In dit boek zit een interessant verhaal verstopt
De onzichtbare acteur – Pari Alexander Schoorel – Brave New Books – 246 blz.
Pari Alexander Schoorel, beter bekend als de acteur Lex Schoorel, heeft een boek geschreven dat hij zelf “de ongerijmde vertelsels van een zwerver” noemt. Hij vertelt hierin zeer openhartig over zijn privéleven, zijn carrière als acteur, regisseur en zanger. Ook komen we te weten dat zijn nieuw aangenomen naam Pari een sannyasinnaam is die hij kreeg van Osho – die we dan weer beter kennen onder de naam Bhagwan Shree Rajneesh – de leider van de Bhagwanbeweging. Schoorel heeft zijn sannyasinnaam behouden en dat heeft hem, zo vertelt hij, heel wat vrienden gekost.
Schoorel stelt zich in dit boek kwetsbaar op. Dat past goed bij zijn karakter, want hij is een gevoelig man, dat blijkt uit alles. De titel slaat op zijn “onzichtbaarheid” in het acteursbestaan. Terwijl anderen veel aandacht trokken – veel acteurs en actrices zijn nogal aandachtstrekkers – deed hij dat niet, met als resultaat dat hij vaak over het hoofd werd gezien. Uit de verhalen blijkt dat hij nogal teleurgesteld is in veel mensen. Acteurs en regisseurs die met hem werkten, lieten nadat ze een project hadden afgerond, nooit meer wat van zich horen en dat deed hem pijn. Zo ondervond hij dat op acteursfeesten vaak al tijdens de begroeting over zijn schouder werd gekeken naar een interessantere persoon. Dit fenomeen komt niet alleen in de toneelwereld voor maar ook in andere milieus. Veel mensen zijn niet geïnteresseerd in de ‘mindere goden’ maar willen zich uitsluitend richten op het Alfamannetje of Alfavrouwtje. Henny Vrienten zong er al over in de jaren tachtig met Herman Brood ‘Als je wint dan heb je vrienden’.
Schoorel is een bescheiden man, geen macho en hij voelt zich gauw schuldig. Acteurs zijn vaak maanden achtereen werkloos en teren dan op een uitkering. Schoorel vond dat moeilijk. Jarenlang leed hij aan onverklaarbare klachten en hij was opgelucht toen uiteindelijk het verband werd gelegd tussen die klachten en zijn oorlogservaringen als kind in Indië. Nu kan hij zonder schuldgevoel een uitkering voor oorlogsslachtoffers ontvangen. In het boek treffen we veel verhalen aan over zijn acteursbestaan. De meeste bekendheid verwierf hij met zijn dubbelrol in de film Als twee druppels water naar W.F. Hermans’ boek De donkere kamer van Damocles. Later speelde hij in veel televisieseries zoals bijvoorbeeld Floris, maar ook in minder bekende die in het geheugen van veel mensen zijn weggezakt. Hij was lid van allerlei theatergezelschappen en acteerde in talloze toneelstukken, die hij soms ook vertaalde en regisseerde. Wat blijft er uiteindelijk van over? Plakboeken vol foto’s en recensies. Roem is vluchtig, zeker voor een toneelacteur.
Schoorel kan leuk formuleren en zijn “vertelsels” over o.a. zijn huwelijken, lievelingsland Australië, zijn acteurschap, zijn zangambities, zijn waardering voor Osho zijn lekker leesbaar, maar toch heb ik enige kanttekeningen. Schoorel schreef dit boek ruim tien jaar geleden en verzuimde het te actualiseren. Soms heeft hij het over ontmoetingen die redelijk recent zouden zijn, maar dan moet de lezer daar zelf wel tien jaar bij optellen. Ook zegt hij regelmatig dat hij iets niet precies meer weet, of dat hij gelooft dat het zo gebeurd is. Schoorel die zichzelf een harde werker vindt, schiet hier toch wat tekort en ook de uitgeverij BNB. Een biograaf of autobiograaf moet soms dingen nazoeken en anders maar achterwege laten.
Aan het eind van elk hoofdstuk, staan scènes van een door Schoorel geschreven toneelstuk “De koning die niet dood kon”. Volgens Schoorel zegt dit toneelstuk net zoveel over hem als de rest van het boek. Dat kan best zo zijn, maar voor een leek, zoals ik, is het lezen van een toneelstuk taaie kost.
In dit boek zit een boeiend en interessant verhaal verstopt, dat een beetje aan het oog wordt onttrokken door vaagheden, het niet up-to-date zijn en door dat toneelstuk. Een goede redacteur had meer lijn in het verhaal kunnen brengen en had de overbodige of onduidelijke stukken kunnen schrappen. Schoorel is bezig aan deel twee van zijn autobiografie. Ik hoop voor hem dat een ‘echte’ uitgever het boek wil uitbrengen, want ik ben ervan overtuigd dat na een goede redactie er zeker heel interessant boek kan ontstaan. Dit deel zou ik dan meteen maar bewerken en erbij voegen, zodat er een kloeke autobiografie ontstaat, die overzichtelijk en duidelijk is.
Pieter Feller
