Een bevlogen pamflet
De domheid regeert – Sander Schimmelpenninck – De correspondent – 143 blz.
In zijn inleiding doet Schimmelpenninck omstandig uit de doeken dat het hier niet gaat om het electoraat van de rechtse partijen, FvD, BBB, VVD, en PVV, maar om de partijleiders, volksvertegenwoordigers en kabinetsleden van die partijen. Over het algemeen zijn dat intelligente mensen die zich domheid aanmeten. Met domheid bedoelt hij dat ze moedwillig alles versimpelen, verdraaien en liegen. Niet om het land en hun kiezers een goed beleid voor te schotelen, maar om zelf de macht te grijpen, te behouden en te misbruiken. Deze misleidende manier van politiek bedrijven kan uiteindelijk leiden tot een autocratische staat, waarbij de onwelgevallige media de mond worden gesnoerd.
Onwaarheden
Kiezers worden opzettelijk voorgelogen en als iemand beweert dat er leugens worden verteld, worden die gewoon volgehouden. Schimmelpenninck noemt als voorbeeld Trump die ooit twitterde dat er een orkaan over Alabama zou trekken. Volkomen onzin, want de orkaan zou Florida treffen. Zelfs nadat de orkaan was uitgeraasd bleef hij volhouden dat die over Alabama was getrokken. Want dat is een kenmerk van rechtse politici. Een excuus wordt als een zwakte en een nederlaag gezien. Gewoon de leugen volhouden. Als je tien keer een leugen twittert, gaat het vanzelf een eigen leven leiden en wordt het voor veel mensen waar.
Vooral de sociale media zijn volgens Schimmelpenninck de grote boosdoeners. Het meest problematische medium is X, voorheen twitter, zeker sinds mediadictator Musk daar de scepter zwaait. X is een favoriet medium van Geert Wilders, maar ook andere rechtse politici. Caroline van der Plas en Dilan Yeşilgöz maken er graag gebruik van om onzin, leugens en complottheorieën te verspreiden. Die misleidende informatie wordt, in tegenstelling tot porno, niet verwijderd door de heer Musk, die zoals we intussen weten een grote vriend is van Donald Trump.
Drie hoofdstukken
Schimmelpennincks boek is opgedeeld in drie hoofdstukken. In ‘De cultivering van de domheid’ doet hij uitgebreid verslag van mensen die volgens hem intelligent zijn, maar zich domheid toe-eigenen om zich te kunnen voordoen als een man van het volk (Wilders) of vrouw van het volk (Van der Plas). Ze worden gezien als gewone mensen die het goed voorhebben met ‘het volk’. Dan natuurlijk wel van het blanke, joodse of christelijke deel van het volk. Moslims, mensen uit Afrika en mensen uit de LHBTIQ-gemeenschap worden door hen vaak aangewezen als zondebok. Rechtse politici zoeken geen dialoog of nuancering. Alles is zwart-wit.
Het tweede hoofdstuk ‘Wapens van de domheid’ gaat over alle middelen die rechtse politici inzetten om hun gelijk te halen. Ze vallen anderen aan op hun uiterlijk (Trump deed ooit een spastische man na), ze jij-bakken, ze zoeken ophef, door Schimmelpenninck ‘fophef’ genoemd. Ze blazen iets op van hun tegenstander wat die helemaal niet zo bedoeld heeft. Frans Timmermans zei tijdens een congres van GroenLinks-PvdA in april 2024 dat ze niets zouden nalaten om te voorkomen dat Wilders aan de macht zou komen. Wilders trok dit meteen uit zijn verband en suggereerde dat Timmermans zelfs geweld niet zou schuwen. Onzin natuurlijk. Maar Wilders riep zijn aanhang op aangifte te doen van opruiing. Kansloos, maar Wilders had zijn fophef. In dit hoofdstuk noemt Schimmelpenninck 11 tactieken die gebruikt worden om de publieke opinie te beïnvloeden. Het moet gezegd worden dat rechts slim is in het gebruik van deze tactieken en dat liberalen (zoals Schimmelpenninck zichzelf noemt) en mensen aan de linkerkant van het politieke spectrum daar nog steeds geen goed antwoord op hebben gevonden.
Gelukkig is er ook hoofdstuk 3 ‘Dealen met domheid’ waarin er handvatten woorden gegeven om de domheid het hoofd te bieden. Linkse politici zijn lange tijd te lief en begrijpend geweest. Het wordt tijd dat ze net zulke wapens gaan hanteren als rechts. Als voorbeeld noemt Schimmelpenninck Michelle Obama die in een speech Trump kleinzielig noemde en over zijn verwende afkomst zei dat hij roltrappen had die hem naar de top brachten. Verder gelooft de schrijver dat er een taak is voor de overheid die de grote techbedrijven als X en FaceBook moeten onderwerpen aan regels die ervoor zorgen dat nepnieuws en complottheorieën worden verwijderd. Ook pleit hij net als historicus David Van Reybrouck voor burgerberaden, waarin een representatieve dwarsdoorsnede van de samenleving politiek gevoelige onderwerpen kan bespreken. Zo worden mensen die niet gekozen zijn, en dus niet de kiezers naar de mond hoeven te praten, betrokken bij de besluitvorming.
De leugen regeert
Cultuurhistoricus Thomas van der Dunk schreef op 21 juni 2024 in zijn artikel “De leugen regeert – en het laat Nederlanders koud”. “Elk nieuw jaar gebeuren dingen die men twaalf maanden eerder voor onmogelijk had gehouden en het volgende jaar weer vergeten zijn.” De VVD heeft dankzij Dilan Yeşilgöz de deur opengezet naar extreem rechts en Wilders in het zadel geholpen. Het kabinet Rutte viel op migratie. Er zouden duizenden nareizigers komen beweerde Yeşilgöz. Het was een leugen. Eigenlijk kunnen we haar verantwoordelijk houden voor de totstandkoming van dit kabinet. We hebben nu twee ministers die geloven in omvolking en een Kamervoorzitter die werd geweigerd bij de herdenking van het slavernijverleden. Van der Dunk noemde het verhogen van de BTW op boeken en cultuur waar dit kabinet voor pleitte ‘profijtelijk analfabetisme’. Houdt het volk dom. Geef het brood en spelen. Gelukkig is die domme zet (tijdelijk) tegengehouden. Zie het als een kleine overwinning. De domheid regeert geeft een helder inzicht in hoe rechts te werk gaat en hoe dat te bestrijden. Het is een bevlogen pamflet dat iedereen die dit land en de wereld vooruit wil helpen, zou moeten lezen.
Boek bestellen!
