Er vallen zonder goede reden mussen van het dak
De pianostemmer – Daniel Mason – Vertaling: Lilian Schreuder – Hollands Diep – 397 blz.
Het is eind negentiende eeuw. In Birma werkt een arts voor het Britse leger, Anthony Carroll, die er bijzondere methoden op na houdt om de vrede te bewaren. Zo leest hij poëzie voor aan de heersende vorsten van de Shan-staten en heeft hij een Erard-vleugel laten overkomen naar de jungle om de plaatselijke bevolking in aanraking te brengen met West-Europese klassieke muziek. Als de Erard ontstemd raakt, doet hij het verzoek om een pianostemmer te sturen om het instrument te stemmen. Het Britse ministerie van Oorlog in London gaat op zoek en vindt Edgar Drake, een expert op het gebied van de Erards.
Drake wordt ontboden op het ministerie en neemt de opdracht aan om naar Birma af te reizen. Hij neemt roerend afscheid van zijn vrouw en vertrekt per schip richting de Middellandse zee. Drake is nog nooit buiten London geweest en voor hem is de reis een groot avontuur. Hij spreekt op het schip met de kapitein die hem wijst op een dove man die op het achterdek staat. De man vertelt Drake een verhaal over een schipbreuk. Hij spoelde aan op een strand en kwam in een woestijn terecht waar hij een bijzondere zangeres ontmoette.
“Het begon zacht, en eerst herkende ik het niet als lied. Het klonk laag en lieflijk, een lied als wijn, verboden en bedwelmend; nooit eerder had ik zoiets gehoord.’
Dit fragment gaat nog verder en uiteindelijk veroorzaakt het gezang van de zangeres dat de man doof wordt. Drake hoort het verhaal met verbijstering aan. Als hij even niet kijkt, is de man verdwenen. Deze anekdote beslaat vele bladzijden, maar heeft weinig van doen met het verloop van het verhaal. Het lijkt een soort opvulling te zijn om de reis van Drake bijzonder te maken. Daniel Mason maakt veelvuldig gebruik van dit soort uitstapjes. Je kunt merken dat hij flink heeft gestudeerd op de tijd, op de Birmese oorlogen, op de kennis van piano’s enzovoort. Ik vind dat die opgedane kennis te veel door het verhaal heen schemert. Het is allemaal wel goed geschreven, maar heeft weinig van doen met de ontwikkeling van hoofdpersoon Drake. Die komt gelukkig wel tot uiting in de brieven die hij aan zijn vrouw schrijft.
Willem Frederik Hermans zei ooit dat er in een roman geen mus van het dak mag vallen, zonder dat die gevolgen heeft voor het verhaal. Bij Mason vallen veel mussen van het dak die weinig of niets te maken hebben op het verloop van zijn vertelling. Na veel omzwervingen bereikt Drake Anthony Carroll en zijn piano. Aan het eind neemt het verhaal een onverwachte wending. Het boek heeft een thrillerachtig slot waarbij onduidelijk is wat er nou echt is gebeurd en wat een hallucinatie was. Voor mensen die van een spannend avonturenverhaal houden is De pianostemmer een aanrader.
Boek bestellen!
