De dood in de pot

Stockholm cuisine – Hanna Lindberg – Vertaling: Edith Sybesma – Meulenhoff Boekerij – 398 blz.

Hanna Lindberg debuteerde met Stockholm Confidential. Dit is haar tweede boek met Solveig Berg, de jonge journaliste, in de hoofdrol. Haar debuut haperde op het gebied van de personages: nogal voor stereotypen en ook de dialogen waren niet zo sprankelend. Spannend was het allemaal wel. Eens kijken of ze haar beginnersprobleempjes heeft opgelost.

De uitreiking van de Gouden Koksmuts vindt dit jaar plaats in restaurant Stockholm Grotesque, de “culinaire tempel” van de Zweedse hoofdstad. Eigenaar ervan is Jon Ragnarsson, zelf één van de drie genomineerden. Een tweede genomineerde, die nek aan nek met Jon ligt, is Florian Leblanc. Hij is de afgelopen tien jaar steeds de winnaar geweest. Maar er wordt gefluisterd dat hij met een zenuwinzinking te kampen heeft.

De prijs zal bekend gemaakt en uitgereikt worden door Vanja Stridh, de chef van Solveig Berg. Vanja is in de restaurantwereld gevreesd om haar scherpe kritieken. Het is zover. De Gouden Koksmuts is gewonnen door … Jon Ragnarsson! Dan gaan plotseling alle lichten uit: stroomstoring? Er is een lichtflits en een harde knal. Als even later de lichten weer aan gaan, ligt Vanja dodelijk gewond op het podium. Ze wordt overgebracht naar een ziekenhuis, waar Solveig, onder het mom dat het haar moeder is, haar bezoekt. Vóór Vanja haar laatste adem uitblaast, kan ze nog net tegen Solveig fluisteren: “Eternit … zoek eternit”.

De politie zegt zeker te weten dat Vanja het slachtoffer van een vergissing is, maar Solveig is ervan overtuigd dat de aanslag inderdaad de bedoelde persoon, Vanja, heeft getroffen. Er zit dus voor haar niets anders op dan in haar eentje te proberen de zaak op te lossen. Ze komt daarbij geregeld in levensgevaar te verkeren. Achter de schermen van de horeca is het niet pluis. Het betalen van beschermingsgeld aan louche figuren is niets vergeleken met wat er zich werkelijk achter de gesloten deuren afspeelt.

Dit wordt een zware klus voor onze ‘heldin’. Het blog dat ze samen maakte met Vanja is nu ter ziele, evenals haar baan. Ze heeft vroeger een fout gemaakt (onethisch handelen) en dat blijft haar ook nu achtervolgen. Ze gaat veel fanatieker te werk dan je van iemand in die situatie zou verwachten. Ze vervreemdt zich van vrienden. Als het niet was om haar volharding en het zich kwetsbaar opstellen, zou je haar zelfs af en toe wat minder sympathiek kunnen gaan vinden. Dat verdient ze niet; ze probeert uit alle macht gerechtigheid voor de dood van Vanja te vinden. Wat was Vanja op het spoor? Vallen er nog meer doden? Komt Solveig zonder kleerscheuren aan de bevrijdende waarheid in de zinderende finale?

Naast deze verhaallijn komt ook Lennie Lee uit het eerste deel weer tevoorschijn. Via de reclassering probeert hij de juiste vergunningen voor een rijdende bar op het Stortoget, hartje Stockholm, te verkrijgen. Door tegenwerking van de autoriteiten beland hij als keukenhulp bij de derde genomineerde voor de Gouden Koksmuts, Linda Berner. Hij krijgt van een louche figuur een aanbod voor een duister zaakje. Hoe past dit, evenals de verdwijning van een andere bekende kok, in de rest van het verhaal?

Na lezing van dit tweede deel – het einde van de serie is hopelijk nog niet in zicht – kan gezegd worden dat Lindberg zich nadrukkelijk verbeterd heeft. De personen en dialogen staan nu levensecht op papier. Ze heeft haar gastronomiethriller vanuit diverse perspectieven geschilderd en voert haar heldin met grote vaart langs en achter de schermen van de Stockholmse sterrenrestaurants, chef-koks en de moderne Scandinavische keuken. Ook neemt ze de lezers mee door het interessante Stockholm, waarvan eerdere bezoekers zeer zeker de nodige locaties zullen herkennen.

De plot is in het begin wat aan de trage kant, maar na een poosje slaan de bladzijden zich als vanzelf om, want de spanning neemt hand over hand toe. Dit ondanks het feit dat er zich een aantal plotwendingen voordoet, en aanwijzingen die je als lezer naar de verkeerde kant leiden. Dat de finale zinderend is, verhult niet geheel dat er een paar losse eindjes overblijven, maar dat kan nauwelijks afbreuk doen aan de rest.

Lindberg wil ook de humor een plaats geven. Gelukkig doet ze dat niet dwangmatig, maar laat haar protagonisten lachwekkende uitspraken doen. “Dames en heren en alles ertussenin, welkom bij de nieuwste editie van de Gouden Koksmuts“. En over de angst voor de kritieken van Vanja: “Ik heb zelfs gehoord dat de koeien in de wei in al hun vier magen een knoop krijgen, wanneer ze aan haar denken”. Beslist niet humoristisch, maar van duistere inhoud, zijn de stukjes in afwijkend lettertype (als op een typmachine geschreven), die een even duistere rol in het verhaal spelen.

Dit boek kan goed worden gelezen zonder kennis te hebben van het eerste deel, al mist de lezer dan wel iets van de uitleg over Solveigs “ernstige fout”. Ook Lennie Lee zal met de kennis uit deel een beter zijn plaats krijgen.

Kortom dit is weer een van die intrigerende Scandinavische thrillers die aan de populariteit van het genre een goede bijdrage levert. De liefhebbers zullen smullen.

Kees de Kievid