Het huis van de tijd – Laura Mancinelli
Over de schrijfster
Laura Mancinelli (1933–2016) was schrijfster, essayiste, vertaalster en germaniste. Ze was als hoogleraar Duitse taal verbonden aan de universiteit van Venetië. Ze heeft een omvangrijk oeuvre op haar naam staan en won een aantal prestigieuze Italiaanse literaire prijzen. Ze ontving ook de hoogste ridderorde die Italië kent. Het huis van de tijd (La casa del tempo) is het eerste boek dat in het Nederlands verschijnt.
Hoofdpersonage
Het verhaal draait om de schilder Orlando, die terugkeert naar zijn geboortedorp waarvan hij was vervreemd. Hij ging er niet graag heen — heel zelden om het graf van zijn ouders te bezoeken — en deze keer moest hij er een document halen bij het gemeentehuis. Het zou een kwestie zijn van hooguit een uur, maar helaas kreeg hij pech met zijn auto. De reparatie kon wel door de plaatselijke garage worden gedaan, maar zou zo lang duren dat hij vele uren in het dorp moest doorbrengen. Hij gaat naar het enige eethuis annex café dat het dorp kent. Uitbater is Placido, die hem op de hoogte brengt van wat er zoal in het dorp speelt.
Landmeter
Placido vertelt hem dat het grote huis aan het eind van het dorp te koop is. Orlando kent dat huis goed: het was ooit van zijn schooljuf, die intussen is overleden. De landmeter die de verkoop van het huis regelde, was het café binnengekomen en had hem meegenomen naar het huis. Voordat hij het in de gaten had, had Orlando een koopcontract getekend en zat hij min of meer tegen zijn zin aan het huis vast. Er moet heel wat aan het huis gebeuren, maar Orlando vindt dat de oude staat zoveel mogelijk intact moet blijven. Zelfs het glaskruid dat tegen de gevels groeit, mag niet worden verwijderd — tot verbazing van de aannemer. De oude laurierboom, die flink is teruggesnoeid, moet weer groeien, en de dichtgemetselde deur naar de moestuin moet ook in ere worden hersteld.
Herinneringen
Alles aan het huis roept herinneringen op bij Orlando. Niet dat zijn jeugd onverdeeld gelukkig was, dat zeker niet. Tot zijn schrik ontdekt hij dat er nog iemand in het huis woont: de schoonzuster van de overleden schooljuf, die een aantal kamers bezet houdt. Orlando reist heen en weer tussen de stad en het roze huis, dat langzamerhand in zijn oude glorie wordt hersteld. Na een tijdje overlijdt de schoonzus en kan Orlando in het huis trekken. Niet alleen stimuleert het huis allerlei herinneringen, maar er doen zich ook vreemde verschijnselen voor. Verschijnselen waar Orlando geen last van heeft, maar die vooral bezoekers raken. Niemand kan in het huis verblijven zonder ziek te worden — alleen Orlando.
Verzoening
Aan het eind van het verhaal legt Orlando zich neer bij het feit dat hij alleen in het huis zal moeten wonen. Er komt een kat aanlopen die bij hem intrekt. Hij krijgt bezoek van een jongen met wie hij goed kan opschieten. Hij krijgt zelfs inspiratie voor nieuwe schilderijen. Hij verzoent zich met zijn lot, dat voortaan aan het huis is gekoppeld.
“Maar wat hij wel had begrepen, was dat je, als de dood een draad afbreekt, er een andere aan moet vastknopen, en dat het leven zelf je wijst hoe dat moet.”
Het huis van de tijd is een prachtige novelle van Laura Mancinelli. Misschien een opmaat voor meer vertalingen van haar boeken.
