Onbeheersbaar leven
Tussenruimte – Vanessa Oostijen – Uitgeverij Pluim – 171 blz.
Christina en Tom zijn pas getrouwd wanneer voor beiden een unieke kans op hun pad komt: voor trompettist Tom in Tokio, voor papierkunstenaar Christina een belangrijke opdracht voor het Franse modehuis Hermès. Eenmaal aan de andere kant van de wereld, blijkt de beroemde componist die Tom heeft uitgenodigd spoorloos. Alleen in een verlaten woning moet hij zijn innerlijke demonen in de ogen kijken. In de stilte die ontstaat lijkt er ruimte voor iets nieuws. Intussen kan Christina zich helemaal op haar werk storten, verdwijnt Tom stilaan uit het vizier en wordt het steeds onduidelijker wat echt is en wat niet. Wanneer Christina’s overbuurman, de schrijver Martin, steeds nadrukkelijker in haar leven figureert en het hoofdpersonage uit zijn nieuwe roman verdacht veel op Christina lijkt, is het onduidelijk wie de touwtjes in handen heeft.
Wat een lastig en tegelijkertijd nieuwsgierig makend verhaal. Lastig in de zin van het niet kunnen doorgronden, van het niet de vinger kunnen leggen op werkelijkheid en/of fantasie. Gegrepen worden door hele of halve zinnen. “Mijn jeugd die te lang duurde …”
En je dan meteen afvragen waarom die jeugd dan te lang duurde.
Of een beeldspraak over de moeder van Christina: “Ze had zojuist zelf haar pony bijgeknipt, een centimeter of twee korter dan anders, waardoor ze er ineens wat onhandig uitzag.” Dat onhandige herken je meteen.
Christina is een vrouw van de juiste volgorde en toch weet ze niet of Jaron op de gastenlijst voor hun bruiloft staat. Een gastenlijst van hooguit 25 personen. Het zou ongeloofwaardig moeten zijn. Het vreemde is dat ik het toch geloof. Christina weet het echt niet.
Haar houvast na het vertrek van Tom (vier dagen na de huwelijksvoltrekking) zijn bezigheden in de juiste volgorde een nieuwe plek geven, eerst het bed, dan atelier inrichten, gereedschap zoeken, schoonmaken en keurig naast elkaar neerleggen. Ze gaat naar de kapper om te transformeren in de vrouw die met Tom zou zijn meegegaan.
Wanneer ze vertelt over hoe ze een blauwborst wil vouwen en hoe een holte zich niet laat terugvouwen zonder onherroepelijke kreukels voel je haar pijn (om Tom?)
Er waait een blauwzwarte hoed bij haar naar binnen en ze ontmoet de eigenaar, Martin. Iris komt om haar te helpen met haar papierkunst. Wie is Iris?
Vanaf daar treedt de ontregeling nog sterker in, ontstaat er nog meer ruimte tussen fantasie/droom en werkelijkheid. “Ik heb iets gevonden waarvan ik niet wist dat ik het verloren had…”
Verderop vertelt ze het verhaal over haar moeder. Dat kan niet waar zijn. Of wel?
Als dan eindelijk op pagina 143 Tom aan de beurt is, weet ik niet meer wat te geloven en wat niet. Jaron is er niet, hij laat Tom ophalen en verzorgen door twee Japanse bedienden. Jaron laat hen maandenlang alleen en in die tijd ontdekt Tom een cassettekoffer vol muziek die bezit van hem neemt. Hij wil de muziek doorgronden. “Mijn muziek is me vreemd en de enige die daar debet aan is ben ikzelf.” Hij mist Christina en vraagt zich af waarom hij gegaan is.
Dat vraagt de lezer zich ook af. En ook waarom hij zo lang blijft. Is het een boetedoening om zolang zonder Christina te zijn en daardoor zichzelf te ontdekken? Uiteindelijk blijkt hij een grotere muzikant dan hij zichzelf wil doen geloven.
Tussenruimte is een boek vol vervreemding. Je moet er geduld voor hebben. Het niet meteen wegleggen bij onbegrijpelijkheden. Gun het jezelf om het meerdere keren te lezen. Dan nog blijf je met vragen achter. De sfeer en de personages zijn ongebruikelijk, onverklaarbaar en toch, als je het jezelf toestaat, als je de controle wil loslaten en daarmee het beheersbare, is er heel veel dat je zonder meer aanneemt.
Ook al begrijp je het niet.
Over de schrijfster: Vanessa Oostijen (Stadskanaal, 1980) studeerde Nederlands en Culturele Studies aan de Universiteit van Amsterdam. Ze begon als redacteur bij Quote en werkte gedurende acht jaar als chef mode en schrijvend redacteur voor het mannenmagazine Esquire. In 2016 zegde ze haar baan op om te gaan schrijven en ging ze aan de slag als freelance illustrator. Ze illustreerde het kinderboek Het Rekenrijk (2017) en tekent wekelijks voor Volkskrant Magazine.
Boek bestellen!
