Piekeren kun je afleren

Margreet van der Veen is getrouwd, moeder van 3 kinderen en auteur van De baas van de piekerfabriek. Na jaren gewerkt te hebben als leerkracht en remedial teacher in het basisonderwijs, heeft ze de erkende post-HBO opleiding tot kinder- en jeugdtherapeut gevolgd. Als kinder- en jeugdtherapeut werkt ze vanuit een Christelijke visie: elk kind is uniek en geliefd. Mijn aanpak is nuchter, positief, professioneel en praktisch. Ze gebruikt twee trajecten. Bij coaching richt ze zich op de oplossing en niet zozeer op het probleem. De aandacht ligt bij het vinden van mogelijkheden, kwaliteiten en het leren van vaardigheden.

Bij therapie wordt in beeld gebracht waardoor het probleem is ontstaan. Wat wil je kind met het gedrag bereiken? Je kind ontdekt eigen kwaliteiten en krachten om tot oplossingen te komen.

Allereerst natuurlijk: waarom schrijf je als hulpverlener een zelfhulpboek voor kinderen en ouders?

In mijn scriptie die ik geschreven heb aan het einde van mijn studie, heb ik onderzocht welke therapeutische interventies effectief waren bij de behandeling van angststoornissen bij kinderen en jongeren. De conclusie was dat cognitieve gedragstherapie momenteel de effectiefste vorm van behandeling van angststoornissen bij kinderen en jongeren is. Cognitieve gedragstherapie gaat ervan uit dat gedachten van invloed zijn op hoe we ons voelen.
Ik zag in mijn praktijk ook dat er relatief veel kinderen vaak piekerden en zich snel zorgen maken. Het leek me nou mooi om voor die kinderen preventief een boekje te maken zodat hun gepieker niet erger zou worden en wellicht in een gegeneraliseerde angststoornis zou overgaan. Kinderen met een gegeneraliseerde angststoornis piekeren overmatig. Zonder dat daarvoor een aanleiding lijkt te zijn, maken ze zich zorgen over dingen die zouden kunnen gebeuren.
Ik heb de principes van cognitieve gedragstherapie vertaald naar de wereld van een kind en zo een laagdrempelig boek geschreven waarin kinderen leren om weer de baas te worden over hun gedachten.

Waarom een boekje over piekeren? Komt dit bij kinderen vaak voor en is het (denk ik dan, aangezien je er een zelfhulpboek over schreef) makkelijk te behandelen? Of schreef je het boek vanuit een andere gedachte?

Het boekje is bedoeld voor bijvoorbeeld ouders die samen met hun kind de opdrachten en oefeningen maakt en is niet bedoeld ter vervanging van professionele hulp.
De kracht van het samen doen is dat ouders beter snappen wat hun kind bezighoudt en er komt zo meer openheid, het is beter bespreekbaar. Ouders en kind gaan in gesprek over wat handige tips zijn en ouders kunnen zo hun kind hierin ondersteunen.

Waarom maakte je de overstap van leerkracht/remedial teacher naar therapeute? In het artikel in het Leidsch Dagblad staat dat je ervaring in Nieuw-Zeeland hebt met schoolcounselors. En dat je dat bij terugkomst in Nederland motiveerde om de opleiding tot therapeute te gaan doen.

De overstap van het onderwijs naar kinder- en jeugdtherapeut heb ik gemaakt omdat ik wat meer wilde met het emotionele stuk van kinderen. Ik heb als remedial teacher gewerkt en daar merkte ik dat een kind vaak niet alleen moeite had met bepaalde lesstof maar dat er ook vaak meer aan de hand was zoals faalangst of onzekerheid. Het leek me heel mooi om daar wat meer mee te doen. In Nieuw-Zeeland zag ik dat er op de school waar mijn kinderen op zaten ook schooncounselors werkten en dat triggerde mij om daar wat mee te doen.

Je bent afgestudeerd op onderwerp angststoornissen. Komt er misschien ook een boek voor volwassenen?

Ik ben afgestudeerd op het onderwerp angststoornissen bij kinderen en jongeren en in mijn praktijk behandel ik ook kinderen tussen de 6 en 21 jaar. Ik begeleid ouders met de opvoeding van hun kind en geef ondersteuning bij de hulpvraag waarmee hun kind komt. Ik ben niet van plan om een boek voor volwassenen te schrijven omdat ik met kinderen en jongeren en daar ligt ook mijn hart.

Kunnen we nog meer zelfhulpboeken verwachten? En wat zal dan een volgend onderwerp zijn?

Ik weet niet of ik nog een boek ga schrijven. Als dat zo is zal het iets te maken hebben met boosheid. Ik zie in mijn praktijk veel kinderen die niet handig met hun boosheid om kunnen gaan. Hun boosheid neemt dan te snel de overhand.

Was het moeilijk om een uitgever voor je boek/idee te vinden?

Ik heb contact gehad met uitgeverij SWP in Amsterdam en zij wilden het boek gelijk uitgeven, dus het was niet moeilijk om een uitgever te vinden.

In een artikel in het Leidsch Dagblad heb je het over de prestatiemaatschappij die haar tol eist. “Kinderen moeten zoveel kunnen. Als kleuter maak je al je eerste Cito-toets.” Zelf denk ik niet daar snel verandering in zal komen. Hoe kunnen we als ouders onze kinderen hier zo goed mogelijk in begeleiden? Wat mij betreft mag het met die prestatiemaatschappij wel een tandje minder, maar hoe krijgen we dat voor elkaar?

Ik denk niet dat we als individu er veel aan kunnen doen om de prestatiedruk in de maatschappij en op school te verminderen. Wel kunnen we als ouders ook bewust omgaan met de tijd die je kind buiten school doorbrengt. Op hoeveel sporten en clubjes doe je je kind en kun je ook eens nee zeggen. Het is voor een kind heerlijk om na school gewoon lekker te kunnen spelen. Gelukkig zien de meeste scholen dat het belangrijk is dat een kind kan spelen en dat een toets ook niet alles zegt.
Als ouders is het belangrijk dat je niet te veel nadruk legt op een toets bijvoorbeeld en daar luchtig mee omgaat. Je kunt je kind ook leren dat het zo belangrijk is hoe hij denkt en dat hij daar zelf invloed op heeft. Zegt je kind bijvoorbeeld dat hij iets niet kan, dan kun je hem leren om te zeggen dat hij het nòg niet kan. Als je kind leert om positieve woorden tegen zichzelf te zeggen dan verandert zijn mindset en kan hij beter relativeren.

Vragen: Corine Gorter

Lees hier de bespreking De baas van de piekerfabriek