Ingenieuze politieke thriller
De nomade – Anya Niewierra – Luitingh – Sijthoff – 374 blz.
Er zijn in het verleden veel vliegtuigkapingen geweest en die hebben gezorgd dat de controles op vliegvelden sindsdien heel uitgebreid zijn. Tegenwoordig zijn kapingen zeldzaam. Wie herinnert zich nog vlucht FR4978 van Ryanair? Het vliegtuig vloog op 23 mei 2021van Athene naar de Litouwse hoofdstad Vilnius. Boven Wit-Rusland kwam er een bommelding en werd de bemanning door een MIG-29 gedwongen om naar Minsk te vliegen en daar te landen, terwijl Vilnius dichterbij was. In feite was het een kaping door Wit-Rusland. Op het vliegveld van Minsk werden Roman Protasevitsj en zijn vriendin Sofia Sapega van boord gehaald. Ze waren destijds gevlucht uit Wit-Rusland, omdat ze protesten hadden georganiseerd tegen dictator Loekasjenko.
Anya Niewierra neemt dit gegeven als uitgangspunt voor haar roman De nomade. Ze gebruikt dezelfde vlucht en dezelfde datum. Aan boord is de zevenendertigjarige journaliste Olga Liebke. Zij zit naast de Wit Russische dissident Pavel Rybak (alter ego van Roman Protasevitsj), die bloednerveus wordt als het vliegtuig wordt gedwongen om in Minsk te landen. Olga ziet hem allerlei bestanden vernietigen op zijn tablet. Na de landing wordt hij uit het vliegtuig gehaald en gearresteerd. Uren later vliegt het vliegtuig door naar Vilnius. Vanaf dat moment volgt Olga wat er met Pavel Rybak gebeurt. Net als Roman Protasevitsj wordt hij gedwongen om voor de camera te zeggen dat hij goed behandeld wordt, wat in werkelijkheid natuurlijk niet zo is. Al snel komen we te weten dat Pavel een mini-USB stick in Olga’s rode rugzak heeft gestopt en een briefje met de inlogcode in haar boek Liefde in tijden van cholera van Marquez. De rugzak belandt in de kofferbak van haar auto die voor een reparatie naar de garage moet.
Dit is de eerste en belangrijkste lijn in het boek. De tweede lijn is de dementie van Olga’s vader. Hij laat steeds meer dingen los over zijn verleden waar Olga geen touw aan vast kan knopen. Hij heeft haar altijd verteld dat ze in Namibië is geboren en dat haar moeder daar is overleden, maar dat blijkt niet te kloppen. Ook spreekt hij vaak in een voor Olga onbekende taal, die Wit-Russisch blijkt te zijn. Wat is de echte identiteit van Olga’s vader en dus ook van haarzelf? Beide lijnen spelen in 2021.
De derde lijn speelt in 2024 en betreft de documentairefilm ‘De grensman’, over een Oost-Duitse grenswacht die in 1988 een vluchtelinge heeft doodgeschoten en daarna zelf is gearresteerd, omdat zijn meerdere beweerde dat hij ook wilde vluchten. Bij die vlucht was een meisje betrokken dat de grenswacht wilde redden. Ze was al aan de andere kant van de grens beland op een dag dat het ijskoud was en hevig sneeuwde. Hij klom op de touwladder om haar te helpen en dat werd uitgelegd als een vluchtpoging.
Anya Niewierra begint het boek met een voorwoord met de uitleg over haar eigen herkomst. Haar voorouders komen uit Oost-Pruisen, een gebied dat nogal eens van nationaliteit wisselde. Het was Duits, Oost-Duits met invloeden uit Rusland en nu ligt het in Polen. Alle Duitse namen zijn verdwenen, net als een groot deel van de oorspronkelijke bevolking. Ze zijn als nomaden verspreid over meerdere landen in Europa en de rest van de wereld. Er zijn twee kaarten toegevoegd om het verhaal beter te kunnen volgen, want hoofdpersoon Olga Liebke, die haar eigen verhaal vertelt, reist nogal wat af.
Het spannendste gedeelte zit hem in de rugzak met de USB-stick en het briefje in het boek. Olga wordt in de gaten gehouden door de geheime dienst van Wit-Rusland en de KGB. Zij willen koste wat kost de informatie op de stick in handen krijgen. Olga komt in gevaarlijke situaties terecht, maar ze wordt beschermd de bodyguards van de oligarch Gregor Kayka. Wie is deze steenrijke man en waarom doet hij moeite om Olga te beschermen? Uiteindelijk komen de zoektocht naar Olga’s echte identiteit, de bedreiging door de geheime diensten en de onthullingen in het verhaal van de Oost-Duitse grenswacht allemaal samen.
Uit bovenstaande kun je afleiden dat Anya Niewierra weer veel research heeft verricht naar alle aspecten die in dit boek voorkomen. Het boek geeft je ook inzicht in de ingewikkelde politieke situatie rond het drielandenpunt Polen, Litouwen en Wit – Rusland. Doordat Niewierra de hoofdstukken steeds afwisselt tussen de verschillende lijnen, blijft het voor de lezer heel boeiend. De nomade is een ingenieuze thriller, maar het is meer dan dat. Een waardige opvolger van De Camino en nog beter!
Boek bestellen!
