Een vleugje Kafka en een snufje Orwell
De rekening – Jonas Karlsson – Atlas – Contact – 157 blz.
De mannelijke hoofdpersoon – zijn naam wordt niet genoemd – in De rekening heeft een parttime baantje in een videowinkel, woont in een eenvoudig eenkamerappartement, is ongetrouwd en leeft voornamelijk op afhaalmaaltijden. Zijn enige vriend Roger is een gierigaard die wel belt, maar na een keer overgaan ophangt, omdat hij dan zelf teruggebeld kan worden. Op het eerste en ook op het tweede gezicht een totaal oninteressant leven, dat zich zonder noemenswaardige hoogtepunten naar het einde lijkt te bewegen. Maar dan valt er een rekening in de bus van een onbekende instantie van 5.700.000 kronen. Uiteraard denkt het hoofdpersonage dat de rekening een truc is van een of andere Afrikaanse oplichter, maar dat blijkt niet zo te zijn.
Een maand later valt er opnieuw een rekening op de mat en het bedrag is verhoogd met een boete tot 5.700.150 kronen. Hij belt met de afzender. Een computerstem meldt een lange wachttijd die alleen maar toeneemt. Pas na dagen krijgt hij een vrouw aan de lijn, die haar excuses maakt, omdat het systeem nog in ontwikkeling zou zijn. Zij legt hem uit dat het bedrag betaald moet worden vanwege het geluk dat hem al die jaren ten deel is gevallen. Hij snapt er niets van en wil het bedrag aanvechten. De weken erna blijft hij de vrouw, Maud Anderson, bellen, die ook op de onmogelijkste tijden opneemt. Tijdens de uren durende gesprekken, groeien er langzaam gevoelens tussen de twee.
Het bedrijf achter het bedrag is de WRD, World Resources Distribution. Hij maakt een afspraak en er wordt een nieuw onderzoek ingesteld. Het resultaat is het tegenovergestelde van wat hij heeft verwacht. Een stukgelopen relatie, waar de WRD niet van op de hoogte was, heeft hem eerst veel geluk opgeleverd en het beëindigen ervan heeft voor persoonlijke groei gezorgd. Het bedrag wordt nog verder verhoogd naar 10.480.000 kronen. Maar hoe wil de WRD dit bedrag van de man die geen geld heeft gaan innen? Aan het eind van het verhaal wordt hij opgehaald door een paar potige mannen en naar het gebouw van de WRD gebracht.
De rekening heeft wat Kafkaëske en Orwelliaanse trekken. De hoofdpersoon komt in een absurde situatie terecht, maar waar bij Kafka en Orwell de verhalen vaak eindigen zonder hoop op verbetering, is dat bij Karlsson anders. De hoofdpersoon kan uit de absurde situatie ontsnappen en er ligt nog meer onverwacht geluk voor hem in het verschiet. Als er dan maar geen naheffing van de WRD komt. De rekening is een vermakelijke roman die ons confronteert met de absurde kanten van onze samenleving.
