Een dossier dat je niet onberoerd laat
Het Dossier – Anya Niewierra – B for Books- 398 blz.
Anya Niewierra (1964) heeft sinds haar jeugd drie passies: reizen, schilderen en schrijven. Van reizen maakte ze haar beroep (ze is algemeen directeur van de VVV Zuid-Limburg en bestuurslid van de Europese organisatie Necstour), schilderen is haar hobby en in 2013 debuteerde zij met de thriller Vrij uitzicht, die genomineerd werd voor de Debutantenprijs, de Schaduwprijs en voor de Beste Thriller.
Het dossier is haar tweede thriller. En wat voor een! Een verhaal dat je van het begin tot het einde meeneemt op een reis door de oude DDR met hun harde regime, de martelpraktijken van de Stasi en dit alles in combinatie met een orgaanroof , sterke vrouwen en fraude in de kunstwereld. Genoeg ingrediënten om de lezer op scherp te zetten en te boeien tot de laatste pagina.
Josta Bresse is 46 jaar oud en slachtoffer van een orgaanroof. Ze is ontvoerd en haar nier is verwijderd. Na de ingreep is ze echter weer in haar eigen huis teruggebracht en in totale verwarring doet ze aangifte. De Nederlandse recherche stuit tijdens het onderzoek op het duistere DDR-verleden van Josta. Josta maakte destijds als kunstvervalser deel uit van de “Köningstein Gruppe”. Dit team werkte in opdracht van het toenmalige DDR-regime om kunstwerken te vervaardigen die daarna verkocht werden. Vlak voor de val van de Muur wordt deze groep door de Stasi afgevoerd naar de gevangenis Hohenschönhausen vanwege een geheim dossier. Na 25 jaar blijkt dit dossier nog steeds zeer belangrijk en degene die het in handen willen krijgen, hebben hier alles voor over.
Het boek is opgedeeld in twee verhaallijnen. Het ene is dat van Josta en speelt zich af in het heden met de nodige terugblikken op haar verleden en wat zij heeft moeten doorstaan. In deze verhaallijn zijn de hoofdstukken voorzien van nummering en waar nodig van plaats en datum. Daar doorheen wordt er nog een verhaal verteld, dit heeft een nummering met romeinse cijfers en ander lettertype. Die lijn is van een man die een zijn verhaal aan ene Emma vertelt. Al snel heb je door dat deze man de ondervrager van Hohenschönhausen is. Hij had de taak alle gevangenen te ondervragen (met behulp van de nodige marteltechnieken) om te achterhalen waar het dossier zou kunnen zijn. Aan het einde komen de verhalen bij elkaar. Je weet dan welke rol voor Emma is weggelegd en waarom hij haar dit vertelt. De keuze om het verhaal van de ondervrager er zo door heen te weven vind ik goed gevonden en geeft een meerwaarde aan het verhaal.
Ik denk dat veel mensen nog wel weten waar ze waren of wat ze deden toen de Muur viel. Ik in ieder geval wel. Het was een stuk geschiedenis dat geschreven werd en je kon je als westerling nauwelijks voorstellen hoe het leven moet zijn geweest achter de Muur. De val van de Muur speelt in dit verhaal ook een zeer grote rol, net als het DDR-regime en de Stasi praktijken. Je merkt dat de schrijfster zeer veel research heeft moeten doen en ook een goed oog voor detail heeft. Dit maakt het verhaal zeer realistisch en zou je bijna net zo paranoĂŻde worden als de hoofdpersonage Josta. Je krijgt een goed beeld over haar jeugd, hoe ze opgroeide en hoe haar schilderstalent haar in een hoek stopte waar ze eigenlijk niet in wilde zitten. De liefde van de schrijfster voor de kunst en het schilderen komen ook zeker terug in het verhaal.
Ik lees veel thrillers en soms weet je na een aantal hoofdstukken al hoe het einde zal zijn maar dat is bij deze niet het geval. Het is een verhaal wat zich afspeelt in een wereld die je niet veel tegenkomt in boeken en is origineel, leest vlot en het wist me te boeien van het begin tot een het einde. Een einde wat ik niet had verwacht.
