Vertelling van een waargebeurd verhaal uit de 19e eeuw
Het opzienbarende verhaal van Robert Coombes – Kate Summerscale – Vertaling: Ernst de Boer en Ankie Klootwijk – Nieuw Amsterdam – 318 blz.
Kate Summerscale (1965) is een Engelse schrijfster, die is opgegroeid in Japan, Engeland en Chili. Summerscale won met De vermoedens van Mr Whicher de Samuel Johnson Prize 2008 voor het beste non-fictieboek. Eerder schreef ze de succesvolle biografie The Queen of Whale Cay, waarmee ze al in 1997 debuteerde. Bij Nieuw Amsterdam verscheen ook De geheime liefde van Mrs Robinson.
In de vroege ochtend van maandag 8 juli 1895 bezoeken de dertienjarige Robert Coombes en zijn twaalfjarige broertje Nattie een cricketwedstrijd. De vrijdag ervoor is hun vader naar zee gegaan. De jongens blijven met hun moeder die zomer thuis achter. Tien dagen lang smijten de broers met geld en brengen waardevolle spullen naar het pandjeshuis om bezoek aan het theater en uitstapjes naar zee te bekostigen. Al die tijd wordt er niets van hun moeder vernomen. De buren hebben van de jongens gehoord dat ze op familiebezoek is. De zon brandt op het huis en het begint verschrikkelijk te stinken. De gealarmeerde politie treft in de slaapkamer een tafereel aan dat een golf van afschuw in de pers veroorzaakt.
Wanneer je het boek Het opzienbarende verhaal van Robert Coombes leest, lijkt het niet zozeer alsof je er naast staat, maar meer als een vertelling achteraf. En dat is het ook. Schrijfster Kate Summerscale heeft zich namelijk gestort op een schokkende moordzaak uit de 19e eeuw. Het is een waargebeurd verhaal.
“In de zomer van 2012 ben ik met de research naar het leven van Robert Coombes begonnen, nadat ik in een oude krant op een verslag van zijn arrestatie was gestuit. Het verhaal intrigeerde me, en daarom zocht ik een transcript op van de rechtszaak in de Old Baily, en vervolgens nog meer artikelen van de zaak. Sommige kranten repten van ‘De verschrikking van Plaistow’, andere van ‘De tragedie van Plaistow’. Het verhaal van de moord op Emily Coombes en de nasleep ervan leken een tragedie en tegelijkertijd een horrorshow, een geschiedenis die je van afschuw doet terugdeinzen, maar die ook je medelijden oproept. Ik raakte gefascineerd door Robert.”
Het boek begint met een kort hoofdstuk waarin de waarde van een pond, een shilling en een pence uit die tijd wordt afgezet tegen de waarde van nu. Wat kun je kopen met een gemiddeld salaris? Dit komt ook uitgebreid terug in de eerste hoofdstukken. Summerscale vindt dit een belangrijke uitleg, en gebruikt het als onderdeel van de sfeerbeschrijvingen van de 19e eeuw. De begin van het boek bestaat vooral uit sfeer scheppen en een uitleg van Roberts situatie. En natuurlijk de moord…
Vervolgens neemt de auteur ons mee naar de rechtspraak. De jongen Nattie en de zwakbegaafde John Fox lijken de dupe te worden van Roberts acties, en Robert zelf komt over als een onbewogen, lege, kille jongen. Hij wordt opgesloten in een inrichting voor gestoorde criminelen. Komt het ooit nog goed met hem?
Voordat je begint aan dit boek, weet je niet goed wat je kunt verwachten. De titel, de kaft en de flaptekst geven natuurlijk wel een indruk, maar toch pakt het verhaal anders uit dan je misschien verwacht. Hoewel het boek bestaat uit een vrij objectief verslag van het hele gebeuren, zie je toch de liefde die Summerscale ontwikkelt voor haar onbereikbare hoofdpersoon. Robert Coombes is misschien toch zo slecht nog niet…
Felice Beekhuis
