Puzzelen voor de literatuurliefhebber
‘Vladimir Vladimirovitsj en ik’, Karel van het Reve en Nabokov – Auteur: Flip Treffers – Uitgeverij Carson – 128 blz.
Onlangs werd ik verzocht een boekbespreking te schrijven voor boekenbijlage.nl, over het boek ‘Vladimir Vladimirovitsj en ik’, wat is geschreven door Flip Treffers. Nadat ik het boek had ontvangen en ben gaan lezen, bekroop mij al snel de gedachte, ‘waar ben ik aan begonnen?’ Het bleek een literatuurwetenschappelijk werk te zijn, vermoedelijk bedoeld voor studenten Russische-literatuur en of taalwetenschappers met interesse voor dit specifieke onderwerp. Wanneer een boek uitdaagt je hersenen te gebruiken dan juich ik dat normaliter toe. In dit geval durf ik gerust te stellen dat ik een boek in handen had wat mijn kennis van de wereldliteratuur en vooral de Russische literatuur inclusief de psychoanalyse van de 19e en 20e eeuw, ver te boven ging. Kritiek of lof op de inhoud laat ik daarom achterwege.
Het boek beoogt u te laten zien dat Karel van het Reve, (1912-1999, Nederlandse letterkundige, vertaler, essayist, columnist en broer van schrijver Gerard Reve) de befaamde Russische-Amerikaanse schrijver Vladimir Nabokov heeft geplagieerd. Deze Nabokov kennen de meeste mensen van het wereldberoemde boek ‘Lolita’ (1955), waar hij zeer om is gelauwerd maar ook zwaar om is bekritiseerd. Wetende dat het boek handelt over een relatie tussen een oudere man( Nabokov zelf?) en een twaalfjarig meisje. En dat in het midden van de toen nog bekrompen 20e eeuw! Als pervers tot aan baanbrekend werd het boek in de pers aangeduid.
Treffers laat in dit bondig betoog veel beroemde namen als Dostojevski, Sartre, Freud en vele andere bekende en minderde bekende schrijvers de revue passeren in een poging u als lezers te tonen hoe men over elkaar dacht en vooral wat men over elkaar schreef. De schrijfstijl die hij hanteert is vlot en voor een wetenschappelijk boek zelfs snel te noemen, maar het wordt wat mij betreft aanzienlijk vertraagd en vooral verwarrend door de grote hoeveelheid noten en citaten die op iedere pagina prijken als overtollige bereidingsinstructie in een kookboek. Nogmaals voor een liefhebber of voor studenten literatuurwetenschappen is dit vermoedelijk een mooie en leerzame aanvulling op hun kennis.
Ik was blij dat ik het uit had en of Karel van het Reve de grootte Nabokov daadwerkelijk heeft geplagieerde laat ik aan u over, ik ben er door het lezen van dit boek niet achter gekomen of het is me ontgaan. Wel heb ik een inkijk gekregen hoe men, in de (hogere) literaire kringen, met elkaar omgaat. De grenzeloze ego’s die van de pagina’s afspatten vond ik eerder amusant dan pijnlijk en Flip Treffers schetst dan ook op een welhaast schrijnend humoristisch wijze, hoe zelfingenomen, hautain en ronduit kinderachtig de grootte mannen van de literatuur kunnen zijn. Ik vond het al met al een leerzaam en bovenal humoristisch boekje.
