Bittere pillen
Dodelijke medicijnen en georganiseerde misdaad – Peter C. Gøtzsche – Vertaling: Dick Lagrand – Lemniscaat – 530 blz.
Professor Dr. Peter C. Gøtzsche voltooide zijn universitaire studie in de biologie en de scheikunde in 1974, en zijn opleiding tot arts in 1984. Hij specialiseerde zich in de interne geneeskunde. Van 1975 tot 1983 werkte hij in de farmaceutische industrie, waar hij zich bezighield met klinische onderzoeken en regelgeving. In 1993 richtte hij samen met andere onderzoekers de Cochrane Collaboration op, een internationaal netwerk dat zich bezighoudt met de effecten van gezondheidszorg. In 2019 werd hij aan de universiteit van Kopenhagen hoogleraar Opzet en Analyse van Klinisch onderzoek. Gotzsche won met zijn boek
Dodelijke medicijnen en georganiseerde misdaad de British Medical Association’s Anual Book Award 2014. In het juryrapport stond ”verplichte lectuur voor studenten geneeskunde en aankomende artsen”.
Toen het boek uitkwam in Engeland in 2013 bracht het de nodige ophef met zich mee. Inmiddels is het boek in verschillende talen vertaald en heeft het in een aantal landen de bestseller top tien bereikt. Eind 2015 kwam de vertaling op de Nederlandse markt. Het onderwerp is dus helaas nog actueel genoeg om dit te doen.
Na een voorwoord bij deze Nederlandse editie van Bert Keizer (arts en filosoof) en van Richard Smith (oud-hoofdredacteur van het British Medical Journal) volgt er nog een derde van Drummond Rennie (waarnemend redacteur van Journal of the American Medical Assocation). Alle drie hebben ze uiteraard hun eigen mening over het verhaal, maar hopen dat het lezen van dit boek, een verhaal op feiten gebaseerd, menig lezer tot denken aan zal zetten.
De toon is gezet en de nieuwsgierigheid gewekt.
Voor het verhaal begint is er een korte biografie over de auteur. Hij heeft voor zijn verhaal nog een nieuw voorwoord bij deze Nederlandse editie geschreven waarin hij vertelt dat het hem verbaasde hoeveel belangstelling zijn boek heeft gewekt. Zelf is hij van mening dat het geschreven is door een wetenschapper en met feitenmateriaal is onderbouwd en dat dat de reden moet zijn van de belangstelling en ophef. Feiten met betrekking tot de misdaden die de farmaceutische industrie heeft gepleegd.
Het verhaal zelf begint in zijn jeugd. Zijn opa is arts en een slim man en had dus overal gelijk in, was de visie van de familie. De vitaminepillen die hij voorschreef werden zonder tegenspraak geslikt. Tot de auteur bedacht dat hij misschien ook wel zonder kon en stopte met slikken. Het scepticisme zat hem blijkbaar in de genen en zijn belangstelling voor medicijnen was gewekt. Hoe verder het verhaal gaat, hoe meer blijkt dat het motto van de schrijver is, dat we geneesmiddelen zelden echt nodig hebben en voor de meesten mensen is het leven zonder geneesmiddelen mogelijk. Je moet immers alleen maar iets gebruiken als je het echt nodig hebt. De farmaceutische industrie is hier echter niet bij gebaat. Ook hoor je ze nooit over de vooroordelen en schadelijkheid van hun geneesmiddelen maar alleen over de werking en of ze veilig zijn.
Door middel van voorbeelden uit de praktijk en onderzoeksresultaten toont de schrijver aan dat de onderzoeken naar medicatie vooral vanuit het belang van de farmaceutische industrie worden gedaan. Niet objectief genoeg zijn en dat de onderzoekers vaak beloond worden voor hun onderzoek. Er volgen verslagen van klinische onderzoeken, agressieve verkoopmethodes van producten en peperdure medicatie waar een goedkopere behandeling of aanpak ook kan plaatsvinden.
In 22 hoofdstukken word je door een wereld geloodst waar je je over verbaast, dat dit soort praktijken gewoon door kunnen gaan, terwijl de politiek er vanaf weet. Het is bijzonder dat er nog geen Kamervragen over worden gesteld. Het verhaal wordt onderbouwd met een flink aantal voetnoten waarvan achter in het boek een lijst is geplaatst.
Zelf ben ik geen student medicijnen of arts, maar voor mij was het boek zeer toegankelijk te om te lezen. Af en toe vond ik wel dat een bepaald onderwerp te veel werd uitgekauwd met iets te veel voorbeelden, al snap ik aan de andere kant wel dat je bepaalde zaken extra goed wilt onderbouwen voor je met beschuldigingen komt.
Dat het aanbevolen wordt als verplichte kost voor medische studenten en aankomend artsen, daar kan ik me wel in vinden. Al is het alleen maar voor een stuk bewustzijn, als het gaat om medicatiegebruik en gedrag.
