Voor de liefhebbers van Downton Abbey
De vrouwen van het Grand Hôtel – Ruth Kvarnström – Jones – Vertaling: Carla Hazewindus – Luitingh – Sijthoff – 475 blz.
Deze historische roman heeft als hoofdpersonage Wilhelmina Skogh. Zij was de eerste Zweedse vrouw die het Grand Hôtel in Stockholm ging leiden. Het hotel is wereldberoemd door alle banketten die er gegeven zijn en worden voor de Nobelprijswinnaars. Diners met honderden gasten die uiteraard een perfecte keuken vragen en ook hoge eisen stellen aan het bedienend personeel. Toen Wilhelmina Skogh in begin 1902 de leiding op zich nam, was het hotel niet winstgevend. Zij bezat zelf al drie hotels en wist dus wat er nodig was om een hotel succesvol te maken. Zij nam ook personeel uit haar andere hotels mee naar het Grand Hôtel. Otillia Ekman is één van hen en zij speelt gedurende het boek een grote rol.
Het verhaal loopt van 1902 tot en met 1909. Een periode waarin de vrouwenemancipatie een grote rol speelde. Wilhelmina Skogh was geen voortrekster in de vrouwenemancipatie die moest leiden tot algemeen stemrecht en gelijke kansen voor vrouwen in de Zweedse maatschappij. Wel ondersteunde ze de vrouwenbeweging. Het boek heet niet voor niets De vrouwen van het Grand Hôtel.
De schrijfster deed veel onderzoek naar de geschiedenis van het hotel en het reilen en zeilen in alle geledingen wordt door haar dan ook deskundig beschreven. Er zijn hoogte- en dieptepunten die het boek een raamwerk geven; de verbouwingen van het hotel zelf, het bijbouwen van het Grand Royal, de dood van Wilhelmina’s man Per Skogh in 1904, de afscheiding van Noorwegen in 1905 (daarvoor vormden Noorwegen en Zweden een koninkrijk), de dood van koning Oscar II in 1907 en de grote stakingen van o.a. het openbaar vervoer in Stockholm in 1908.
In de periode dat Wilhelmina Skogh in het hotel de leiding heeft, zien we dat de vrouwen geleidelijk steeds hogere functies krijgen. Dat gaat niet zonder slag of stoot en er is tegenwerking van mannen. Vaak als een man vertrekt door pensioen of door ziekte, wordt de functie overgenomen door een vrouw.
Een zware periode voor Wilhelmina Skogh zijn de maanden na de dood van haar man in 1904. In haar functie is er amper tijd om te rouwen. Ze was dol op haar man, die haar steun en toeverlaat was, maar ze moest snel de draad weer oppakken en dat deed ze zonder noemenswaardige inzinking. Je zou kunnen zeggen dat ze keihard voor zichzelf was. Ook in het leidinggeven kon ze bikkelhard zijn. Personeel dat niet aan haar hoge eisen voldeed, werd of gestraft met korting op het salaris of ontslagen. Arbeidsrechten waren in die tijd minimaal en bazen konden eigenlijk hun gang gaan.
Eind 1908 blijkt Wilhelmina Skogh te zijn opgenomen in het Sophiahemmet-ziekenhuis. De schrijfster vertelt dat ze is geopereerd, maar waaraan en hoe lang ze in het ziekenhuis heeft gelegen, zegt ze niet. Iets meer informatie over die periode was eigenlijk nodig geweest. Want hoe ging het in het hotel tijdens haar afwezigheid?
Het boek eindigt met het diner en afsluitende feest ter ere van Nobelprijswinnares in de literatuur, Selma Lagerlöf in 1909, die een voorvechtster was van vrouwenrechten. In de laatste alinea komen alle hoofdrolspeelsters nog eens langs; Ottilia, Karolina, Beda, Märta, Torun, Birna en hofdame Elisabet Silfverstjerna die ook een speciale rol heeft in deze roman. Voor in het boek staat een lijst met alle personages en die is niet overbodig.
De stijl van Ruth Kvarnström – Jones is luchtig. Maar soms krijg je het gevoel in een keukenmeidenroman te zijn verzeild geraakt als ze zinnen gebruikt als: “Hij stak zijn hand uit. En zij pakte die vast. Alleen al die aanraking deed een rilling van verlangen door haar heen gaan.”
Maar ook: “Ze hield innig veel van hem; ze verlangde naar en genoot van de manier waarop hij over haar hals, haar tepels en de binnenkant van haar benen streek. Ze verwelkomde zijn stoten en werd na de liefdesdaad vervuld van tevreden geluk terwijl ze in zijn armen in slaap viel.”
Ottilia, Karolina en de nog niet genoemde Margareta (over wie bovenstaande scène ging) vinden alle drie een lieve man. Want zonder mannen konden de vrouwen toch niet. Voor liefhebbers van de tv-serie Downton Abbey is De vrouwen van het Grand Hôtel een lekkere kluif om de tanden in te zetten.
Wil je meer weten over de echte Wilhelmina Skogh kijk dan hier: https://en.wikipedia.org/wiki/Wilhelmina_Skogh
Boek bestellen!
