Misbruik en misdaad in het Vaticaan
Akte van Berouw – Chris Houtman – Karakter – 365 blz.
Over de achtergrond van Chris Houtman (1955) in het theater en voor tv (series als “West Side”, “De medisch Specialist” en “Holland Aan Zee” zullen we het niet hebben, die is genoegzaam bekend. Dit echter wel: Houtman studeerde Nederlands en Theologie. Hoewel hij die opleidingen niet afmaakte, heeft hij er kennelijk veel van geleerd, zoals blijkt uit zijn debuutthriller Akte van berouw. Zijn schrijfstijl is zeer aangenaam: geen clichématig taalgebruik, geen ellenlange zinnen, maar “to the point” en beeldend. Misschien mede door een goede redactie van Karakter zijn spellingsslippertjes op de vingers van één hand te tellen. Over Vaticaanse toestanden toont hij zich een grootmeester in kennis. Hij is er van jongs af aan altijd in geïnteresseerd geweest en weet zijn enthousiasme op de lezer over te brengen.
De personen in dit boek zijn zeer levensecht, geen bordkartonnen stripfiguurhelden! De eerste is Jaap Hofhuis. Hij is pastor van een Nederlandse parochie in Rome. Hij keert met spoed naar Nederland terug, omdat zijn vader op sterven ligt. Hij is verbijsterd als hij hoort dat zijn vader vroeger door een geestelijke is misbruikt. Hofhuis voelt het als zijn opdracht persoonlijk de verantwoordelijke op te sporen. De tweede die ik wil noemen is de culinair journaliste Margriet Schreiner, samen met Jaap Hofhuis raakt zij betrokken bij de mogelijke moordaanslag op paus Franciscus. Daarmee hebben we de derde persoon genoemd. Hoewel Houtman de paus niet persoonlijk kent of zelfs heeft ontmoet, weet hij ook deze persoon naar het leven neer te zetten. Er is natuurlijk veel over hem bekend, we weten allemaal hoe hij een nieuwe wind in het Vaticaan wil laten waaien, omdat hij grote betrokkenheid voelt voor de arme mens en strijdt tegen onrecht. Ook wil hij meer openbaarheid in de ingewikkelde toestanden in en rond het Vaticaan. Redenen genoeg voor sommige sinistere figuren om het uit de weg te willen ruimen.
Immers paus Johannes Paulus I kwam in 1978 onder verdachte omstandigheden op het leven terwijl hij ook iets openbaar wilde maken. De manier waarop Houtman de paus beschrijft en de dingen die hij hem laat doen zorgen er weer voor dat ook dit personage grote levensechtheid toon. Waar elders zou je kunnen lezen dat de paus van milkshakes houdt! De vierde persoon die ten tonele verschijnt, in direct verband met de paus, is Martin Hochstettler, commandant van de Zwitserse Garde. Hij heeft als belangrijk taak te waken voor het welzijn van de paus. Iets wat hem in 1978 niet lukte. Hij zet zich volledig in om dit keer wel te slagen. Zijn trauma van de mislukking dreigt echter uit te lopen op een nieuw trauma door de intrige van o.a. Opus Dei en Breitbart News.
Afgezien van paus Franciscus, zou het mij niet verwonderen als Houtman bestaande mensen als inspiratiebron voor zijn romanfiguren heeft gebruikt. Daarbij zijn de dialogen nooit gespannen, maar heel natuurlijk. Dat zal mede te maken hebben met de ervaringen van de auteur met het theater. De twee hoofdpersonen Hofhuis en Hochstettler vertonen evenveel verhaallijnen. Lange tijd krijg je de indruk twee boeken te lezen, tot dan Houtman die lijnen laat samenvloeien. Dat laatste woord gebruikt ik bewust, omdat het geen plotseling effect is.
Niet direct aan het plot verbonden, maar toch zeer interessant is het feit van Jaap Hofhuis door Claudio Martignacco ter verantwoording wordt geroepen wegens zijn afwijzing van een verzoek van Vouwe van alle Volken Beweging. Deze baseert zich op Amsterdamse Mariaverschijningen tussen 1945 en 1956. Het lijkt er niet op dat Houtman een aanhanger van die beweging is (“reli-toerisme”). Hierbij speelt Margriet Schreiner kennelijk ook een rol als klankbord van Jaap. Zo zijn er in het boek nog wel meer anekdotes te vinden dit voor enige afwisseling in het hectische plot zorgen.
Ik ben niet onbekend met Rome, zodat ik steeds wilde ontdekken of de beschreven locaties naar werkelijkheid zijn beschreven. Ik kan de Rome-liefhebbers gerust stellen. Het klopt allemaal, zodat je naast het plot ook nog eens Rome leert kennen of herkennen. Ik mag gezien dit alles constateren dat Houtman put uit eigen kennis en daar bovenop nog eens goede research heeft verricht. Voor wie Rome en het Vaticaan nog niet kenden, is dat geheel anders na het lezen van dit boek.
conclusie
Bij een andere auteur zou ik hebben gevraagd: “Waar ben je eerder geweest? Ons nu pas laten genieten, terwijl dat ook eerder gekund had.” Maar ik weet dat Chris Houtman pas aan het schrijven van een thriller is begonnen, min of meer gedwongen door zijn ziekte. Gelukkig staat er alweer een nieuwe thriller op het programma (Het negende gebod) en heeft zijn eersteling al een tweede druk mogen beleven. Ik heb wel gehoord van Akte van Berouw een Dan Brown-achtige thriller is. Ik vraag me af of Houtman daar blij mee is. Hij is fan van Robert Harris en om eerlijk te zeggen vind ik een vergelijking met Conclaaf eerder op z’n plaats. En als er al andere boeken genoemd moeten worden, denk is aan Luís Miguel Rocha – De laatste paus; Gianluigi Nuzzi – De kruistocht en Antoine Emil – De laatste twintig dagen van het Vaticaan. Echter geen van alle heeft datgene wat ik bij Houtman zo bewonder: de voorbeeldfunctie! Paus Franciscus is de goede genius en hij moet nagevolgd worden om de kerk beter te maken. Houtman houdt de kerk een spiegel voor. Als iedereen die daarin kijkt eens van zijn fouten zou leren…
Kees de Kievid
