Een Duitse moeder
Afscheid – Cherry Duyns – Thomas Rap – 235 blz.
De titel van het boek laat niets te raden over. Het gaat over het afscheid van het leven van de moeder van Cherry Duyns en over zijn afscheid van haar. Hildegard heette ze. Zij en Duyns’ vader leerden elkaar in de oorlog kennen. Vader Duyns was in Duitsland vanwege de Arbeitseinsatz, maar in plaats van in een fabriek te gaan werken, had hij zijn plek gevonden in het variété. Hij kon jongleren en goochelen en trad op onder de naam Gerry Montagne. Hildegard werd zijn assistente en kreeg de artiestennaam Yvonne. Samen trokken ze langs de Duitse theaters in de laatste jaren van de oorlog om de mensen in die ellendige tijden nog wat te vermaken. Later kreeg vader Duyns het verwijt dat hij dat niet had moeten doen. ‘Maar was het beter geweest om oorlogstuig te maken voor de Duitsers,’ zo repliceerde hij.
Cherry werd in de oorlog verwekt en bracht zijn peutertijd door in Wuppertal. Na de oorlog vertrok het gezin naar Nederland, naar Haarlem, waar de Nederlandse grootmoeder van Cherry woonde, die overigens ook van Duitse komaf was. Het huwelijk tussen Cherry’s ouders hield zes jaar stand en ontplofte omdat vader Duyns amper werk kon vinden, veel in de kroeg zat met zijn vrienden en ook nogal een rokkenjager was. Hildegard en Cherry vertrokken naar Duitsland waar ze introkken bij de vader en moeder van Hildegard. In het huis woonde ook nog een ongetrouwde tante. Cherry ging er naar school en verduitste helemaal, zeer tegen de zin van zijn vader die in Haarlem achterbleef. Er volgde een officiële scheiding en Cherry vertrok weer naar Nederland waar hij grotendeels werd opgevoed door zijn grootmoeder.
Hildegard bleef in Wuppertal wonen en trouwde met een andere man, Hans. Kinderen kwamen er niet meer en toen haar man stierf, bleef ze een tijdje alleen totdat ze diep in de zestig nog eens trouwde met haar derde man, Peter Hartkopf, die veel jonger was dan zij. Cherry blijft al die jaren contact houden met zijn moeder. Jarenlang reisde hij samen met zijn vrouw van Haarlem naar Wuppertal om zijn moeder en Peter op te zoeken. Als Peter en zij hulpbehoevend worden, maar toch in hun flat blijven wonen, zorgt Cherry ervoor dat ze niets tekort komen. Ook Peter werd ziek en stierf. Hildegard bleef alleen achter. Cherry is dan al in de zeventig. Moeder is in 2015 intussen over de negentig en komt in een verzorgingstehuis terecht. Haar eerste man, Cherry’s vader, is dan allang dood.
Het verhaal gaat heen en weer in de tijd. Cherry Duyns doet dat soepel meanderend. Zo ben je in 2015 en dan weer in de jaren vijftig of zestig. Duyns schrijft in korte zinnen, maar heel precies. Hij herinnert zich nog veel details. Maar soms laat zijn geheugen hem een beetje in de steek. Er zijn vage beelden o.a. van zijn moeder die zijn vader met een mes steekt. Is dat gebeurd of niet?
“En je moet op je hoede blijven, want vroeger blijkt nogal eens anders te zijn geweest dan je altijd hebt aangenomen. De tijd vervormt. Het geheugen maakt zijn eigen verhalen.”
Je kunt het boek lezen als een klein monument voor Hildegard. Ze heeft een tamelijk onopvallend leven geleid, zoals zovelen van ons, maar door dit boek blijft ze nog een tijd voortleven. Hoewel Cherry Duyns nogal een roerige kindertijd heeft gehad, verwijt hij zijn moeder niets. Hij belt haar vaak (zorgt voor een mobiele telefoon als ze in het ziekenhuis ligt) en zoekt haar zo veel op als hij kan. Hij is echt een liefdevolle zoon die haar, waar mogelijk, bijstaat. Een ontroerend en soms aangrijpend verhaal.
Boek bestellen!
