Nieuw leven voor Hercule Poirot
Het mysterie van de drie kwarten – Sophie Hannah – vertaling Yolande Ligterink – The House of the Books – 336 blz.
Het doek valt voor Poirot in de gelijknamige roman (oorspronkelijk: Curtain, Poirot’s Last Case). Agatha Christie schreef het boek in de eerste jaren van de Tweede Wereldoorlog, maar publiceerde het niet, om later een goede afsluiter te hebben van de serie. Dat werd in 1975. Maar, wat een verbazing: Poirot is uit de dood opgestaan! De erven van Dame Agatha hebben toestemming verleend om Hercule Poirot nieuw leven in te blazen via de pen van Sophie Hannah.
Sophie Hannah (Manchester, 1971) is een veelzijdig schrijfster. Als dochter van een jeugdboekenschrijfster trad zij in de sporen van haar moeder met Carrot the Goldfish (1992). Het schrijven van negen poëziebundels leverde haar een plaats op de shortlist voor de TS Eliot Award op. In 2006 volgde haar debuut voor volwassenen met de psychologische misdaadroman Little Face. Van haar misdaadromans zijn er twee bewerkt voor de TV-serie Case Sensitive. In 2014 kwam haar eerste Poirot-roman uit:De monogram moorden, twee jaar later het tweede deel: De nieuwe erfgenaam. In 2018 verscheen het derde deel: Het mysterie van de drie kwarten.
Vier mensen hebben een brief ontvangen waarin ze worden beschuldigd van de moord op Barnabas Pandy, Deze brieven zijn allemaal ondertekend door Hercule Poirot. Er zijn twee zekerheden: Barnabas Pandy stierf inderdaad, maar de politie veronderstelde geen misdaad; Poirot schreef de brieven niet. De vier ontvangers zijn elk op zijn/haar eigen manier zeer verontwaardigd over de beschuldiging en boos op Poirot. Die blijft zijn onschuld betuigen, maar dat wordt niet door alle ontvangers geloofd. Poirot steekt zijn karakteristieke nieuwsgierigheid niet onder stoelen of banken en begint een onderzoek. Hij weet dat het een moeilijk oplosbare zaak zal worden. Zijn eerste veronderstelling is, dat de dood van Mr. Pandy meer is dan wat de politie oorspronkelijk meende. Poirot onderzoekt, met de hulp van Scotland Yarddetective Edward Catchpool, de details Pandy’s dood. Ook pluist hij uit welke achtergrond elk van de mensen heeft die een brief ontvingen met zijn vervalste handtekening. Hij vraagt zich af wat de verdachten gemeen hebben en waarom ze zijn beschuldigd. In zijn overbekende slotbijeenkomst laat hij weer eens zien hoe scherpzinnig hij wel is door met de enig juiste oplossing te komen.
Pas bij het verschijnen van dit derde deel had ik door dat er al twee eerder waren gepubliceerd. Dus snel die gelezen.
Ik kan daarover kort zijn. De monogram moorden is eigenlijk alleen geschikt voor verstokte Poirot-fans. Het is overdone! De nieuwe erfgenaam is al een stuk beter, maar haalt bij lange na niet het niveau van Christie. Hannah heeft bijgeleerd en met Het mysterie van de drie kwarten een zeer leesbare pastiche geleverd. Dame Agatha zou mogelijk met dit boek ingestemd kunnen hebben.
De minpunten. Christie gebruikt ogenschijnlijk triviale details, maar het blijkt dat die uiteindelijk belangrijk zijn om de oplossing naderbij te brengen. De details vinden we ook bij Hannah, maar zij gebruikt wel overbodige details. Misschien om de lezer op een dwaalspoor te brengen, maar dat is niet des Christies! Poirot had een helper, kapitein Hastings. O, wat mis ik hem. Wie is zijn vervanger? Catchpool is in dit boek de verteller, die volgt Poirot terwijl hij zijn ‘kleine grijze celletjes’ gebruikt om de zaak op te lossen. De Scotland Yard-detective krijgt meer een onderzoeksrol dan Hastings ooit heeft gehad. Wel verbleekt ook deze heer in vergelijking met de grote Hercule Poirot. Jammer dat Hannah met hem ook de moeder, koppelaarster eerste klas, introduceert. Zij voegt niets toe! Maar Catchpool vertelt niet alles! Er zijn situaties waarin Hannah zelf vertelt over de gevoelens en gedachten van de protagonisten, vooral over die van Poirot. Dat is iets wat Dame Agatha nooit deed! Een belangrijke toevoeging van Hannah aan de aard van het boek is het versterken van de komische effecten. Daardoor wordt wel het oorspronkelijke karakter van de Poirot-roman geweld aangedaan, maar misschien is dat voor de huidige lezers geen bezwaar.
De pluspunten. Het belangrijkste is dat de Poirot van Hannah de Poirot van Christie blijft in al zijn (eigen)aardigheden! De schrijfster imiteert niet elke Christie-figuur, maar voegt ook eigen personages toe, die niet lijken op oorspronkelijke personages. In dit boek beviel mij Fee Spring, de baas van Pleasant’s Coffee House, wiens karakter zodanig contrasteert met de kieskeurigheid van Poirot dat het een aardig komisch effect krijgt. Hannah behoudt gelukkig de aandacht die ook Dame Agatha had voor de Britse psyche en cultuur, zoals onder andere blijkt uit de gesprekken tussen Poirot en zijn bediende George. Ook het type locaties en de tijd (de dertiger jaren) blijven gelukkig behouden. Voor de liefhebbers van bakken betreedt Hannah een zijspoor, dat moet leiden tot een beter begrip van de titel. Hannah laat zien dat ook zij een goed plot kan bouwen waarop de beroemde Belgische detective zijn genie kan loslaten.
Poirot is en blijft de perfecte held voor het klassieke detectiveverhaal, hij is goed gemanierd en nauwgezet, met een geweldig vermogen om door mensen heen te kijken. Geholpen door de weergave van Poirot in de huidige TV-serie door de acteur David Suchet (ik hoor zijn stem tijdens het lezen), kunnen we hem gemakkelijk voorstellen, met zijn unieke snor en zijn nette, nogal elegante kleding. Met deze hommage aan ‘The Queen of Crime’ ben ik blij dat Poirot terug is.
Kees de Kievid
