“Mijn hoofdpersoon moest emotioneel beschadigd zijn”

Matthew Arlidge (1974) is geboren in Londen. Hij is de jongste van vier kinderen. Hij groeide op in Hampstead, Noord London. Tussen zijn middelbare scholtijd en zijn universitaire studie reisde hij veel naar het buitenland. Hij bezocht Singapore en Australië en gaf les op een school in India. Na terugkomst studeerde hij Engelse literatuur aan het St. Johns College In Cambridge. In die periode ontmoette hij zijn vrouw en won hij de Douglas Chivers Prize for outstanding Shakespeare scholarship. Daarna studeerde hij een jaar Film en Televisie Productie aan de universiteit van Bristol. Vijftien jaar lang heeft hij voor Britse crimeseries geschreven. Iene miene mutte was zijn succesvolle debuut en inmiddels houdt hij zich alleen nog bezig met schrijven. Klikspaan is het vierde deel met Helen Grace dat in Nederland is verschenen.

Je hebt gekozen voor een vrouwelijke hoofdpersonage in je boeken. Waarom? Is ze gebaseerd op iemand?

Toen ik een protagonist wilde creëren wilde ik verschillende dingen. Ten eerste moest het een vrouw zijn, Ik vind dat er teveel mannelijke politieagenten in fictieboeken zijn. Ten tweede mocht ze niet drinken, niet getrouwd zijn, geen relatieproblemen hebben. Een eenling. Maar hoe maakte ik haar uniek. In die tijd las ik veel Stieg Larsson. Het personage Lisbeth Salander uit de boeken van deze auteur bleef in mijn achterhoofd zitten. Mijn hoofdpersoon moest emotioneel beschadigd zijn, maar wel een sterke persoonlijkheid hebben. Maar ook moest ze iets hebben om te handelen met haar demonen en haar donkere gedachten. Zo kwam ik op het idee van SM. Door de controle over pijn te hebben, hoopt Helen controle te krijgen over haar leven. Ik vond het interessant om haar een hechte vriendschap te geven met een man die haar slaat. In het begin was ik wel bang dat de lezers Helen niet zouden mogen, haar te hard en te kil zouden vinden. Maar het blijkt dat de mensen haar mogen…

In Klikspaan vond ik Helen wat meer op de achtergrond. In ieder geval las ik erg weinig over haar persoonlijk leven. Is dit bewust gedaan?

Klikspaan is de aanloop voor het vervolg, waarbij Helen volledig op de voorgrond staat. Er staat een heleboel met haar te gebeuren en om mijn eigen energie te sparen en Helen even wat rust te geven staat ze in Klikspaan meer op de achtergrond.

Je beschrijft soms gruwelijke dingen in je boeken. Waar haal je de inspiratie vandaan?

Veel komt voort uit research. Vooral voor Klikspaan heb ik heel veel research gedaan betreffende vuur en brandstichting. Brandstichting is een ander soort crime. Je moet de psychologie begrijpen, begrijpen hoe vuur en brand werkt. Het zijn gruwelijke, voorbedachte moorden en de dader gaat de rechtstreekse confrontatie uit de weg. Deze mensen houden van de chaos die gecreëerd wordt en voelen zich als een God.

De verwachtingen van de lezers zijn erg hoog. Maakt dit het schrijven moeilijk?

Het schrijven van het tweede boek vond ik het moeilijkste. Het eerste boek schrijf je eigenlijk voor jezelf. Om te kijken of je het kan. Het volgende boek schrijf je voor de lezers die het eerste boek hebben gelezen. Dan krijg je te maken met lezers die willen weten of je het succes kan evenaren of overtreffen en dus hun verwachtingen kan waarmaken. Dat is erg spannend, en je probeert een boek te schrijven waarvan je denkt dat het de lezers niet zal vervelen. In mijn geval heeft het heel goed uitgepakt.

Je hebt een contract voor zeven delen met Helen in de hoofdrol. En dan? Verdwijnt Helen of komen er nog meer boeken met haar als hoofdpersoon?

Ik ben nu het zevende boek aan het schrijven en daarna zal Helen echt niet verdwijnen. Wel is het de bedoeling om eerst een standalone te schrijven voordat ik weer terugkeer naar Helen. Ik heb nog zoveel ideeën in mijn hoofd. Ik heb twee korte verhalen over Helen geschreven, prequels, waarin de achtergrond van Helen belicht zal worden. De eerste is in Engeland al verschenen, No way back, en vertelt over Helen op 15-jarige leeftijd, over haar moeilijke tienerjaren en waarom Jody besloot Helen te worden. Het is fascinerend om te schrijven in een vroegere tijd, je realiseert hoeveel er in al die jaren veranderd is. De technologie die niet stil staat, toen was er nog geen smartphone en toen was er nog geen terrorisme maar wel had je de IRA. Over de laatste hoor je eigenlijk niets meer, terwijl het voor mijn land een heftige tijd was. Je beseft je dat dingen snel vergeten worden en mensen weer gewoon doorgaan met hun leven, en misschien maar beter ook…

Hoe heb je je televisie-ervaring gebruikt in je boeken?

Door eigenlijk op een zelfde manier te werken, het boek te zien als een script. Een script bestaat uit verschillende korte deeltjes die samengevoegd worden tot een verhaal. Zo kun je mijn boeken ook zien. Korte hoofdstukken, meerdere verhaallijnen die samengevoegd worden.

Hoe staat het met de verfilming van de boeken? Wanneer kunnen we deze in Nederland verwachten?

We zijn momenteel met de BBC een tv-serie aan het ontwikkelen. Het script is klaar en nu is het wachten op wat de BBC gaat beslissen. Zelf heb ik gemengde gevoelens. Ik heb Helen nooit duidelijk beschreven, een gezicht gegeven, nooit aangegeven wat voor kleur haar ze heeft en dergelijke. Elke lezer heeft een ander beeld van haar en dat vind ik fascinerend. Als je de boeken gaat verfilmen dan moet je Helen een gezicht geven en dan wordt de verbeelding van de lezer aangetast. Ik ben er nog niet over uit of ik dit wel wil. Ik vind het wel leuk dat er zoveel verschillende Helens zijn.

Verwachtte je dit succes toen je begon met schrijven? Wat doet dit met je?

Nee, verwacht absoluut niet. Maar ik vind het heerlijk om te schrijven en verder blijf ik gewoon mezelf. Het voordeel van het succes is dat ik me volledig kan richten op het schrijven. Ik kan mijn eigen tijd indelen en als ik overdag met mijn kinderen naar de speeltuin wil dan kan dat. Dit vind ik een zeer prettige bijeenkomst. Ik hou van het schrijven en daarnaast heb ik alle ruimte voor mijn gezinsleven. Het heeft mijn leven veranderd in positieve zin.

Heb je enig idee waarom jouw boeken zo succesvol zijn?

Ik denk omdat de boeken vlot te lezen zijn. Ik heb bewust gekozen voor korte hoofdstukken. Tegenwoordig zijn de mensen zo druk, er is minder tijd om te ontspannen en te lezen. Zelf lees ik ook liever korte hoofdstukken. Stel, je bent moe, maar toch wil je nog even lezen. Een kort hoofdstuk is dan te behappen terwijl een lang hoofdstuk moeilijk te overzien is. Daarnaast is er veel actie, dynamiek en spanning en staat het verhaal nooit stil.

Wanneer kunnen we het volgende boek verwachten?

Het volgende boek heet Little boy blue (de titel van de Nederlandse vertaling is nog niet bekend) en de verwachting is dat deze volgend voorjaar in Nederland zal verschijnen.

De meeste auteurs zijn zelf ook lezers. Wie is jouw favoriete auteur?

Ik heb veel favorieten maar mijn nummer 1 is Patricia Highsmith. Zij schrijft op een manier dat je de dader leuk gaat vinden en juist niet wil dat deze gepakt gaat worden voor zijn/haar daden. Haar boeken zijn geen thrillers, maar boeken met een langzaam brandende atmosfeer.

Hoe denk je over social media?

Ik deed helemaal niets met social media tot mijn uitgever Penquin zei dat ik daar toch iets mee moest gaan doen. Inmiddels heb ik een Twitter account en het fascinerende daarvan is de vele interactie met de lezers van mijn boeken. Meest van de tijd zijn het de bloggers waar ik contact mee heb. Het is leuk om bijvoorbeeld 3 x per dag te lezen dat ze mijn boeken zo goed vinden en het enthousiasme onder de lezers is geweldig. En wat is nu leuker om steeds weer complimenten te krijgen, je familie zegt echt niet een paar keer per dag dat je het zo goed doet… Zie nu in dat in de boekenwereld de sociale media een belangrijke plaats inneemt. Moet me tegenwoordig inhouden om niet elke 5 minuten op Twitter te kijken…

Vragen: Wendy Wenning