Ontroerende, meeslepende roman
Ga als een rivier – Shelley Read – Vertaling: Mieke Trouw – Luyckx – Luitingh – Sijthoff – 335 blz.
Schrijfster Shelley Read woont in de Elk Mountains in Colorado. Voordat ze deze debuutroman schreef gaf ze bijna dertig jaar lang les in literatuur en schrijven aan de Western Colorado University. Ze laat Ga als een rivier ook in dit gebied spelen. Het is 1948, drie jaar na de Tweede Wereldoorlog pakt Amerika het leven weer op. Er zijn wel littekens, want ook al is de oorlog in Europa uitgevochten, veel soldaten kwamen uit de VS. Er sneuvelden duizenden en er kwamen duizenden gewond terug, zoals Ogden de oom van hoofdpersoon Victoria (Torie) die op een boerderij woont met haar vader, haar broer Seth en oom Og. Bij de boerderij is een boomgaard met perzikbomen, de bron van hun bestaan.
Op een herfstochtend loopt de zeventienjarige Torie met een gammele kar vol late perziken over een kruispunt als een jongeman haar de weg vraagt. Het is een jongen van Indiaanse afkomst. Ze wordt meteen gegrepen door zijn rustige uitstraling en zijn donkere ogen. Ze vertelt hem waar hij de nacht kan doorbrengen. Dan komen ze Tories broer Seth tegen. Seth wil niet deugen. Hij drinkt te veel en werkt te weinig. Met zijn vrienden sleutelt hij aan een oude auto. De volgende morgen gaat Torie op zoek naar de jongen die Will Moon heet. Het stadje heeft vijandig op zijn komst gereageerd. In het door Torie aangewezen pension, heeft hij niet geslapen. Hij vindt onderdak bij de ‘dorpsgekkin’ Ruby-Alice Akers. Er wordt meteen een opsporingsbevel tegen Will uitgevaardigd, want hij zou dingen hebben gestolen. Het is allemaal gebaseerd op vreemdelingenhaat en racisme. Torie wordt verliefd en zij en Will krijgen, ondanks alle tegenwerking, een geheime verhouding, maar op een dag komt Will niet meer opdagen.
Een paar weken later wordt zijn lijk gevonden. Zijn lichaam was ontveld, want achter een auto (die van Seth?) aangesleept en voor dood achtergelaten in een verlaten vallei. Als Torie merkt dat ze zwanger is, neemt ze een besluit. Ze pakt de broodnodige dingen bij elkaar en gaat er op het paard Abel vandoor. Ze kent een plek in de wildernis waar ze ook met Will heeft geslapen, een oude jagershut, daar wacht ze de bevalling af. Er wordt een zoontje geboren.
Het boek is opgedeeld in vijf hoofdstukken die een bepaalde tijdsperiode omvatten. De laatste periode is 1970-1971. Ga als een rivier bestrijkt 23 jaar en is een coming of age roman. In 1971 is Torie veertig jaar. Haar vader en oom Og zijn allang dood en haar broer Seth heeft ze al jaren niet meer gezien. Ze woont alleen in een andere stad, want haar geboorteplaats is opgeslokt door een rivier na de bouw van een dam. Ze is daar weer een boomgaard begonnen met perzikbomen, die ze samen met een bioloog, heeft kunnen redden van hun oude boerderij. Ze heeft haar leven aardig op de rails, maar er is een groot gemis. Ze heeft haar zoon vlak na de geboorte achtergelaten bij een echtpaar en heeft hem sindsdien nooit meer gezien.
Naar mijn smaak staan er wat te veel natuurbeschrijvingen in Ga als een rivier, die soms het verhaal wat ophouden, maar over het algemeen is het een meeslepende en ontroerende roman, die weer eens laat zien dat het leven voor niet-blanken in de VS toen en ook nu nog erg onaangenaam kan zijn.
Boek bestellen!
