Alle tienermeisjes moeten dit lezen!
Mijn duistere Vanessa – Kate Elizabeth Russel – Vertaling: Gerda Baardman en Monique ter Berg – Prometheus – 422 blz.
Kate Elizabeth Russel, opgegroeid in Maine, zat net als hoofdpersoon Vanessa Wye, twee jaar op een particuliere school en verliet de school om persoonlijke redenen. Ze deed later een universitaire studie en schreef al vanaf haar vijftiende (!) aan het manuscript dat later Mijn duistere Vanessa zou gaan heten. Achttien jaar lang werkte ze eraan en langzaam, na vele versies, ontstond het uiteindelijke verhaal. Mijn duistere Vanessa is Russels debuut. Meer dan zestig uitgevers wezen het af! Uiteindelijk lukte het haar agent Hillary Jacobson om het verhaal te slijten aan uitgeverij Fourth Estate die haar meteen een voorschot gaf dat bestond uit een bedrag met vijf nullen. Intussen wordt ze beschuldigd van plagiaat door Wendy Ortiz die beweert dat Mijn duistere Vanessa veel overeenkomsten vertoont met haar roman Excavation.
Mijn duistere Vanessa gaat over de verhouding tussen Vanessa Wye en leraar Engels, Jacob Strane. Strane is 42 en Vanessa 15 jaar oud als de relatie aanvangt. Het boek begint in 2017 als Vanessa op FaceBook een post vindt van ene Taylor Birch die beweert dat Jacob Strane haar als meisje heeft misbruikt. Het is het begin van de Me Too beweging en overal duiken berichten op van vrouwen en meisjes die zijn misbruikt door oudere en machtige mannen. Taylor Birch zoekt contact met Vanessa, omdat er vroeger geruchten gingen dat zij een relatie met Strane heeft gehad. Vanessa is er echter van overtuigd dat het een liefdesrelatie was en dat Strane haar niet heeft misbruikt. Ze houdt Birch af.
Het verhaal springt heen en weer in de tijd tussen de periode waarin de relatie begon en 2017. Vanessa’s relatie met Strane, die soms even over was, maar dan weer opbloeide, heeft jarenlang geduurd. In 2017 is de verhouding over en heeft Vanessa een saai baantje in de lobby van een hotel, heeft geen vrienden of vriendinnen en is onder behandeling van een psycholoog.
In 2000 is Vanessa een kwetsbare, eenzame puber die snakt naar aandacht op de kostschool Browick, waar ze intern op een kamer woont. Jacob Strane heeft dat in de gaten. Ze wordt, op zijn aanraden, lid van zijn schrijfclub die hij leidt en die maar een ander lid heeft. Langzaam maar zeker wordt Vanessa ingepalmd door Jacob Strane. Hij prijst haar voortdurend, leest haar gedichten en geeft haar boeken zoals Lolita van Nabokov, dat haar lievelingsboek wordt. Op een middag tijdens de Engelse les zit ze naast hem achter de tafel voor de klas om iets te bespreken. De andere leerlingen zitten over hun werk gebogen en Strane begint over haar been te wrijven. Vanessa trekt haar been niet terug. Niet veel later maakt hij de eerste seksuele toespelingen.
“Hij (Strane) moet lachen, neemt nog een trekje. ‘Daar heb je gelijk in.’ Hij kijkt naar me en voor het eerst ziet hij mijn uitdossing. ‘Kijk nou eens. Een poesje.’
Ik lach van schrik bij dat woord, ook al gebruikt hij het niet in seksuele zin. Maar hij lacht niet. Hij kijkt me alleen maar aan, de brandende sigaret in zijn hand.
‘Weet je wat ik zou willen?’ zegt hij. Zijn woorden komen er vloeiender uit dan gewoonlijk en hij wiegt op een neer als hij met de sigaret naar me wijst. ‘Ik zou een groot bed voor je willen hebben, je lekker instoppen en je een nachtzoen geven.’
Uiteindelijk gaat Vanessa naar zijn huis en hebben ze nogal ruwe seks. Strane benadrukt al die jaren dat ze het zelf heeft gewild en dat hij het anders niet gedaan zou hebben. Hij is zich er natuurlijk van bewust dat hij iets strafbaars doet en dat hij, als het uitkomt, zijn baan kwijt zal raken en zelfs in de gevangenis zal belanden. Als er steeds sterkere geruchten komen dat Strane en Vanessa een relatie hebben en er zelfs brieven van ouders over worden geschreven, moet Vanessa een bekentenis doen. Ze liegt dat zij de geruchten in omloop heeft gebracht en dat zij en Strane helemaal niets samen hebben. Niet Strane, maar zij wordt van school gestuurd. Het is een vernederende ervaring, die samen met de ongelijke relatie tussen haar en Strane leidt tot een trauma, dat in 2017 nog steeds voortwoekert.
Kate Elizabeth Russel weet de karakters heel goed neer te zetten. Vanessa is levensecht en als lezer leef je met haar mee. In Vanessa woedt een innerlijke strijd. Moet ze Strane blijven verdedigen, ook als er meerdere meisjes zijn die beweren dat hij handtastelijk is geweest? Was het wel een liefdesrelatie? Is zij de aanstichtster van de relatie? Strane wordt steeds banger dat Vanessa uiteindelijk uit de school zal klappen en dat hij voor de rechter zal moeten verschijnen. Vanessa komt maar niet van haar verleden af. Uiteindelijk praat ze met Taylor Birch. Gelukkig eindigt het boek met een sprankje hoop. Russel zegt het niet met zoveel woorden, maar het is duidelijk, dat meisjes van 14, 15, 16 jaar oud, kwetsbaar zijn en zich makkelijk laten inpalmen, wat ze zelf ook van zo’n ongelijke relatie denken. Juist die meisjes moeten dit boek lezen. Mijn duistere Vanessa is niet alleen goed geschreven, maar bevat ook een waarschuwing! Een indringend en meeslepend boek!
Boek bestellen!
