Liefdevol verhaal over een zieke moeder
Moeder van glas – Roos Schlikker – Pluim – 200 blz.
‘Hoe is mama?’ De vraag die Roos Schlikker altijd als eerste stelde als ze haar vader aan de telefoon had. Natuurlijk is dat niet normaal, maar dat was haar moeder dan ook niet.
Moeder van glas gaat over het opgroeien en leven met een moeder die aan een psychische stoornis lijdt. Het is het tweede boek van columniste en scenarioschrijfster Roos Schlikker. Een autobiografisch en zeer liefdevol boek.
Het boek bestaat uit twee delen, in het eerste deel gaat Roos terug naar het verleden van haar moeder, uit wat voor gezin komt ze, hoe groeide ze op. Emma, Emmeke, was de tweede dochter uit een domineesgezin met zeven kinderen, twee meisjes, vijf jongens. Een broer, Nico, bleek autistisch. Ook Joop was ‘niet gelukt’, en geestelijk gehandicapt. Haar lievelingsbroertje Harry verdronk in een sloot, de gebeurtenis was zo traumatisch dat Emma maandenlang niet sprak. Tel daar een manisch depressieve moeder bij op, die de zorg voor haar gezin totaal niet aankon.
Altijd is Emma bang dat ze de ‘gekte’ van haar moeder heeft en probeert ze krampachtig normaal te zijn wat naar de buitenwereld aardig lukte. ‘Wat een bijzondere moeder heb jij, leuk, sociaal’. Alles kan en mag, met een matras van de trap af sjezen, kleien met een pot boter. Maar de andere kant zagen alleen Roos en haar vader, de periodes van eindeloos huilen, paniek, praatsessies. Naar de dokter gaan wilde ze niet, welnee joh gewoon een dipje. Ook haar vader ging daar in mee.
Als ze zestig jaar is, belanden ze bij de crisisdienst, haar moeder is dan zo in paniek dat ze niet meer kan stoppen met trillen en huilen en Roos is zo in paniek dat ze niet meer kan stoppen met sussen en zweten. Een lange zoektocht door het doolhof van psychiaters, instellingen en behandelingen volgt. Als ze eindelijk na maanden van zware depressiviteit bij een goede psychiater terecht komen wordt in één dag eindelijk de diagnose gesteld: bipolaire stoornis.
Het tweede deel gaat over rouw. Haar moeder overlijdt in augustus 2017 aan de gevolgen van een val van de trap. Hoe dat kan, blijft een raadsel, vermoed wordt dat ze een duizeling had, wat vaker voorkwam. Het enorme verdriet van haar vader die ‘dat lieve gekke mens’ zo graag in zijn armen wil nemen. Het zoontje van Roos dat zijn oma zo mist dat hij niet over haar kan praten en het over O heeft. En Roos die vele gesprekken met haar moeder voert, leuke en minder leuke en haar zo verschrikkelijk mist.
Aangrijpend is het om te lezen hoe Roos op een dag samen met haar zoon de koffer openmaakt waar zoveel herinneringen aan haar moeder in zitten. Haar bijbel, poëzie albums, briefjes. Een tas met haar kleren waar Roos en haar zoontje enkele kledingstukken van aantrekken en op die manier samen over oma kunnen praten. Door het hele boek heen staan een paar van de handgeschreven briefjes van Emma, wat de worsteling te moeten leven met deze ziekte nog eens extra illustreert. Moeder van glas is een openhartig boek dat een diepe indruk achterlaat en waar je nog lang over nadenkt. Prachtig opgeschreven door Roos Schlikker.
Nelleke Feller
