Een speels eerbetoon aan een bijzondere vrouw
Nest – Leen Huet – Uitgeverij Amerika – 48 blz.
Maria Pypelinckx is niet direct een naam die een belletje doet rinkelen. Maar zij was niemand minder dan de moeder van een van de bekendste Europese schilders namelijk Pieter Paul Rubens. Kunsthistorica en auteur Leen Huet brengt in dit melancholische kortverhaal deze vrouw weer tot leven.
De auteur kruipt in de huid van Maria. Vanaf het dak van een woning in de Antwerpse Kloosterstraat waar ze de laatste jaren van haar leven doorbracht, mijmert Maria over haar leven alsof ze nu nog leefde. Een levensverhaal dat niet over rozen liep. Nochtans begon het prachtig. Ze huwt met Jan Rubens, zoon van een familie die handelde in specerijen en geneeskrachtige kruiden. Haar man had gestudeerd en bekleedde zelfs het ambt van schepen in Antwerpen.
Het koppel bekeert zich tot het Calvinisme en moet op een bepaald ogenblik vluchten naar Keulen. Daar zal Jan Rubens juridisch advies verlenen aan Anna Van Saksen, de echtgenote van Willem van Oranje terwijl Maria zich bekommert om haar kinderen. Jan Rubens pleegt evenwel overspel. Anna Van Saksen bevalt van een dochter, Christine, en Jan vliegt in de kerker. Maria weet haar echtgenoot vrij te kopen en beiden krijgen huisarrest in Siegen waar onder meer hun zoon Pieter Paul wordt geboren.
Het overspel van de vader van Pieter Paul Rubens is eeuwenlang een goed bewaard geheim gebleven. Pas in de negentiende eeuw spitten Nederlandse en Belgische historici in archieven het ganse verhaal weer naar boven.
Als bijlage zijn in dit niet geïllustreerde kortverhaal nog twee brieven van Maria Pypelinckx afgedrukt in de originele spelling. Deze brieven zijn gericht aan haar man in de gevangenis. In deze authentieke brieven komen we te weten hoe Maria dacht over het overspel van haar man. Een van deze brieven werd door Leen Huet ook reeds gepubliceerd in de hedendaagse spelling in haar boek uit 2006 met een bloemlezing uit de correspondentie van Pieter Paul Rubens.
Nest is het resultaat van de Expert Class Book Design 2018 van het Plantin Instituut voor Typografie in Antwerpen. Deze lessenreeks richt zich naar mensen die gefascineerd zijn door boeken en zich willen specialiseren in de vormgeving en typografische vormgeving ervan. In Antwerpen wordt trouwens nog tot juni 2019 het barokjaar gevierd waarbij de figuur van Rubens centraal staat.
Kris Muylle
