Magnifieke roman
De Slachters – Ruth Gilligan – Vertaling van Paul Bruijn -Marmer – 287 blz.
Ierland is het land van groene weiden, vee, mythes en bijgeloof. Ruth Gilligan heeft heel handig gebruik gemaakt van deze ingrediënten. De mythe die Gilligan als basis gebruikt gaat over de Slachters. Lang geleden heeft een boerin die haar zeven zonen verloor in de oorlog een vloek uitgesproken. Elke boer moet zijn vee laten slachten door acht slachters. Doet hij dat niet dan zal de boerderij vervloekt worden. Het gras zal giftig zijn, de koeien ziek worden en uiteindelijk doodgaan. De Slachters is een groep van acht mannen die Ierland rondreizen om bij boeren, die in de mythe geloven, het vee te slachten. Zij die dit laten doen, worden ‘gelovigen’ genoemd.
Uiteraard wilde ik weten of Gilligans roman gebaseerd is op een echte mythe. Dat blijkt niet zo te zijn. Ze heeft hem verzonnen. Dat doet verder niets af aan het verhaal, want Gilligan maakt het allemaal heel geloofwaardig. Ze laat het verhaal spelen in 1996, te beginnen in januari. Gedurende ruim een half jaar beschrijft ze het leven van de hoofdpersonages, twee gezinnen. Het eerste gezin bestaande uit Una, een meisje van twaalf, haar vader Cúch en haar moeder Grá. Er is nog een gezin, bestaande uit zoon Davey van zeventien, vader Fionn en moeder Eileen. Cúch is een van de acht Slachters. Het verhaal begint als hij afscheid neemt van Grá en Una. Hij zal gedurende bijna een jaar met de andere zeven mannen rondtrekken om de ongeveer vijfhonderd gelovige boeren te bezoeken en het vee te slachten dat daarvoor in aanmerking komt.
De Slachters en hun familie zijn outcasts in Ierland, ze worden met de nek aangekeken. Dochter Una heeft daar veel last van. Ze wordt op school gepest. Toch heeft ze geen hekel aan haar vader en de rituelen. Ze wil zelf ook slachter worden, de eerste vrouwelijke. Ze vangt een muis en probeert die met een keukenmes te doden. Gewoon om te oefenen, maar de muis ontsnapt.
Het tweede gezin met zoon Davey, is een gezin met problemen. Vader Fionn was in het verleden een drinkebroer en heeft zijn vrouw in een dronken bui in elkaar geslagen. Hij is wel een ‘gelovige’ en bij hem komen de Slachters ook langs. Zijn boerenbedrijf is niet florerend, je zou hem een keuterboer kunnen noemen. Bij zijn vrouw Eileen is een hersentumor verwijderd, maar ze is ongeneeslijk ziek. Er is een kliniek in Dublin waar ze nog behandeld kan worden, maar de behandeling is voor hem te duur. Zijn zoon Davey haat hem en praat niet met zijn vader. Hij heeft hem de mishandeling van zijn moeder nooit vergeven.
Dan breekt in Engeland BSE uit, ‘de gekke koeienziekte’. In Ierland zijn ze verheugd als er een importverbod komt voor koeien en vlees uit Engeland naar de EU. De prijzen van het vee en het vlees zullen stijgen en voor Ierland betekent dit dat er gouden tijden zullen aanbreken. De rijkste en meest invloedrijke vleeshandelaar Eion Goldsmith, bijgenaamd de Stier, ziet zijn kans schoon. Hij zet een groep mannen in die goedkoop vlees uit Noord-Ierland gaat smokkelen. Onder hen is Fionn, die denkt zo het geld voor de extra behandeling van zijn vrouw bij elkaar te kunnen sparen.
Maar dan slaat het noodlot toe. Een van de Slachters wordt dood gevonden in een oude koelcel van de Stier. Er zijn gaten door zijn enkels geslagen en hij is ondersteboven opgehangen aan vleeshaken. Wie is de dader? Er wordt natuurlijk meteen gewezen naar de Stier. Het was zijn koelcel en er was bekend dat hij een hekel had aan de groep Slachters. Autopsie wijst uit dat de Slachter aan een hartaanval is gestorven. De mensen geloven dat niet. Goldsmith zal de autoriteiten wel hebben omgekocht om zich vrij te pleiten. Er wordt nog meer geroddeld in café O’Çonnell, waar iedereen samenkomt. De Slachters zouden hun maat zelf hebben opgehangen, omdat dit onderdeel zou zijn van de rituelen. Intussen besluiten de zeven overgebleven Slachters de groep op te heffen. Er zijn steeds minder ‘gelovigen’. Ierland gaat de moderne tijd in. Maar het worden geen gouden tijden, want ook daar wordt BSE bij koeien geconstateerd.
Tussen alle hoofdstukken die spelen in 1996 lezen we steeds stukjes die spelen in 2008 in New York. Daar heeft de fotograaf Ronan Monks een overzichtstentoonstelling. Monks volgde destijds de Slachters en hij maakte een tot dan toe nog nooit gepubliceerde foto van de dode Slachter ondersteboven hangend aan de vleeshaak. Hij besluit dat de foto nu voor het eerst tentoongesteld kan worden.
De Slachters heeft alles in zich om van te genieten. De karakters zijn geloofwaardig getekend, de mythe is goed verzonnen, de taal is mooi en dan is er nog de dood van de Slachter aan de vleeshaak. Over de vele subplots zeg ik niets, maar die maken het verhaal helemaal af. Ruth Gilligan is een ontdekking. De Slachters is een magnifieke roman.
Boek bestellen!
