken. Ze hebben het verhaal dan misschien niet bedacht, maar zijn wel ‘gewoon’ woordkunstenaars. Het duurde een tijd voor ik mijn leesplezier weer terugkreeg. Eigenlijk kwam dat pas na mijn studie. Als student staan boeken synoniem voor blokken en studeren. Als ik dan even niet aan het studeren was, had ik geen energie meer om ook nog ándere boeken te lezen.

Je werkt ook nog parttime bij uitgeverij Prometheus. Wat voor werk doe je daar?

Ik ga daar nu net deze maand mee stoppen, maar ik heb de twee banen inderdaad een tijdlang gecombineerd. Ik werk daar op de bureauredactie. Bij uitgeverij Prometheus heb je een redactie en een bureauredactie. De redactie werkt samen met een auteur inhoudelijk aan een boek, en zodra dit zo goed als klaar is gaan wij ermee aan de slag. We maken manuscripten zetklaar, begeleiden zetproeven, stellen registers op, checken of alle afbrekingen kloppen, checken de bladspiegel, corrigeren omslagen, flapteksten, advertenties… Het is divers werk. En voor wie geen idee heeft wat ik net allemaal zei: wij proberen ervoor te zorgen dat alles wat uitgeverij Prometheus publiceert – boeken, maar ook nieuwsbrieven, advertenties, boekstickers etc. – zonder grammatica- en spelfouten wordt gepubliceerd. 

Remco Houtepen noemt je een gepassioneerde verkoper en veelbelovende boekhandelaar. Waar blijkt dat uit, denk je?

Wat lief! Ik denk dat ik met mijn enthousiasme de liefde voor boeken uitstraal. Daarnaast lees ik enorm veel, vaak meerdere boeken per week. Omdat ik van boeken hou, maar ook zodat ik van zo veel mogelijk boeken in de winkel weet waar het over gaat en bij welke klant het zou kunnen passen. Ik wil de klant zo goed mogelijk helpen – ook in genres die mij in eerste instanties minder aanspreken. En zo ontdek ik ook steeds boeken die ik anders nooit had ontdekt. Win-win, dus!

Lukt het je om geconcentreerd te lezen en hoe zorg je dat je niet snel wordt afgeleid?

Als ik een boek lees, doe ik dit vaak met klassieke muziek op mijn koptelefoon. Enkel instrumentaal! Als ik de taal snap, ga ik namelijk meeluisteren haha. Ook lees ik bijna altijd met een boekenlegger, die ik regel voor regel naar beneden schuif. Zo blijf ik goed geconcentreerd.

Welke genres zijn op dit moment favoriet?

Oef. Ik lees eigenlijk van alles, van kinderboeken tot thrillers tot psychologie. Wat is mijn favoriet? De diversiteit, eigenlijk. Maar als ik dan toch iets moet zeggen: ik lees veel queer coming-of-age romans.

Heb je een of meerdere favoriete schrijvers van wie je alles leest? 

Ik hou enorm van de verhalen van Taylor Jenkins Reid. Die heb ik allemaal gelezen. Eigenlijk lees ik verder vaak juist maar enkele boeken van een auteur. Er zijn zo veel auteurs om te ontdekken, en zo weinig tijd! Ik ontdek dan liever weer een nieuwe auteur dan dat ik een (voor mij) bekende auteur pak.

Heb je plannen om later zelf een boekhandel te beginnen of over te nemen?

Ah, van wie is dat niet de droom… Er is een reden waarom boeken over boekwinkels goed verkopen, toch? Er zit een romantiek aan vast. Niet voor niks is mijn favoriete film Notting Hill. Een boekwinkel, met een kleine bakkerij/koffiezaakje erbij… Of het er ooit van gaat komen? Geen idee. Concrete plannen heb ik niet. Maar het idee blijft magisch.

Er is sprake van ontlezing in Nederland. Veel meer dan in andere landen. Denk je dat dit tijdelijk is en dat er nog wat aan te doen valt?

Ik denk dat het tijdelijk kán zijn. Ook ik, iemand met een enorme liefde voor boeken, verloor tijdelijk mijn liefde voor boeken door het onderwijs. Ik denk dat we daar een enorme slag kunnen slaan, door middel van curriculumvernieuwing. Hoop is er sowieso. Het wordt vaak bekritiseerd in de media, maar ik zie de ontwikkeling van BookTok echt als een enorm positief iets. Het motiveert jongeren om boeken te lezen, over boeken te praten, elkaar te stimuleren meer te lezen. Nee, het zijn geen Nederlandse klassiekers die gelezen worden. Maar daar is toch niks mis mee? Ze leren van lezen te houden. En dat is precies waar het over gaat. 

Hier mag je nog iets zeggen wat je kwijt wilt.

Leuk om mij bij het BoekenBijlage-panel te kunnen voegen! Ik ben net zo benieuwd naar mijn toekomstige boekentips als jullie, haha. O, en mochten jullie TikTok hebben en benieuwd zijn… volg ons op @boekhandellibrisvenstra!

Vragen: Pieter Feller