Meer dan een oorlogsverhaal
Ze was 16 – Marlies Allewijn – Kluitman – 425 blz.
Marlies Allewijn is opgegroeid in het Zeeuwse Yerseke. Voor haar studie verhuisde ze naar Amsterdam. In 2010 verscheen haar (semi-) autobiografische debuut Scheef, over de veertienjarige Eef die reuma heeft.
Ze was 16 is het verhaal over de zestienjarige ras-Amsterdamse Ize. Haar ouders gaan naar het buitenland voor een relatietherapie en verbannen haar naar het saaie Zeeland waar ze de zomer bij haar oma Elisabeth moet doorbrengen. Haar opa Willem is overleden en had als hobby fotografie. Als Ize een foto vindt van Janna, een meisje dat heel erg op haar oma lijkt, schrikt haar oma en wil haar niets vertellen. Ize wil nu helemaal het verhaal achter de foto weten en samen met haar oude jeugdvriend gaat ze op onderzoek uit.
Ze was 16 is dus ook het verhaal van Janna. Janna is zestien jaar en woont in Zeeland als ze in het voorjaar van 1944 moet gaan werken voor de Duitse militairen die in haar dorp zijn gestationeerd. Ook heeft ze de zorg voor het huishouden en haar labiele moeder. Haar vrienden zorgen dat ze betrokken raakt bij het verzet en dan ontmoet ze ook nog Willem.
Beide verhalen worden chronologisch in hun eigen tijd verteld en vanuit twee perspectieven, dat van Janna en dat van Ize. Boven de hoofdstukken staat de naam van degene die aan het woord is vermeld. Terwijl Ize haar speurtocht probeert te volbrengen, krijg je ook stukjes van het verhaal van Janna te lezen en zo valt langzaam alles op zijn plaats. Je komt erachter waarom Janna zo op de oma van Ize lijkt en naast het verleden van de personages kom je ook wat meer te weten over de situatie van Zeeland in oorlogstijd.
Het is niet zomaar een oorlogsverhaal, maar meer een familiegeschiedenis waar de Tweede Wereldoorlog zijn stempel op heeft gedrukt. Maar het gaat ook om de band van Ize met haar ouders en haar oma. Ize wil graag alles weten over de familiebanden en of de gebeurtenissen in de oorlog het gezin uit elkaar drijven of juist sterker maken. Gedurende het verhaal gaat dit namelijk alle kanten op en dat geeft ook een extra stuk spanning mee aan de lezer. De personages worden mooi uitgediept en je begrijpt waarom ze handelen zoals ze doen, omdat de situaties goed worden uitgelegd.
Het verhaal is boeiend om te lezen en door de wisseling in tijden geen ‘saai’ stukje geschiedenis. Het is de schrijfster gelukt om twee verhalen los van elkaar te vertellen, maar juist door de details die in beide verhalen terugkomen, is het juist heel sterk tot één geheel verweven. Dit maakt het voor mij een heel ander verhaal om te lezen en dus niet zomaar het zoveelste oorlogsboek, maar juist een verhaal van een zestienjarige van nu, in de hedendaagse drukke tijd, die haar familie leert kennen en zichzelf.
