De hel die Gaza heet

De sleutels van het huis – Sami Al-Ajrami – Vertaling: Peter van der Drift en Manon Smits – Ambo|Anthos – 209 blz.

Op 7 oktober 2023 brak een oorlog uit tussen Israël en Hamas na een verrassingsaanval door Hamas in Israël. Het Israëlische leger viel hierop Gaza binnen en begon een grondoorlog, waarbij tienduizenden burgers en Hamasstrijders om het leven kwamen. Veel kinderen worden wees, er is veel te weinig water en voedsel. Een groot deel van Gaza is verwoest.

Leven in de hel

Bij zonsopgang op 13 oktober 2023, een week na de Hamas-aanval op Israël en het begin van de oorlog in de Gazastrook, doet de Palestijnse journalist Sami Al-Ajrami de deur op slot van zijn huis in Jabalia, waar hij zijn hele leven heeft gewoond. Volgens de instructies van het Israëlische leger evacueert hij met zijn familie naar het zuiden.

Later vluchten ze nog een aantal keer. De schrijver ondervindt honger, dorst en angst aan de lijve en interviewt anderen die in deze hel leven. Het hierna volgende citaat is illustratief voor de ellende.

‘Rafah telde zo’n tweehonderdduizend inwoners; binnen twee dagen kwamen er nog eens een miljoen mensen bij. Op straat wemelt het van de ontheemden die geen onderdak kunnen vinden en uiteindelijk hun matrassen maar op straat gooien met een  doek op palen als overkapping. Iedereen  is op zoek  naar eten, maar er is niet genoeg. Ook op de beroemde vismarkt valt niets te halen. De Israëlische marine heeft op vissersboten geschoten om te voorkomen dat Hamas-strijders over zee proberen weg te komen en sindsdien is er niemand meer uitgevaren. Het begint  te  regenen  en de mensen doen niet eens een poging om te schuilen. Er is gewoon geen plek om te schuilen. De vluchtelingen blijven maar toestromen sinds het leger iedereen in Khan Younis heeft opgeroepen te vertrekken. Rafah barst uit zijn voegen. En de gezondheidszorg is meteen een ramp. Er  is hier maar één eerstehulppost, en die kan het al niet meer aan. Intussen worden er ook luchtaanvallen uitgevoerd op woonhuizen in Rafah. Plekken waar Hamas-strijders zich schuilhouden, zeggen de Israëli’s. Het is Russische roulette, niemand weet wie zich in de buurt schuilhoudt en waar de bommen zullen vallen.’

Conclusie

Door de wijze van schrijven geeft de auteur een zeer indringend beeld van de situatie in Gaza. Enerzijds baseert hij zijn boek op harde feiten over de aantallen doden en gewonden. Anderzijds maakt hij deze verhalen beter invoelbaar door persoonlijke omstandigheden van verschillende mensen te beschrijven, waardoor je je als lezer enigszins kunt inleven in hoe de situatie is. Het boek beslaat het eerste half jaar na het begin van de oorlog, die helaas nog steeds voortduurt. Het land is bijna volledig verwoest, de mensen leven bovenop elkaar in een smalle strook van het land en ontberen vrijwel alle zorg naast honger en dorst. Het lijkt er op dat de burgerbevolking compleet gemangeld wordt door de strijd tussen Israël en Hamas. Mensen die veel geld hebben of vrienden/collega’s in het buitenland kunnen mondjesmaat vluchten net als de dochters van de auteur en later de auteur zelf. Het is de vraag of hij ooit terug kan.

Jitske Bijker