Fenomenale roman
Het smalle land – Christine Dwyer Hickey – Vertaling: Jetty Huisman – Marmer – 409 blz.
Ik ben een bewonderaar van de schilderijen van Edward Hopper, dus toen Het smalle land werd uitgebracht, wilde ik die roman meteen lezen. Het boek won inmiddels al de Sir Walter Scott Prize. Dwyer Hickey heeft een uitzonderlijk verhaal geschreven over het echtpaar Edward en Jo Hopper. Ze kruipt op bewonderenswaardige wijze in de hoofden van de drie belangrijkste personages Edward, Jo en Michael, een tienjarige jongen die na de Tweede Wereldoorlog vanuit Duitsland naar de Verenigde Staten is gehaald en geadopteerd door de familie Novak. Het verhaal speelt zich af op Cape Cod in 1950. Cape Cod was toen, en is nog steeds een geliefde plek voor rijke Amerikanen om er de vakantie door te brengen. De Hoppers hebben er een huis laten bouwen. Leuke bijkomstigheid is dat het huis maar een slaapkamer heeft, zodat er geen logés kunnen worden ontvangen.
Michael is een getraumatiseerde jongen die uit liefdadigheidsoverwegingen een paar weken mag logeren bij de schatrijke mevrouw Kaplan die een huis heeft gehuurd op het schiereiland. In het huis op een terrein, grenzend aan dat van de Hoppers, verblijven onder andere haar twee dochters Katherine en Olivia en een kleinkind, Richie, net zo oud als Michael. Richie moet een leuke speelkameraad voor Michael worden. Het verhaal begint met het vertrek van Michael die door zijn adoptiemoeder op de trein wordt gezet. Dwyer Hickey beschrijft indringend het karakter en de gemoedstoestand van Michael. Hij is een koppig, zwijgzaam kind dat wordt geplaagd door nachtmerries en trauma’s overgehouden uit de oorlog. Michael is onaangepast en onbeleefd en gebruikt soms nog Duitse woorden. Tussen de welopgevoede Richie en hem ontstaat dan ook niet de gehoopte vriendschap. Michael gaat zijn eigen gang op Cape Cod en bouwt er zelfs een geheime schuilplaats in de duinen.
Jo Hopper, de vrouw van Edward, is ook kunstenares. De twee hebben elkaar ontmoet op de kunstacademie. De carrière van Jo is nooit van de grond gekomen. Edward chartert bevriende galeriehouders om haar schilderijen en wandkleden te presenteren. Helaas worden ze niet verkocht. Het geeft Jo een gevoel van minderwaardigheid dat ze probeert te compenseren door zich als belangrijke inspirator van haar man voor te doen. Als Edward in zijn Buick op zoek gaat naar locaties voor een van zijn schilderijen, gaat zij mee. Ook na een heftige, slaande ruzie, neemt ze naast hem plaats in de auto. Als ze die keer blijft wachten tot hij terugkomt, wat in dit geval uren zal duren, komt ze in contact met Michael. Michael en Jo hebben gemeenschappelijke trekken, die ervoor zorgen dat Jo de jongen als een huisvriend accepteert. Het karakter van Jo heeft wat weg van het karakter van Nicolien, de vrouw van Maarten Koning in Het bureau van Voskuil. Edward kan het niet snel goed doen. Zegt hij a, dan zegt zij b en als hij toegeeft om b te doen, dan hoeft dat al niet meer. Jo verdenkt hem er ook nog van dat hij zijn oog heeft laten vallen op Olivia Kaplan.
In werkelijkheid is hij zeer gesteld op Katherine Kaplan, die ernstig ziek is en niet lang meer te leven heeft. Ze mist al een nier en slikt veel medicijnen. Ook de tienjarige Michael is verliefd op Katherine. Hij steelt wat kleine dingen, waaronder een foto van haar, en verstopt die in zijn geheime schuilplaats. Die diefstallen vormen nog een onderdeel van een plot aan het eind van de roman waarbij ook Richie betrokken is. In feite is dat een ondergeschikt deel van het boek. Dwyer Hickey gaat het vooral om Edward Hopper en zijn relatie met Jo en hoe hij zich in de zomer van 1950 probeert te ontworstelen aan een artistieke inzinking.
Aan het eind van de roman lijkt Hopper over zijn crisis heen te zijn.
“Hij draagt het beeld van de vrouw die vlak na zonsondergang voor een raam geleund naar buiten stond te kijken nog een aantal weken met zich mee, en nu vreest hij niet langer zijn grip op de wereld kwijt te zijn.”
Het smalle land is een geweldig verhaal van hoog literair niveau. Leuke bijkomstigheid voor Hopperkenners is dat ze aan de hand van de beschreven beelden kunnen raden in welke schilderijen Hopper ze heeft gebruikt. Boek bestellen!
