“Daar moeten we nog even iets op verzinnen.”
Gips – Anna Woltz – Querido – 166 blz.
Er gebeurt veel in dit boek, en dat allemaal op één dag. Het zusje en de vader van de twaalfjarige Fitz krijgen tijdens bar winterweer een fietsongeluk. Het vingertopje van het zusje is eraf en die moet er weer aangenaaid worden. In het ziekenhuis blijkt vader een gescheurde milt te hebben en moet met spoed geopereerd worden. In de tussentijd lezen we dat Fitz’ ouders in scheiding liggen en dat ze daar boos en opstandig over is. Terwijl haar zusje en vader behandeld worden, zwerft Fitz door ziekenhuisgangen en ontmoet ze de vijftienjarige Adam die op bezoek blijkt te zijn bij zijn premature broertje. Ook loopt Fitz Primula tegen het lijf, een negenjarig meisje met een boevenpak aan en een ritssluiting van een litteken in haar borstbeen, vanwege een openhartoperatie. Tussendoor duiken de kinderen stiekem een gipskamer in en laat Fitz door Adam haar arm in het gips zetten, en zien ze aan het eind ook nog kans om via een gezamenlijk truc een dokter en een verpleegster aan elkaar te koppelen.
Als je dit allemaal zo leest, denk je: dat is wel erg veel van het goede. Dat is het ook, in de positieve zin van het woord. De gebeurtenissen volgen elkaar als een wervelwind op, maar dat maakt het boek juist zo sprankelend en verrassend. Woltz weet een en ander zo prachtig, ontroerend en tegelijkertijd droogkomisch te vertellen, dat je moeiteloos in de avonturen en de gedachtegang van Fitz meegaat, en je het haar vergeeft dat ze de puberale, boze en gekwetste tiener uithangt. Woltz schrijft vlot, met mooie vondsten en metaforen, die voor een deel misschien beter door volwassenen begrepen worden, maar die de leesbaarheid voor kinderen zeker niet in de weg staan. De gedachtespinsels van Fitz schommelen naar mijn idee soms tussen net iets te kinderlijk of juist net iets te volwassen, maar misschien hoort dat ook wel bij een twaalfjarige. Haar gedachten en conclusies zijn in ieder geval wel stuk voor stuk pareltjes.
Er komen veel thema’s aan bod – scheiding, verlatingsangst, ziekte, dood, de liefde, puberteit, verlangens – en er is een hoop spanning en sensatie, maar door de lichte toon, de mooie, rake zinnen en de vele droogkomische vondsten, wordt het nergens dramatisch.
Als Fitz bijvoorbeeld nadenkt over hoe het voortaan moet, als zij en haar zusje de helft van de week bij hun moeder zijn, en de andere helft bij hun vader:
‘Op zondag, maandag en dinsdag brengt mama ons naar het ziekenhuis. Op donderdag, vrijdag en zaterdag gaan we met papa naar het ziekenhuis. En op woensdagmiddag kunnen we maar beter niet gewond raken, want ’daar moeten ze nog even iets op verzinnen’. Het zal je maar gebeuren. Dat je kinderen hebt en dat er dan IEDERE DAG iemand voor ze moet zorgen’.
En:
‘Stel je voor – het is net een verhaaltjessom. Je hebt negenhonderd bruidsparen. Negenhonderd witte jurken, negenhonderd taarten met verdiepingen, achttienhonderd gouden ringen. En terwijl die negenhonderd bruidsparen naar het altaar lopen, weten ze gewoon dat over een tijdje driehonderd paren weer gaan scheiden. Dat is toch ongelooflijk, belachelijk dom?’
Woltz heeft intussen twintig boeken geschreven en dit is pas het eerste dat ik van haar las, maar het zal zeker niet het laatste zijn.
