Het aangrijpende verhaal van een jongen in oorlogstijd
Sabel – Suzanne Wouda – Hoogland & Van Klaveren – 112 blz..
Suzanne Wouda (1974) woont in Eindhoven en werkt als intern begeleider in het basisonderwijs. Ze schreef historische jeugdboeken, waarvan Verschoppelingen een Vlag en Wimpel van de Griffeljury kreeg. Zwart water, werd genomineerd voor de Thea Beckmanprijs. In 2016 verscheen Roeien naar de Volewijck, een historische roman voor volwassenen. Haar nieuwste boek Sabel is een aangrijpend boek over de deportatie van Joodse kinderen in de jaren 1942-1943, die uiteindelijk resulteerde in de verschrikkelijke kindertransporten van juni 1943.
Als Max, samen met zijn ouders wordt opgepakt en in Kamp Vught belandt, is er zijn enige houvast de rode kater Sabel. Door de ogen van Max zien we hoe zijn wereld verandert en almaar kleiner wordt. Een kind dat nog vertrouwen heeft in een goede afloop.
Dit boek, Sabel, werd onder mijn aandacht gebracht via een Facebookgroep. Alleen de cover al, een hardcover met een mooie rode kat op de voorkant, een kat die je recht aankijkt, had zo’n aantrekkingskracht dat ik meer over dit boek wilde weten. Ook de omschrijving pakte meteen, een kinderboek over de oorlog en waar ook een kat een rol speelt.
Het verhaal speelt zich afwisselend af in de jaren 1941 en 1943. In 1943 zit Max al in Kamp Vught, in 1941 begint het voor hem allemaal. De veranderingen vanwege de haat tegen de joden. Vanuit het perspectief van Max lezen we hoe hij het allemaal beleeft. Een kind dat zich niet ten volle beseft wat er allemaal om hem heen gebeurt en wat hem te wachten staat. Hij heeft het vertrouwen dat het goed komt. Zeker zolang hij zijn rode kater Sabel bij zich heeft.
“Ik hoor Sabel lopen. Niemand kan hem horen, behalve ik. Het lijkt of hij de grond niet aanraakt met zijn poten. Een zweefkat.”
Sabel lezende merk je dat de auteur zich heel goed kan inleven in de gedachten van een kind en dit ook heel mooi kan verwoorden. Scherp neergezet, en ik had het gevoel vlak naast dit jongetje te staan. De rode kater Sabel (ofwel de gedachten daaraan) maken het voor Max mogelijk om toch een soort van veilig gevoel om zich heen te creëren en de nare dingen, zoals honger en het gemis van zijn ouders op de achtergrond te zetten. Wat mij heel erg raakte in dit boek is dat Max niet beseft wat er staat te gebeuren, dat hij zijn situatie als tijdelijk ziet en ervan overtuigd is dat het straks allemaal weer voorbij is. Terwijl je als lezer wel degelijk kan onderkennen dat er voor hem geen toekomst meer zal zijn en dat wat hij nog mee zal maken gruwelijk zal zijn. Gedachten waarbij de rillingen over mijn rug liepen.
“Zouden papa en mama al weten dat we hier weg moeten? Wat zouden ze nu zeggen als ik vraag waarom? Alles wordt weer als vroeger?”
Suzanne Wouda heeft met Sabel een aangrijpend verhaal geschreven, dat met regelmaat ook voor enige ontroering zorgt. Grotendeels is het verhaal uit haar fantasie ontsproten, aangevuld met werkelijke feiten waarvan iedereen weet dat deze verschrikkelijk waren. Ze laat op realistische wijze de oorlog vanuit de ogen van een kind zien, een kind dat nog onbevangen is en die op zijn leeftijd nog niet het vermogen heeft alles te kunnen bevatten. Een indrukwekkend verhaal dat ik niet zomaar los kan laten. Max heb ik in mijn hart gesloten en deze jongen zal nog lang in mijn gedachten blijven.
Een kinderboek waarvan ik vind dat deze verplicht op scholen moet worden gelezen, maar niet alleen dat. Sabel is een verhaal dat door iedereen gelezen moet worden, zodat we niet vergeten…
