Een pittig kerstverhaal vol humor en magie
Een jongen met de naam Kerstmis – Matt Haig – Illustraties Chris Mould – Vertaling: Karin Pijl – Moon – 254 blz.
Je zou denken dat alle kerstverhalen inmiddels geschreven zijn, maar blijkbaar is dat niet het geval, want het is Matt Haig gelukt een schitterend kerstverhaal neer te zetten. Het begint meteen al erg leuk. De schrijver spreekt je persoonlijk aan in een kort hoofdstuk, waarbij je gewaarschuwd wordt vooral niet verder te lezen als je niet houdt van onmogelijke dingen. ’Ben je er nog? Mooi. (Elfen zouden trots zijn.) Dan gaan we nu beginnen …’ staat er op de volgende bladzijde.
Het boek begint niet als een kerstverhaal, maar als een verhaal over een doodgewone en straatarme jongen met de naam Nikolas, die een wel heel zwaar leven heeft. Hij woont samen met zijn vader en de kleine muis Miika ergens in het midden van het koude Finland in een klein en zeer eenvoudig huisje. Het enige stuk speelgoed dat Nikolas heeft is een pop die zijn moeder, toen ze nog leefde, van een knolraap had gemaakt. Het ding stinkt inmiddels behoorlijk, maar Nikolas wil het enige aandenken dat hij nog aan zijn moeder heeft, niet wegdoen.
Op een dag gaat zijn vader samen met Anders, de jager, op pad om op zoek te gaan naar het geheimzinnige Elfhelm, dat ergens in het noorden van Finland moet liggen. De koning looft een beloning uit aan degene die het bewijs levert dat het Elfenland bestaat. Nikolas blijft achter bij zijn nare tante Carlotta, die hem buiten in de kou laat slapen. Als ze het enige aandenken dat hij nog aan zijn moeder heeft op een wel heel gruwelijke manier weg doet, is de maat vol en besluit Nikolas te vertrekken en dan beginnen de avonturen pas echt.
Er is veel aandacht besteedt aan de vormgeving van het boek. De voorkant spreekt door zijn winterse kleuren meteen aan, maar ook de binnenkant is rijkelijk versierd met grappige illustraties, uitgevoerd in zwartwit. Je wordt als lezer het boek echt ingetrokken en de schrijver weet je ook nog eens vast te houden met zijn bijzonder prettige schrijfstijl. Het boek bevat veel humor, bijvoorbeeld in de dialogen tussen de muis en Nikolas: “Geloof jij in magie, Miika?” “Ik geloof in kaas. Telt dat ook?”
Het boek deed me denken aan de werken van Roald Dahl. Er komt de nodige portie drama, treurigheden, gruwelijkheden en heerlijke humor in voor. De illustraties maken het helemaal af en zijn minstens net zo grappig als het verhaal. Zo komt er een heel grove, superlelijke trol in voor met een tatoeage op zijn arm met de tekst “ik hou van mama”.
Wat ik best zwaar vond in het boek was de enorme teleurstelling die de jongen te verwerken krijgt over zijn vader, maar het laat wel zien dat mensen die je soms dacht altijd te kunnen vertrouwen, je toch enorm kunnen kwetsen. Een wijze en harde levensles waar ieder kind, al hoop ik een stuk minder hard, ongetwijfeld ooit mee te maken krijgt.
Eigenlijk is het gewoon een geweldig avonturenverhaal dat toevallig ook nog een beetje over Kerstmis gaat. Wat erg verfrissend is, is dat dit eens niet een zoetsappig kerstverhaal is. Ook de elfen zijn anders dan ik gewend ben van de meeste kerstverhalen. Alles loopt anders dan je verwacht. Niet alles loopt goed af, maar uiteindelijk komt het toch goed. Op een andere manier, dat wel. Dat komt vooral door het karakter van Nikolas, dat is gewoon een heerlijke jongen die nooit verbitterd raakt en altijd weer doorgaat en het goede blijft zien in alles. Als ik dan toch een nadeel moet noemen: als je eenmaal begint met lezen is het onmogelijk het boek nog weg te leggen!
