Meesterverteller!
Er is een kans – Richard Russo – Vertaling: Kees Mollema – Uitgeverij Signatuur – 414 blz.
Er is een kans vertelt het verhaal van drie jeugdvrienden die elkaar na jaren weer terugzien op het eiland Martha’s Vineyard waar een van hen, Lincoln, een vakantiehuisje heeft. Lincoln is de knapste van het stel, getrouwd, vader van drie kinderen en zit in de vastgoedhandel. Hij komt uit een gezin met een dominante vader en een volgzame moeder. Teddy is nooit getrouwd geweest, hij runt een kleine uitgeverij, geeft nooit meer dan vijf of zes bijzondere boeken uit, en heeft af en toe angstaanvallen. Voor hem is het bijna niet te verkroppen dat zijn ouders, die beiden in het onderwijs werken, meer dan genoeg hebben aan elkaar en aan het nieuwe schooljaar en hem daardoor altijd hebben genegeerd.
Mickey is een oude rocker, idolaat van muziek en hij speelt in een band. Hij bracht zijn jeugd door in een typisch arbeidersgezin. Zijn vader overleed al vroeg en daar heeft hij nog steeds last van, hoewel hij nooit over zijn verleden praat.
Deze drie vrienden keren terug naar het vakantiehuisje van Lincoln waar ze in 1971 hun afscheid van het Minerva College, (een dure liberal arts universiteit) hebben gevierd. Er was toen nog een vierde persoon aanwezig, de rijke en mooie Jacy, waar ze alle drie heimelijk verliefd op waren, (ook al waren ze van arme komaf) en die op de laatste dag van hun feestweekend spoorloos verdween. Dat maakt dat de drie vrienden, zonder het naar elkaar uit te spreken, gemengde gevoelens hebben over de huidige reünie. Ieder voor zich denkt terug aan dat feestweekend in 1971. Hoe kan Jacy verdwenen zijn, zij kenden haar toch heel goed? Natuurlijk, Jacy was niet alleen heel rijk, maar had ook een reputatie van een wilde, vrije meid. Wat is er met haar gebeurd? Ze moet nog leven, anders had ze wel iets laten horen, zeker aan haar drie beste vrienden, toch? Of zou ze echt dood zijn zoals iedereen beweert?
Wat volgt zijn spannende en vaak emotievolle hoofdstukken waarin heden en verleden elkaar afwisselen en waarbij het perspectief regelmatig wisselt tussen Lincoln en Teddy. De auteur ons laat meekijken in hun hoofd en geeft op die manier ook een beeld van de toenmalige tijd. De Vietnamoorlog waarvoor studenten door loting werden opgeroepen was in volle gang, net als de protesten daartegen, maar het waren ook de jaren van vrije liefde, alcohol en drugs. De onderhuidse dreiging van de Vietnamoorlog is het door het hele verhaal voelbaar. Vooral het stuk over de live uitzending op televisie waarin de trekking van de lotnummers plaatsvond, lotnummers die gekoppeld waren aan geboortedata, hakt erin. Je hoopte natuurlijk op een hoog nummer want hoger je nummer was, hoe groter de kans was dat je niet naar Vietnam hoefde. Mickey kreeg nummer negen.
De Vietnamloterij en de studententijd waarin Jacy een belangrijke rol innam, vormden de jongens, net als hun vriendschappen. Vormden hen tot de oude mannen van in de zestig die ze nu zijn. Die zich afvragen of ze dingen anders hadden kunnen doen. Of ze daar wel de kans voor gehad hebben. En hoe zit het met het vertrouwen naar elkaar? Hoe goed kenden ze Jacy? Hoeveel is hun vriendschap waard? Hoeveel weten ze nu eigenlijk van elkaar?
Wanneer de vrienden er uiteindelijk achter komen wat er met Jacy is gebeurd, staat hun wereld even stil.
Soms lees je een boek en bij de eerste regels ben je al verkocht. Omdat met een paar schijnbaar moeiteloos, luchtige pennenstreken de karakters al worden neergezet. Er is een kans zou je kunnen lezen als een thriller, een whodunnit, maar persoonlijk heb ik het gelezen als een spannende psychologische roman.
Richard Russo is een meesterverteller. Hij heeft prachtige, levendige karakters neergezet die zondermeer geloofwaardig zijn. De kans om te worden ingezet bij een oorlog, de zoektocht naar liefde in de breedste zin van het woord, de loyaliteit aan ouders, vriendschappen, de gevoelens voor partners, Russo weet het zo te verwoorden dat niets de lezer vreemd is. Hij weet een ingenieus web van motieven te weven en dat uit te werken tot een ontroerend en spannend verhaal dat je ademloos uitleest. Er is een kans is een absolute aanrader!
Richard Russo heeft een indrukwekkend oeuvre op zijn naam staan. Met zijn roman Empire Falls won hij de prestigieuze Pulitzer-prijs. Dat boek en Brug der zuchten kwamen allebei op de Nederlandse bestsellerlijst terecht. Niemands gek werd succesvol verfilmd en bekroond met twee Oscars. 23 jaar na verschijning van die roman kwam de opvolger Allemans gek. Er is een kans is Russo’s negende roman.
Boek bestellen!
