Overleven in de oorlog
Eenzaam in de oorlog – Martine Letterie – Leopold – 183 blz.
Martine Letterie (1958) voormalig lerares Nederlands, begon in 1997 als freelance tekstschrijver onder andere over kinder- en jeugdboeken. Ze schrijft historische jeugdboeken en in 2002 richtte ze samen met Arend van Dam De Schrijvers van de Ronde Tafel op, een genootschap dat de historische kinderboeken onder de aandacht wil brengen. Zo organiseerde het genootschap een historisch kinderboekenweekend in het Archeon.
In 2008 nemen De Schrijvers van de Ronde Tafel het initiatief voor het project Vergeten Oorlog, ondersteund door de stichting Jaap ter Haar. Er verschijnen vanaf het voorjaar 2009 zes jeugdboeken over vergeten onderwerpen van de Tweede Wereldoorlog bij uitgeverij Leopold.
Eenzaam in de oorlog is gebaseerd op de oorlogsherinneringen van politicus Ed van Thijn. Martine Letterie schreef het boek in opdracht van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork.
Achterflap: 1944. Eddy weet: hij is nergens veilig. Gescheiden van zijn ouders moet hij onderduiken, steeds weer op een ander adres – achttien verschillende – en telkens bij andere mensen. Nooit hoort hij ergens bij, altijd vormt hij een gevaar voor anderen en doordat hij steeds moet hoesten , ook voor zichzelf. Lukt het om uit handen van de Duitsers te blijven? Als hij maar niet naar Westerbork hoeft…
Er zijn al veel boeken geschreven die zich afspelen in de Tweede Wereldoorlog niet alleen voor volwassen maar ook steeds meer voor kinderen. Persoonlijk vind ik dit een goed iets. Het is voor de generatie die de Tweede Wereldoorlog niet heeft mee gemaakt soms moeilijk te bevatten wat er toen allemaal is gebeurd, laat staan voor de kinderen van nu. Maar dat het een verhaal is wat moet blijven worden verteld is een zekere zaak.
Door het lezen van het verhaal van iemand van je eigen leeftijd zal het verhaal meer indruk maken en kan je je meer verplaatsen in wat er toen is gebeurd.
In dit verhaal lees je wat er gebeurd met Eddy, hoe hij door een razzia met zijn moeder in Westerbork terecht komt en hoe hij daar weer uitkomt. Hoe hij van onderduikadres naar onderduikadres ging. De verschillende beweegredenen van de mensen om onderduikers in huis te nemen en de wijze hoe ze er mee om gaan, komen ook naar voren.
Doordat je weet dat het gebaseerd is op herinneringen van iemand, komt het verhaal harder bij je binnen. Veel respect voor de mensen van het verzet. Hoe zij risico’s namen om hun medemens te helpen.
Doordat je weet wat er toen is gebeurd en wat er allemaal boven het hoofd kan hangen bij Eddy kan je niets anders doen dan door lezen en hoop je met hem mee dat het goed zal komen en dat hij niet weer naar Westerbork of een ander kamp zal moeten en wil je weten of hij zijn ouders terug zal zien na de oorlog.
In een nawoord vertelt de schrijfster nog even in het kort wie Ed van Thijn was en wat hij in zijn verdere leven heeft gedaan. De meeste kinderen zullen hem immers niet kennen. Ze legt ook uit waarom ze dit boek heeft geschreven en hoe het verhaal tot stand is gekomen. Zo heeft ze bijvoorbeeld sommige namen weggelaten of wat aangepast zodat het verhaal duidelijk zou blijven voor de lezer. Een mooi nawoord waarin ze nogmaals het bijzondere werk van het verzet onder de aandacht brengt.
Conny Schelvis
