Prachtig koffietafelboek
Getekende brieven – Peter Vos – Samengesteld door: Jan Piet Filedt Kok en Eddy de Jongh – Rubinstein – 261 blz.
Filedt Kok en De Jongh verzamelden en categoriseerden met medewerking van Saïda Vos, de weduwe van Peter Vos, een selectie uit de brieven die Peter Vos aan vrienden, vriendinnen, bekenden en zakenrelaties schreef. Het boek beslaat vijf perioden, vanaf zijn jeugd in de jaren vijftig tot aan 2002, Vos stierf in 2010. Veel kunstenaars schrijven, en van de schilders Rembrandt en Rubens zijn ook brieven bewaard gebleven. Zij lieten zich bijna niet uit over het vak dat ze uitoefenden. Heel anders was dat met Vincent van Gogh van wie honderden brieven bewaard zijn gebleven, die hij net als Peter Vos opsierde met tekeningetjes. Van Gogh gebruikte de illustraties om uit te leggen waar hij mee bezig was.
Peter Vos gebruikte de tekeningen heel anders, hij verluchtigde zijn brieven vaak met grappige illustraties en een enkele keer om te onderstrepen wat hij ook in de tekst schreef. Zo tekende hij in een brief aan een opdrachtgever, aan wie hij om zijn achterstallig honorarium vroeg, zichzelf als bedelaar.
Opvallend is dat net als veel schilders/tekenaars Vos zijn brieven zag als schilderen met woorden. Hij had een geweldig taalgevoel, was heel erudiet en was op de hoogte van de Franse, Engelse en Nederlandse literatuur. Het gymnasium had hij afgerond met een tien voor Homerus en Frans. De brieven hebben dan ook allemaal een literaire kwaliteit en dat samen met de prachtige illustraties rechtvaardigt de uitgave van dit boek natuurlijk helemaal. Vos illustreerde talloze boeken, tekende voor dag en weekbladen(Vrij Nederland) en ontwierp zijn eigen, zeer bekende, Beestenkwartet(1970), met o.a. de sloddervos, de kamerolifant en de kloothommel.
In zijn brieven zien we één figuur regelmatig terugkeren, namelijk Pulcinella, de Italiaanse nar, verder dieren in alle soorten en maten, waarbij vogels zijn voorkeur hebben. Vooral de mussen, die hij in allerlei (menselijke) gedaantes afbeeldde.
De brieven van Vos zijn niet alleen maar geschreven epistels met een leuke tekening erbij, maar hij maakte er soms ook echt iets heel bijzonders van. Bijvoorbeeld een brief die hij in een vierkant schreef, zodat de lezer de brief steeds een kwart slag moest draaien. Hij knipte soms een figuur uit, zoals de vouwbrief aan Anneke Bakkum uit 1969, die een waar kunstwerkje is. Voor de grap tekende hij wel eens een afbeelding in het midden van een brief en onderbrak hij de zinnen, zodat de lezer zelf moest invullen wat er achter de illustratie verstopt was.
Vos hield tot 2002 dagboeken bij, maar die worden voorlopig nog niet aan de openbaarheid prijsgegeven. Wel is het zo dat wat er in de brieven staat, soms ook in de dagboeken vermeld wordt. Deze gepubliceerde brieven geven in elk geval al een duidelijk beeld van het leven en werk van Peter Vos, een kunstenaar die zijn potlood, pen en papier elke dag in de hand had. Hij heeft een gigantisch oeuvre nagelaten. Getekende brieven is een schitterend koffietafelboek. De brieven kun je tot je nemen als bijzondere lekkernijen. Elke dag een paar, dan zul je er het meest van genieten.
