Wat een crisis met een man kan doen
Een hologram voor de koning – Dave Eggers – Vertaling: Jan de Nijs – Lebowski – 299 blz.
Een hologram voor de koning valt meteen op tussen de andere boeken door een bijzondere cover; kunstleer bedrukt met zilveren letters, geen afbeelding. Het boek ziet er daardoor degelijk en duur uit. Misschien een beetje saai, maar de inhoud is dat zeker niet.
In het boek van Dave Eggers zit de vijftiger Alan Clay aan de grond. Diverse ondernemingen die hij onder zijn hoede heeft gehad, waaronder een fietsfabriek zijn op een fiasco uitgelopen. Hij is gescheiden, heeft overal schulden en heeft zelfs geen geld meer om de studie van zijn dochter Kit te betalen. Gelukkig gloort er licht aan het einde van de tunnel. Als eigenaar van een eenmans-ICT-bedrijfje is hij gevraagd om samen met drie andere ICT-ers voor de firma Reliant een holografisch vergadersysteem te demonstreren voor koning Abdullah van Saoedi-Arabië. Het lijkt een gouden kans om binnen te lopen, want Reliant heeft het systeem ontwikkeld en concurrentie is er niet.
Het verhaal begint als Alan wakker wordt in zijn hotel in Jedda en ontdekt dat hij veel te laat is om op tijd te zijn voor zijn eerste afspraak in de King Abdullah Economic City(KAEC), een nog bijna geheel te bouwen nieuwe stad. In eerste instantie maakt hij zich er nogal druk over, maar dan aanvaardt hij het lot gelaten en laat zich door taxichauffeur Yousef – die een grote rol gaat spelen in het boek – via een grote omweg naar KAEC brengen.
Alan Clay denkt voordeel te kunnen puren uit het feit dat hij twintig jaar geleden eens contact heeft gehad met een neef van de koning, prins Jalawi. Een troefkaart die hij op het juiste moment zal uitspelen.
Na veel oponthoud komt hij in een speciaal opgezette tent waar zijn drie medewerkers al wachten, maar de koning is er niet. Eigenlijk is er niemand van enige importantie. Zijn contactpersoon Al-Ahmad is in Jedda en heeft die dag geen tijd. Er is geen internetkabel en geen wifi. Kortom de omstandigheden zijn abominabel en de vier zitten zich stierlijk te vervelen en te zweten in de tent zonder airco.
De lezer voelt al snel aan dat het boek helemaal gaat draaien om het feit of koning Abdullah zal komen opdagen of niet. Als hij komt, staat het voor Alan Clay al vast dat Reliant de opdracht zal krijgen en dat niet alleen. De firma maakt ook een grote kans om de aanleg van het hele computernetwerk voor KAEC te krijgen. Alan zal daardoor verlost zijn van zijn financiële problemen. Al snel blijkt dat de koning niet zo vlug langs zal komen. Hij is de laatste twee jaar zelfs niet meer gesignaleerd in KAEC en kranten berichten over buitenlandse reizen.
Hoofdpersoon Alan Clay gaat voor de lezer echt leven. Dave Eggers maakt er een getormenteerd man van. Alan heeft een gezwel in zijn nek dat hem verontrust en het hele boek door probeert hij een brief te schrijven aan zijn dochter die klaagt over het gedrag van haar moeder Ruby. In Flashbacks lezen we over Alans ontmoeting met Ruby en haar onmogelijk karakter waardoor het huwelijk wel moest stranden.
Het verhaal doet in de verte wat denken aan De man zonder ziekte van Arnon Grunberg. Een westerling doet zijn best om een product te verkopen in een Arabisch land en verzeilt in een Kafkaëske situaties.
Die van Alan Clay vallen nog mee vergeleken met die van Samarendra in Grunbergs boek. Dave Eggers is een begenadigd verteller, maar heeft wat minder diepgang dan Grunberg. Een hologram voor de koning is onderhoudend boek dat een beeld schetst van een man die worstelt met heden en verleden. Voor wie wil weten of die worsteling tot een succes leidt, wordt tot het einde toe in spanning gehouden.
