Sterke psychologische thriller

Zwart krijt – Christopher J. Yates – Vertaling: Nan Lenders – Ambo Anthos – 366 blz.

Christopher J. Yates studeerde rechten aan de Universiteit van Oxford en werkte daarna als puzzelredacteur in Londen. Schrijven was altijd zijn droom. Hij gaf zichzelf tot zijn veertigste om die droom te verwezenlijken. En net één dag voor die verjaardag hoorde hij dat zijn boek uitgegeven ging worden. In Rusland, dat dan weer wel. Tegenwoordig woont hij in New York. Zwart krijt is Yates’ thrillerdebuut, waarvan de filmrechten werden verkocht aan 20th Century Fox.

“één spel
zes studenten
vijf overlevenden”

Het was enkel bedoeld als een spelletje met gekke opdrachten en flauwe uitdagingen. Een spel dat gespeeld moest worden door zes eerstejaarsstudenten aan de universiteit van Oxford. Maar dan verandert de aard van het Spel. Het wordt grimmiger; de inzet wordt hoger, de uitdagingen persoonlijker en vernederender. En uiteindelijk ontaardt het in een wreed gevecht met fatale gevolgen. Nu, veertien jaar later, ontmoeten de overgebleven spelers elkaar nog één keer. Voor de laatste ronde…

In het begin is het al niet duidelijk wie de verteller is in de tegenwoordige tijd. Hoewel we Chad volgen in het verleden, wil dat niet zeggen dat hij degene is die zijn leven veertien jaar later niet onder controle heeft. Dit is een goed voorbeeld van wat Yates het hele boek doet: informatie uitstellen. Yates heeft de kunst van het opbouwen van spanning onder de knie. Hij vertelt niets onmiddellijk, je bent verplicht verder te lezen als je meer wilt weten.

Ondanks dit, is het toch niet de vraag ‘Wat gaat er gebeuren?’ die de boventoon voert, maar juist ‘Wat is er nou gebeurd?’. Je weet dat er een spel is, je weet dat het uit de hand gaat lopen (onder andere vanwege de woorden ‘zes studenten, vijf overlevenden’), en je weet dat Chad en Jolyon de hoofdrollen spelen. Maar dit is dan ook niet waar je achter wil komen. Je wilt weten hoe het zo gruwelijk mis heeft kunnen lopen, je wilt weten hoe vrienden tegen elkaar opgezet kunnen worden, je wilt weten hoe een Spel het leven van zes jongeren kan beïnvloeden. Zwart krijt is met recht een psychologische thriller te noemen.

Je hebt een kleine 50 bladzijden nodig om in het verhaal te komen, maar daarna grijpt Zwart Krijt je stevig vast om voorlopig niet meer los te laten. Jammer is de overdadige plotwending in de laatste hoofdstukken. Ik heb me echt af zitten vragen of dit nou nodig was. Ik denk eigenlijk van niet. Een meer genuanceerde versie van het plot had naar mijn idee beter bij de rest van het boek gepast. Maar al met al is Zwart krijt zeker de moeite waard om te lezen. Het is een boek om na het lezen nog even bij stil te blijven staan.

Felice Beekhuis