Betoverende verhalen
De fluistering van de sterren – Nagieb Mahfoez – Vertaling Djûke Poppinga – Jurgen Maas – 105 blz.
De titel suggereert misschien een boek vol stilte, maar er wordt ook in geschreeuwd, gehuild, gejuicht en gebeden. Het zijn nagelaten korte verhalen van de Nobelprijswinnaar die al in 1994 gepubliceerd zouden worden, maar op de een of andere manier kwam de publicatie er toen niet. Nagieb Mahfoez (1911 – 2006) is al vijftien jaar dood en deze verhalen spelen in een ver verleden, maar de mensen en hun emoties blijven herkenbaar, ook al tovert hij een wereld voor die we nooit meer zullen tegenkomen. De verhalen spelen in één wijk bij een fort en worden bevolkt door gewone mensen, zoals een dorpsgek, een zwerver en nogal wat vrouwen die vaak ongelukkig zijn. De verhalen zijn ultrakort en dus moet Mahfoez je meteen pakken en dat doet hij fenomenaal.
Het verhaal Sjaikhoen begint zo: “Sjaikhoen was terug in de wijk. Hij was zo lang weggeweest dat iedereen hem was vergeten.” Maar al snel blijkt dat Sjaikhoen is veranderd. “Overal baarde hij opzien en hij vervulde de harten met vreugde.” Dit verhaal gaat over goedgelovigheid of bijgelovigheid. Blijft die vreugde in de harten van de bewoners van de wijk? Mahfoez geeft er in nog geen twee pagina’s een prachtige draai aan. Dit verhaal had ook gerust uitgebouwd kunnen worden tot een hele roman en dat geldt voor meer verhalen.
In het verhaal “Een geheim aan het einde van de nacht” keert iemand terug in de wijk. Er wordt niet gezegd wie het is en waar hij vandaan komt. Het is nog pikdonker en dan komt hij in een “paradijselijke tuin”. Het ruikt er heerlijk. “Waar kwamen die heerlijke aroma’s vandaan? Zijn zintuigen ontwaakten en riepen: dat is het laatste spoor van een vrouw die net voorbij is gekomen: het laatste stukje vrouwelijkheid dat ze achter zich heeft gelaten toen ze overging van deze kant naar de andere.”
In achttien verhalen dwaal je door de Arabische wereld met kleurrijke personages als buurtsjeiks, imams en djins (geesten). De stijl is direct, maar ook poëtisch. Hier is een meester aan het werk. Ik denk dat de sterren de naam van Nagieb Mahfoez nog lang zullen fluisteren.
Boek bestellen!