Interview met schrijver Marcel van Driel

Marcel van Driel(Arnhem, 4 februari 1967) groeide op in een huis waar veel boeken voorhanden waren; thrillers, boeken over magie, griezelverhalen, SF en sprookjes. Als kind verzon hij al gekke verhalen. Hij debuteerde in 2002 op 35-jarige leeftijd bij uitgeverij Zwijsen met Elfje in de sneeuw. In 2004 kwam de thriller Straatwijs uit, een verhaal met alleen vrouwen in de hoofdrol. De grote doorbraak kwam in 2007 met subroza.nl een thriller die je ook op internet kunt spelen. Samen met Vera de Backker maakt hij sprookjesboeken over Bino de witte pinguïn, die sinds 2011 ook in China en Thailand te koop zijn.
Van Driel heeft een nieuw project opgezet, namelijk het realiseren van de eerste Nederlandse crowdfundingroman. Hij hoopt 15.000 euro bijeen te krijgen om het boek Nachtmerrieman op de markt te brengen. Donateurs kunnen geld storten en zo hun naam of firma in het boek vermeld krijgen. Voor 250 euro koop je een karakter en voor 1500 euro word je bedrijfsnaam op een positieve manier in het boek vermeld. Van Driel denkt aanvankelijk 300 exemplaren aan de man te brengen en hoopt dat een uitgever dan het boek alsnog in de winkel wil brengen.

Interessant dat je probeert om geld bijeen te krijgen voor je nieuwe boek Nachtmerrieman. Het zou zomaar de eerste Nederlandse crowdfundingroman kunnen worden. Heb je het boek al klaar? Hoe ver ben je?

Dank je! Het is behalve interessant ook een superspannend experiment. Ik heb ook wel het idee dat alle ogen op mijn project gericht zijn.
Ik begin volgend jaar met schrijven aan het boek, zodra ik klaar ben met Superhelden3.nl, het laatste deel uit mijn jeugdtrilogie. Ik ben al wel twee jaar bezig om het plot en de karakters uit te werken. Het begin van het filmpje dat we maakten voor het project, heb ik inmiddels tot een scène in het boek verwerkt.
Het verhaal gaat over Madeline Finn, een karakter dat al jaren in mijn hoofd rondwaart. Wanneer ze ontdekt dat ze magische krachten heeft, weet ze in eerste instantie niet wat ze daarmee aanmoet. Wanneer Rotterdam opgeschrikt wordt door een serie gruwelijke moorden, besteedt ze daar in eerste instantie geen aandacht aan. Maar dan blijkt één van de slachtoffers een goede vriendin van haar te zijn.
De titel van het boek is ontleend aan het gelijknamige nummer van Frédérique Spigt.

Waarom probeer je 15.000 euro(hoe kom je aan dat bedrag) op te halen en wat als je het bedrag niet haalt? Is het trouwens een boek voor volwassenen?

Nachtmerrieman wordt mijn eerste volwassenenroman. De helft van de opbrengst gaat op aan kosten (het maken van het filmpje, de fee voor Voordekunst en natuurlijk drukkosten voor de speciale donateurseditie). De andere helft levert mij ca. vijf maanden schrijftijd op, waarin ik ongestoord aan het boek kan werken.
Als ik het bedrag niet haal, dan krijg ik niets. Dan ga ik overigens nog steeds gewoon het boek schrijven in 2013, maar zal er dan waarschijnlijk langer over doen.

In een interview in de NRC zeg je dat je de gekste dingen wilt doen voor donateurs. Ik neem aan dat daar toch wel grenzen aan zitten? Stel dat een bedrijf dat er om bekend staat enorm vervuilend te zijn, zijn imago wil opkrikken door jou te laten schrijven over zijn milieuvriendelijkheid. Doe je dat dan ook voor 1.500 euro?

Ik weet dat het er staat, maar ik weet ook dat ik het niet gezegd heb. Wel heb ik een aantal mooie tegenprestaties bedacht voor de donateurs. Zo kunnen ze als personage optreden in het boek – iets dat verrassend populair blijkt te zijn – ik geef een groot donateursfeest waar ik het boek persoonlijk overhandig of ik schrijf een uniek verhaal voor je (kinderen).
Ik bied ook aan om een bedrijf positief in het boek op te nemen. Denk dan bijvoorbeeld aan een hoofdpersoon die in een restaurant gaat eten en daar positief commentaar op het eten geeft.

Waar liggen je grenzen? Neem je bijvoorbeeld ook geld aan van maatschappelijke organisaties die je zelf niet zou ondersteunen?

Nee. De integriteit van het boek gaat altijd voor – een scène die niet in het boek past, komt er niet in – net zoals mijn eigen integriteit. Maar bedrijven weten dat en houden daar zelf ook al rekening mee. Ik krijg geen onbehoorlijke vragen.

Is het niet riskant om er maar vanuit te gaan dat Nachtmerrieman zal slagen? Veel schrijvers beginnen aan projecten die op niets uitlopen. Stel dat het boek niet wil vlotten en je er niet uitkomt? Wat dan?

Ik ben nu tien jaar schrijver en heb 41 boeken op mijn naam staan. Al deze projecten hadden harde deadlines die ik altijd heb gehaald. Mijn boeken worden goed ontvangen zowel door uitgevers als door lezers. Er is altijd een mogelijkheid dat het mis gaat, maar daar ga ik niet vanuit. Uiteindelijk is schrijven geen magie, maar gewoon werk. Leuk werk weliswaar, maar toch: een vak.

Je hebt al een aardig oeuvre bij elkaar geschreven. Dat betekent dat er elk jaar royalty’s binnenkomen. Je hebt je leengeld en inkomsten uit lezingen. Waarom wil je dan nu geld vooraf? Ben je in geldnood?

Ik behoor tot het selecte groepje jeugdboekenschrijvers dat kan behoorlijk goed kan leven van zijn vak. Helaas zijn er maar heel weinig schrijvers kunnen rondkomen van royalty’s en leengelden alleen. Ik treed op scholen en bibliotheken en geef lezingen over Storytelling en Waanzinnige Plannen realiseren. Dat vind ik gelukkig ook erg leuk om te doen.
Dat neemt niet weg dat iedere lezing de schrijfflow onderbreekt. En het lijkt mij heel bijzonder om eens een half jaar aan een boek te werken, zonder onderbreking.

Waarom zouden bedrijven je 1.500 euro geven voor een boek met een oplage van 300 stuks als ze voor dat geld ook een advertentie kunnen kopen in een krant en dan tienduizenden mensen bereiken? Dat aantal halen ze bij jou nooit.

Mijn boeken hebben gemiddeld een oplage tussen de 3.000 en de 6.000 exemplaren. Zelfs bij 3.000 exemplaren is 1.500 euro nog een behoorlijk goeie deal. De oplage van 300 stuks is alleen de speciale donateurseditie die ik extra mooi ga laten maken. Maar daarna verschijnt het boek gewoon via een traditionele uitgeverij. Het is geen Eigen Beheer boek.

Krijgen donateurs een boek gratis of moeten ze het zelf aanschaffen?

Als je kijkt op www.nachtmerrieman.nl zie je dat donateurs kunnen kiezen voor een e-book of een papieren boek. Ze ontvangen altijd het boek, eventueel met iets extra’s.

In het interview zeg je dat je hoopt dat donateurs reclame gaan maken voor je boek, maar als het ze tegenvalt krijg je negatieve reclame. ‘Van Driel is een oplichter koop zijn boek niet!’ kan ook zomaar gezegd worden. Al is het niet waar, en is het een goed boek, mensen kunnen als ze kwaad willen je zomaar zwart maken.

Ik ben een enorme fan van Stephen King en koop al zijn boeken blind. Toch vallen ook zijn boeken wel eens tegen. Ik denk dat niet: wat een oplichter, ik ga er vanuit dat hij bij ieder boek evenveel zijn best doet.
Of je een boek nou een jaar van te voren koopt of een dag voordat je het leest, heeft daar volgens mij geen invloed op. En in the end zullen er altijd mensen zijn die je boek goed vinden en die je boek niet goed vinden.

Als ik zie hoe overweldigend warm de donateurs reageren op het plan, zou het mij verbazen als iemand mij een oplichter noemde.

Denk je dat dit een experiment blijft of ga je het vaker proberen? Zo ja of nee, waar hangt dat vanaf?

Goeie vraag. Het eerlijke antwoord: ik weet het niet. De positieve reacties zijn overweldigend, in minder dan een week al 45% van het bedrag binnen van meer dan 100 donateurs was al bijzonder, maar de redenen die ze opgeven om het boek al te bestellen maken mij nederig en ontzettend dankbaar. Mijn fans geloven echt in mij en mijn boek en dat is heel bijzonder.
Aan de andere kant ben ik hier nu al bijna een maand fulltime mee bezig. Het is ironisch, maar sinds ik aan het project begonnen ben, kom ik niet meer aan schrijven toe …
Als het project – al dan niet succesvol – is afgerond, ga ik evalueren hoe het is gegaan en wat er beter kon. Daarna schrijf ik een (gratis) e-book voor iedereen die hetzelfde wil proberen, vol tips en trucs en do’s en dont’s. En daarna ga ik Nachtmerrieman schrijven. Daarna zien we wel weer.

Is het niet zo, dat schrijvers die niet genoeg verdienen met schrijven maar moeten ophouden of een baan ernaast zoeken? Zijn er niet teveel schrijvers?

Ik vind dat iedereen die wil schrijven dat moet proberen. En ieder zal daar op zijn of haar eigen manier tijd voor moeten vinden. Ik geloof niet dat de ene manier beter is dan de andere, of dat je pas een ‘echte’ schrijver bent, als je fulltime schrijft. Er zijn mensen die fantastische boeken schrijven in één middag per week.

Er zijn natuurlijk al miljoenen boeken geschreven en een uitgever vertelde me ooit dat ze een boek pas willen uitgeven als het echt iets gaat toevoegen aan de berg die er al bestaat. Wat gaat jouw boek Nachtmerrieman toevoegen aan die berg en waarom moeten we het lezen?

Nachtmerrieman is een urban fantasy thriller en die bestaan nog niet in Nederland, voor zover ik weet. Ik gebruik de structuur van de crime-novel om een bovennatuurlijk verhaal te schrijven – The Killing meets The X-Files zo je wilt. Daarnaast ben ik door het succes van mijn eerdere boeken – en met name door Superhelden.nl – erin gesterkt dat er een behoorlijk publiek is dat mijn boeken graag leest. Ik krijg letterlijk dagelijks mails over ‘waar superhelden2.nl blijft’ en niet alleen van kinderen. Mijn boeken worden vertaald en we zijn zelfs bezig met de filmrechten. Er is voor mij geen enkele reden te bedenken waarom men dit boek ineens niet zo willen lezen.
Daarnaast ben ik een onverbeterlijke optimist.

Tenslotte, denk je niet dat Nachtmerrieman een voorspellende titel kan zijn en dat jij dat wordt? Een man met nachtmerries vanwege zijn mislukte project?

Nee, dat denk ik niet, anders was ik er nooit aan begonnen. Dat betekent niet dat ik geen risico loop. Ik besef mij terdege dat ik met mijn project behoorlijk mijn nek uitsteek. Maar aan de andere kant: als er geen mensen zijn die risico’s nemen, dan blijft alles hetzelfde. En dat zou het leven toch knap saai maken!