Zielenleed

Een soort van sterven – Bettina Drion – Prometheus – 253 blz.

De hoofdpersoon, die dit verhaal in de ik-vorm vertelt, Carol Rademakers, bevindt zich binnen het verhaal in verscheidene levensfasen.  Vanuit het heden vertelt zij als het ware over het verleden. Ook typografisch is dat te merken aan het afwijkende lettertype. In eerste instantie lijkt haar bestaan op rolletjes te lopen. Ze is getrouwd met de succesvolle Leon en heeft een liefhebbende dochter, Lot.  Allengs blijkt dat Leon veel meer in zijn carrière geïnteresseerd is dan in het familieleven. De aandacht voor zijn gezin neemt zienderogen af. Als tijdens een autorit zijn telefoon belangrijker is dan aandacht voor de weg, knalt hij uit de bocht. Eindresultaat is een verlamming van zijn onderlichaam en moeilijke arm/handbewegingen. Hij is vanaf dan een hulpbehoevend wrak en geheel in zichzelf gekeerd. Zijn belangrijkste bezigheden beperken zich tot eten, gamen en televisiekijken.

Aangezien we over dit soort zaken uitsluitend door Carol geïnformeerd worden, komen we niet goed te weten wat Leon zelf hierover in zijn hoofd laat rondgaan. Diepgang van zijn karakter is aangestipt, maar niet uitgewerkt. Dat geldt in zekere mate ook voor dochter Lot. En nog sterker voor de overige bijfiguren, die blijven hangen in de voorstelling die Carol van hen gemaakt heeft. Ook worden ze allemaal volledig bij naam vermeldt. Als lezer denk je dat die namen ertoe doen, maar dat is niet het geval, zodat er door de veelheid enige onduidelijkheid ontstaat.

Inmiddels is Carol mantelzorger geworden. Haar moeder Marianne helpt haar, waar ze kan. Helaas komt moeder te overlijden, zodat Carol er helemaal alleen voor komt te staan. Lot is inmiddels aan een studie begonnen en kan daarom weinig bijdragen. Leon wordt met de dag chagrijniger en komt geregeld met zijn vrouw in conflict. In de laatst beschreven fase van Carol in het ziekenhuis denkt ze bij zichzelf: |”…ik zou een speech geven bij [zijn] uitvaart, waarin ik iedereen vertelde hoe hij me behandelde, ik zou vertellen van de kopstoot en over alle andere grote en kleinere wonden die hij op mijn ziel had gekrast.”. Dit schier ondragelijke leven inclusief de dood van haar moeder en het verlies van haar baan, doet haar belanden in een fase van desoriëntatie en verdwazing. Hoe kan ze hieruit ooit nog ontsnappen?

Dan is er het middel-X, een wit poeder, dat misschien overblijft als uiterste redmiddel! Het ligt in een lade in haar moeders huis, dat ze moet ontruimen. Wat gaat ze ermee doen…

De geleidelijke ontreddering van Carol wordt door Drion soms expliciet en soms impliciet beschreven en wordt naar het eind toe steeds indringender. Door de indeling van het boek, waar Carol direct in het begin al in haar meest verwarde fase verkeert en terugblikt op het verleden, grijpt het de lezer steeds meer bij de strot. Waar zal Carol (Drion) uiteindelijk voor kiezen? Dat toch wel verrassende sluitstuk mag hier niet verklapt worden, lees het zelf!

De stijl van Drion is aangenaam en wordt naar het einde toe beter als het aantal uitweidingen en bijzinnen beperkt blijven en de stijl daardoor pittiger wordt. Er is een overeenkomst te vinden in die stijl en de gemoedsstemmingen van Carol. Door te spelen met haar schuldgevoel (waarom beantwoordde zij zijn telefoonoproepen na het ongeluk niet) krijgt haar karakter een extra dimensie. En dan komt nog die ene laatste zin…

Kees de Kievid