Artis als misdaadtoneel
Nachtwerk – Hetty Kleinloog – Marmer – 250 blz.
Hetty Kleinloog vertelde al dat de verhalen van Gerd Hoffmann, voormalig directeur van een bedrijfsrecherchebureau, onuitputtelijk zijn. Dus verscheen nu al binnen een jaar het tweede deel van de serie Kauffmann en Kaufmann (een knipoog naar Hoffmann). Het verhaal speelt zich voor een groot deel af in de Amsterdamse dierentuin Artis, waar de perikelen elkaar in snel tempo opvolgen. Toch is dat slechts een van de diverse lagen. Naast de hoofdplot, de zaak voor het recherchebureau, zijn er nog twee nevenplots: een datingfraude en de nasleep van de climax in het eerste deel van de serie. Bovendien blijft het, zoals ook in het eerste deel, niet bij onderzoek en oplossing van misdaden. De onderlinge relatie tussen de zussen Lisa en Kat speelt opnieuw een belangrijke rol. Ook krijgt de lezer te maken met de problemen binnen de verhouding die Lisa is aangegaan met ‘haar’ dokter, Eric Mesdag en zijn kroost. Genoeg dus om van een roman met veel lagen te spreken. Het is voor Kleinloog dan ook een hele uitdaging de verschillende onderdelen zodanig te verweven, dat er een compositorische eenheid ontstaat.
Dit tweede deel begint opnieuw met een, cursief gedrukt, luguber verhaal als proloog. De betekenis daarvan zal pas later duidelijk worden, maar brengt direct de spanning aan die uitnodigt tot verder lezen. Bedrijfsrecherchebureau Kauffmann & Kaufmann krijgt van de directeur van Artis, Huib van Andel, de opdracht een onderzoek in te stellen naar de dood van een oppasser, Arthur Korenman., Hij is door de slurf van olifant Kamboja doodgeslagen. De omstandigheden roepen vragen op, maar de politie gaat uit van een noodlottig ongeval. Van Andel wordt door zijn personeel onder druk gezet de zaak te onderzoeken. Ook waren er nog een aantal andere, minder ernstige, incidenten. Te veel losse eindjes dus vermoeden Lisa en Kat dat er meer aan de hand is.
Tijdens het onderzoek komen ze in contact met diverse personeelsleden: de dierenarts Fred Nanning, de fotograaf Rogier, dierenverzorger Karim Ajarmay, zijn zoon Chady en diens vriend Jonathan en zijn moeder Eva. Kunnen zij informatie verschaffen en in hoeverre zijn ze bij de zaak betrokken? Na nog een dodelijk ‘ongeval’ wordt de situatie steeds urgenter en twijfelt Lisa of de zaak niet beter aan de politie overgedragen kan worden. Zouden ze ook zelf gevaar lopen?
Een nevenplot betreft Harrie, de buurman van Kat, die zich op een datingsite heeft begeven en opgelicht is. Welke gevolgen heeft dat voor deze toch al labiele persoon. De afloop hiervan kun je verrassend noemen. De climax aan het einde van het eerste deel (moet u maar zelf lezen) heeft nog een staartje. De drie zussen van Paul (ex-man van Lisa en geliefde van Kat) zijn vanuit Australië naar Nederland gekomen. Wat komen zij doen? En wat is daarbij de rol van Abel, de informant van Lisa bij de politie? Heden en verleden zullen zorgen voor een dubbele heftige climax. Misschien speelt “de balk” hierbij een iets te toevallige en welkome rol.
Tussen alle bedrijven door zorgt de auteur ervoor dat we de (gespannen) verhouding tussen de zussen in hun ontwikkeling kunnen volgen. Het blijft nog een gevecht tussen de zakelijkheid van Lisa en de emotionele geaardheid van Kat. Maar toch, het blijven tweelingzussen met een speciale band. Ook vader Bart en broer Ruben dragen nog een familiaal steentje bij. Eric Mesdag is en blijft bij Lisa in beeld, maar hoe om te gaan met zijn puberdochter Ymke? En Kat, heeft zij misschien gevoelens voor Harrie, gezien haar betrokkenheid bij hem?
Alle genoemde verhaallijnen heeft Kleinloog op subtiele wijze in het patroon van de roman geweven. Alle details verwerkt zij naar haar eigen visie op het totaalbeeld. Dat is haar toevertrouwd gezien haar werkervaring (zie ook bespreking deel 1). Met vaardige pen weet zij de verscheidenheid aan karakters en emoties te combineren met de feitelijke, zakelijke elementen. Veel auteurs hebben daar moeite mee en veroorzaken breuken in de spanningsboog. Dat overkomt Kleinloog niet. De verschillende verhaallagen dragen voldoende interne spanning met zich mee, zodat de aandacht geen moment verslapt, tenminste als je geconcentreerd blijft lezen.
Lezers mogen blij zijn nu eens niet geconfronteerd te worden met stereotype speurders, maar met een paar sympathieke vrouwen in een niet alledaags beroep. Dat de lezer daar bovenop ook nog eens van hun ontwikkeling getuige mag zijn, is een niet te versmaden bonus. Niet alleen de twee zussen, maar ook de andere belangrijke en minder belangrijke ‘nevenrollen’ laten mensen zien die herkenbaar zijn in het dagelijks leven. Je zou je zo maar erin kunnen verplaatsen. Nachtwerk wordt bevolkt door echte mensen, die in de vlotte dialogen praten zoals ze ‘normaal’ ook zouden doen. In de loop van de gebeurtenissen staan de juiste personen op de juiste plaats.
Er bestaat in Nederland een prijs voor boeken in het genre van thrillers, misdaadromans en andere spannende zaken: De Gouden Strop. Hetty Kleinloog zou zo maar eens tot de kandidaten daarvoor kunnen horen. Argumenten genoeg, zoals hierboven blijkt. Op een rijtje gezet: Een goed opgebouwd plot met ingeweven nevenplots. Geen stereotype personages, noch bij de hoofdpersonen, noch in de bijrollen. Voldoende diepgaande karakters, die ook nog eens in ontwikkeling zijn. Unieke locatie en bijzondere beroepssituatie. Geschreven in een zeer soepele soms haast filmische stijl.
De lezers die de zussen Kauffmann & Kauffmann uit De zusjes en Nachtwerk in hun hart hebben gesloten, zullen met voldoening lezen, dat in juni 2022 het derde deel gaat verschijnen. Boek bestellen!
Kees de Kievid
