Bizar en boeiend

Sepia – Stijn Moreels – Boekscout – 220 blz.

Sepia is het tweede deel van de Inzycht trilogie. Het eerste deel is Indigo en het derde deel, nog niet verschenen, heet Aqua. Stijn Moreelsis een Vlaamse auteur uit Kortrijk. Eerdere werken van hem zijn: Mem-altering deel 1 en 2 en Waanbeelden. Het zijn boeken in het genre ‘weird fiction’.  Weird fiction betreft verhalen en romans met een geheimzinnige, lugubere en beangstigende strekking, die zich meestal niet in onze eigen wereld afspelen. Ze passen in de traditie van de science fiction met raakvlakken aan de fantasie en horror. Het is de auteurs er meestal om te doen de lezer te prikkelen met onverklaarbare beangstigende zaken. Surrealisme is vaak niet ver weg.

De Britse afkomst is duidelijk als we namen van beoefenaars noemen als H.P. Lovecraft, Lord Dunsany en Clark Ashton Smith en niet te vergeten aan het genre verwante werken van Mary Shelley en Edgar Allan Poe. Weird fiction is in Nederland minder beoefend dan in Engelstalige landen, maar toch waren er bekende auteurs die in hun werken aanverwante stijlen gebruikten, zoals Louis Couperus in De berg van licht en Frederik van Eeden in Van de koele meren des doods. In de moderne literatuur hoeven we alleen maar de bestseller Hex van Thomas Olde Heuvelt te noemen. Ook de auteurs Tais Teng en Jaap Boekestein hebben raakvlakken aan het genre. Verhalen zijn te vinden in de tijdschriften Edge Zero en Wonderwaan.

Inhoud

Dit tweede deel zou los gelezen kunnen worden van het eerste, maar dan gaat er wel erg veel van het verhaal verloren. Daarom in het kort de inhoud van deel 1. De hoofdpersoon Sam Simmons leef in een wereld die te maken heeft met overbevolking, klimaatrampen en virussen. Daarom wordt hij om zijn kennis van genetische modificatie in dienst genomen van het “Big Bio-bedrijf Inzycht. Hij komt terecht bij het mysterieuze en enigszins louche ruimtestation Indigo (titel). Daar spelen zich heel wat raadselachtige zaken af. Datzelfde ruimtestation komt ook eer terug in Sepia, dat zich in dezelfde wereld afspeelt. De hoofdpersoon is nu Franck Lunda. Hij is een buitenspel geraakte professor in “ethische gen mod en organische extractiemodulaties”. De reden daarvoor is de ziekte (“spieraanvallen”) van zijn vrouw. Om er weer bovenop te komen neemt hij een baan aan bij het schimmige bedrijf Inzycht in het gebouw Sepia. Hij moet “de resultaten van de missie naar het Indigo ruimteschip” analyseren. Tekenend voor de sfeer in deze roman is de toestand en reactie van Franck tijdens het sollicitatiegesprek: “Ik sprong recht. De plastieken stoel kantelde geluidloos en vertraagd om. Ik greep naar mijn oren, trachtte vergeefs om de druk en de tsunami aan prikkels te verminderen. Het glas leek te smelten, te verdampen. Blinkende bellen vormden zich uit de massa…”.  Het duurt echter niet lang voordat Franck allerlei vreemde zaken tegenkomt, waardoor hij zijn nieuwe positie sterk begint te betwijfelen. Bestaat er een complot? Welke rol spelen Nasir en Lykke? Lees het!!!

Stijl en plot

Het is verwonderlijk hoe Moreels de aandacht van de lezer gevangen weet te houden ondanks de bizarre en verwonderlijke situaties. Zijn stijl staat eigenlijk in directe tegenstelling tot de af en toe onbegrijpelijke inhoud. De woorden zijn helder, de beeldspraak treffend, de metaforen hebben veel zeggingskracht. “De angst die ik zolang kon afweren, had een spleetopening gevonden in de bunker van opkropping.” Ook in de vormgeving komt het bizarre terug: enkele bladzijden voor het einde zijn grote stukken tekst zwart weggelakt – waar zijn we dat eerder tegengekomen? De plot zit goed in elkaar en houdt de lezer scherp al probeert Moreels hem geregeld een rad voor de ogen te draaien met plotwendingen. Opvallend dat de auteur de lezer niet trakteert op antwoorden, of komen die in deel 3?

Personages

De twee hoofdpersonen (Sam in Indigo en Franck in Sepia) zijn allesbehalve ‘weird’. Het zijn echte mensen. Hun karaktertekening heeft veel diepgang, waardoor identificatie een fluitje van een cent is. In de bijrollen verschijnen wel soms wat vreemde figuren maar ze blijven menselijk, uitgezonderd in experimentele gevallen in het lab. Beide hoofdpersonen vertellen het verhaal in de ik-vorm, maar dan wel in de verleden tijd. Dit werkt mee om waan en werkelijkheid te onderscheiden. Lezers die wel eens wat anders willen, raad ik deze boeken van harte aan. In plaats van egodocumenten eens in een andere wereld stappen, die subliem door Moreels wordt verwoord, is als een uitstapje in een prachtige nieuwe omgeving.

Kees de Kievid