Een spannend verhaal ten tijde van het fascisme in Italië
Alles wat licht is – Marleen Nelen – Querido – 256 blz.
“We klommen in het donker naar boven. We krijtten onze handen en we gooiden een handvol over onze schouder. Toen Eze de schijnwerper op ons richtte werd het muisstil. Ik vergat gewoonweg wat er kon gebeuren. De nok was hoog, natuurlijk. Maar wij konden niet vallen. De ruimte vulde zich met vertrouwen: het vertrouwen tussen Berio en mij. We stapten van de plank en in onze routine, als door een open deur.”
Het is 1928, in het Italië van Mussolini komt het circus, waar de halfbroers Luca en Berio samen een trapeze-act uitvoeren, aan in het stadje Iseo. Sinds Luca als baby is gevonden, zijn de jongens onafscheidelijk. Ze eten, slapen, leren en werken samen en kennen elkaar door en door. Niets houden ze voor elkaar verborgen. Ze wonen samen met hun moeder, die goochelt en dingen en mensen laat verdwijnen, in een woonwagen.
Iseo is een stadje aan het water, waar de fascisten heer en meester zijn. Zij bepalen of het circus hier mag blijven en waar ze mogen staan. Als Luca op een dag terugloopt uit Iseo met de boodschappen van zijn moeder, ontdekt hij achter een muur een grote villa. In de tuin staat een volière met allerlei soorten vogels. Als Luca een van de vogels naar zich toelokt ziet hij een meisje staan met een camera. Tijdens het opbouwen van het circus had hij haar al gezien, maar nu kunnen ze met elkaar praten, tot haar tante haar naar binnen roept.
Als Luca een paar dagen later weer langs de villa loopt, staat de grote, donkere auto van de fascisten, die geregeld het circus bezoeken, voor de deur geparkeerd. Mannen bonzen op de deur en beuken hem in. Luca hoort een vrouw gillen. Snel sluipt hij om het huis heen en ziet hoe de tante van Yulia in elkaar wordt geslagen. Luca gaat op zoek naar Yulia en vindt haar in de volière. Hij neemt haar mee naar het circusterrein en verstopt haar in een schuurtje. Hij vertelt niemand over het gebeurde, ook zijn broer niet.
Yulia wordt gezocht omdat haar broer, die een anslag op Mussolini had willen plegen, door zijn lijfwachten werd vermoord. Van dat moment heeft zij een foto genomen. Vito, de dwerg, vertelt dat er wordt gezegd dat niet Scuro, Yulia’s broer, heeft geschoten, maar mensen van de Partij zelf. Ze vonden dat de Leider te zacht werd. Als Luca dat hoort, besluit hij er niets van tegen zijn broer te zeggen, omdat die misschien niet kan zwijgen. Daarbij wil hij Yulia voor zichzelf houden, want hij is verrukt van haar.
Marleen Nelen bouwt de spanning zorgvuldig op: de veranderende relatie tussen de broers door het zwijgen van Luca en later Berio’s ontdekking van Yulia, de gevoelens van Luca voor haar en dat alles tegen het decor van het fascisme. De dreiging van de fascisten loopt door het hele boek; of dat nu is wanneer het enorme portret van Mussolini per ongeluk wordt beschadigd of als Yulia wordt achtervolgd. Wanneer Berio zo jaloers is op Yulia dat het haar leven kan kosten, neemt Luca een beslissing die drastische gevolgen voor iedereen heeft.
Ik vond het een spannend verhaal, fijntjes in mooie woorden geëtst, tot en met de laatste zin. “Alles slaapt, alleen wij zijn wakker.”
Zeker een aanrader!
Boek bestellen!
