Tussen servet en tafellaken
Op jouw bruiloft – Carson McCullers – Vertaling: Molly van Gelder – Athenaeum – 206 blz.
Carson McCullers (1917 – 1967) was een Amerikaanse schrijfster van korte verhalen, romans, toneelstukken en essays. Haar eerste roman Het hart is een eenzame jager (The heart is een lonely hunter) werd haar grootste succes. Het is een boek over het universele thema van eenzaamheid en verlangen. Haar boeken spelen zich af in het zuiden van de Verenigde Staten. Veel van haar verhalen zijn verfilmd. Ze kenmerken zich door excentrieke personages. Een toneelstuk van Op jouw bruiloft (The member of the wedding) werd succesvol opgevoerd op Broadway.
Op jouw bruiloft speelt ook in het diepe warme zuiden van Amerika in het oorlogsjaar 1944. Het verhaal dat draait om hoofdpersonage Frankie Addams die bijna dertien jaar oud is. Ze brengt veel tijd door met haar neefje John Henry West van zes en Berenice Sadie Brown, de zwarte huishoudster en kok van haar vader, die een juwelierszaak heeft in het stadje. Frankie, John Henry en Berenice zitten vele uren aan de keukentafel te praten en te kaarten. Frankie bevindt zich in de moeilijke fase van een meisje naar volwassenheid, daarom zou je Op jouw bruiloft een coming of age roman kunnen noemen. Wat er zich in het hoofd van deze bijna dertienjarige afspeelt, is voor volwassenen, die toch ook door die fase zijn heengegaan, maar moeilijk te begrijpen. Frankies broer gaat binnenkort trouwen en zij heeft het in haar hoofd gehaald dat ze na die trouwerij samen met hem en haar schoonzus zal vertrekken. Ze is het leven in het stadje helemaal beu en wil weg.
De goedige Berenice probeert, gedurende een aantal dagen, dit idiote plan uit haar hoofd te praten, zonder veel succes. Frankie maakt intussen ook onderscheid tussen ‘de oude Frankie’ en de nieuwe en ze noemt zich F.Jasmine. Ze hoort nog niet bij de meisjes die gaan dansen in de Idle Hour, maar ze heeft ook geen zin meer om met de kinderen in de buurt te spelen. McCullers is heel goed in het neerzetten van de broeierige sfeer die er in het zuidelijke stadje heerst.
“Haar kamer was een soort broeikas: de hitte in huis steeg op en bleef daar hangen. Laat in de middag leek de lucht wel een zoemend geluid te maken, dus was het een goed idee om steeds de airco aan te hebben.”
Frankie gaat de stad in om nieuwe kleren en schoenen voor de bruiloft te kopen.
“De geluiden waren omfloerste nazomergeluiden – voetstappen, gelach en boven het gedempte geschuifel klonk een stem die uit een bovenverdieping iets naar beneden riep. De gebouwen roken naar zondoorstoofd baksteen en de stoeptegels voelden warm aan onder haar nieuwe zilveren schoentjes.”
Iedereen die ze tegenkomt vertelt ze over haar plan, zonder dat iemand haar serieus neemt. Het ene moment is ze nog een kind en dan lijkt ze ineens volwassen als ze een biertje gaat drinken met een soldaat (in het stadje zijn veel soldaten die spoedig richting Europa gestuurd zullen worden). Ze maakt zelfs een afspraakje met hem, zonder te weten wat de soldaat van haar wil. Van seks heeft ze nog geen flauw benul.
Het was een goed idee van uitgeverij Athenaeum om dit boek te laten vertalen. Het kan wedijveren met het veelgeprezen Catcher in the rye van J.D. Salinger. Frankie Addams is de vrouwelijke evenknie van de iconische Holden Caulfield. Op jouw bruiloft heeft dezelfde thema’s; onschuld, identiteit, verlies van de jeugd en verbondenheid. Maar de sfeerbeschrijvingen in dit boek vind ik nog mooier dan in het boek van Salinger. Een klassieker!
