Levensechte personages van Zweeds topduo
Zwarte Dageraad – Cilla & Rolf Börjlind – Vertaling: Corry van Bree – Bruna – 380 blz.
De kans dat, in de dagelijkse werkelijkheid, een ex-rechercheur die aan lager wal is geraakt en zelfs in de goot is beland, weer meehelpt aan een politieonderzoek lijkt me nihil. Het echtpaar Börjlind komt ermee weg in deze Rönning & Stilton-thriller. Tom Stilton is deze ex-rechercheur en aangezien de thriller-reeks ook gekoppeld is aan zijn naam, neem ik aan dat hij ooit nog eens terugkeert in het politiekorps. In Zwarte Dageraad is hij wel weer uit de goot opgekrabbeld, maar leidt nog een onregelmatig bestaan. Hij slaapt dan weer hier en dan weer daar. Stilton is een moeilijk man, een zwijgzaam man ook, wiens telefoongesprekken meestal niet langer duren dan een tiental seconden. Hij heeft een vriendin Luna, die op een aak woont, maar die relatie raakt een beetje in het slop, vooral als zij haar vader Justus aan boord neemt, omdat zijn bejaardenhuis wordt verbouwd.
Olivia Rönning is veel jonger(eind twintig) dan Stilton – die ik rond de vijftig schat – en zij staat nog aan het begin van haar politiecarrière. In de boeken die aan Zwarte Dageraad vooraf gingen, Springvloed en De derde stem werd zij geïntroduceerd. Ook in haar leven is al van alles gebeurd. Ze kwam er laat achter dat ze is geadopteerd en dat heeft ze in Zwarte Dageraad haar moeder nog maar net vergeven. Rönning en Stilton vormen in dit boek geen speurderskoppel. Ze opereren voornamelijk los van elkaar, alleen of met anderen. De plot van het boek is behoorlijk ingewikkeld, al lijkt hij bij aanvang nog simpel. Er is een fascistische beweging Zwarte Dageraad die erop uit is om Zweden vrij te maken van vreemde smetten. Ze geloven in het manifest dat Anders Breivik heeft opgesteld. Negers, moslims en homo’s moeten uit de samenleving worden verwijderd en geweld is daarbij geoorloofd.
Het boek begint in 2005 als een groep sinistere mannen in een café bijeenkomt en hun plannen voor de toekomst bespreken. Een van hen is jarig en krijgt een prostituee aangeboden door de andere drie. Ze hebben een grap uitgehaald en een donkere vrouw voor hem geregeld. Als hij na ruim een half uur terugkomt, heeft hij de vrouw vermoord, blijkt later. Juist deze moordzaak is een van de weinige die Tom Stilton niet heeft kunnen oplossen en in dit boek speelt die zaak dan ook weer een belangrijke rol. Er volgen een aantal racistische moorden en wie anders dan de leden van de Zwarte Dageraad kunnen daar achter zitten. Maar nu is het de taak van Stilton, Rönning en de ervaren rechercheurs Mette Olsäter en Sven Svenson om de warboel aan informatie te ordenen en de dader(s) op te sporen.
Het boek zit ingenieus in elkaar en is toch gemakkelijk te volgen, ondanks het steeds wisselende perspectief. Ook qua taalgebruik valt er weinig aan te merken, hoewel de vertaling soms wat vreemd is, zoals ‘hondeneigenaars’ waar we toch altijd ‘hondenbezitters’ zeggen. Even een mooie quote:
“De dageraad had zich aan de greep van de nacht ontworsteld en verspreidde een vaag licht over de omgeving, nevelslierten zweefden boven de akkergrond, in de naburige boerderijen was nog niemand wakker.”
Cilla & Rolf Börjlind zijn heel bekende scenarioschrijvers in Zweden. Hun misdaadseries en films worden gekenmerkt door sterke plots en sterke personages die worstelen met levensechte conflicten, aldus de achterflaptekst. Ik ken niet al hun werk, maar voor Zwarte Dageraad geldt het zeker dat de personages levensecht zijn. Er spelen zich nogal wat gewelddadige confrontaties af in het boek, maar de schrijvers houden het bij korte beschrijvingen en laten veel aan de verbeelding over. Waar andere schrijvers – zoals Karen Slaughter – ervoor kiezen om juist de mishandeling tot in detail te beschrijven, laten zij dat (gelukkig) achterwege.
Ook het Zweedse landschap in de herfst, met bossen, meren en een zee met inhammen is uitermate geschikt om een sinistere sfeer te scheppen en dat doet het echtpaar heel kundig. Voor lezers die van een spannende thriller met personages die echt tot leven komen houden, zijn de boeken van Cilla & Rolf Börjlind heerlijk leesvoer.
