Boeiend verhaal dat zich afspeelt in de Gouden Eeuw

Reimer – Jacqueline Zirkzee – Uitgeverij De Brouwerij – 304 blz.

Reimer is de vierde roman van Jacqueline Zirkzee, een auteur die zeker een groter en breder publiek verdient. Ze is historicus en journaliste en heeft naast de boeken Mykene, Het boek van Tristan en Isolde en Het heksenhuis diverse informatieve en wetenschappelijke boeken en artikelen geschreven. Reimer is een intelligente en leergierige jongeman die voorbestemd is zijn vader als apotheker op te volgen in Koudekerke. Hij wordt in de leer gestuurd bij een apotheker in Gouda, ‘oom Lou’. Tijdens zijn verblijf bij de apothekersfamilie begint hij al te twijfelen aan zijn roeping. Als de pest uitbreekt en Oom Lou, diens vrouw en één van de drie dochters sterft zonder dat hij er iets aan heeft kunnen doen, weet Reimer het zeker: hij zal een medicijn vinden dat alle ziektes kan genezen en om dat doel te bereiken zal hij medicijnen gaan studeren.

Als arme apothekerszoon echter wordt hij aan alle kanten tegengewerkt en als hij uiteindelijk als student de universiteit in Leiden aan de slag kan, voelt hij zich eenzaam en onwaardig. Dan ontmoet hij Hans, in wie hij een zielsverwant denkt te hebben gevonden. Hans is, naast Reimer zelf, het enige andere personage vanuit wiens perspectief het verhaal verteld wordt. Hij heeft een mysterieuze achtergrond, is opgevoed door een man die hem ingewijd heeft in de leer van de Rozenkruisers. Reimer wordt door Hans opgelicht waardoor hij gedwongen is aan te monsteren op het VOC-schip De Witte Lelie. Vele avonturen en ontberingen volgen, waarbij Reimer heen en weer geslingerd wordt tussen hoop en wanhoop, maar het hem allengs steeds duidelijker wordt wat hem te doen staat.

Het verhaal is zeer onderhoudend, leerzaam en prettig leesbaar. De thema’s uit de Gouden Eeuw die aan de orde komen, zoals het leven op een VOC-schip, de politiek, het geloof en de Rozenkruisers, zijn mooi vervlochten met het verhaal. Vooral de stand van de medische wetenschap heeft me tijdens het lezen vaak verrast en verbaasd. Zo dacht men in 1617 aan de ene kant dat de lever continu bloed produceerde in plaats van dat het door het lichaam circuleerde, maar aan de andere kant wist men al aardig wat van de verschillende hersenfuncties.

Wat de Rozenkruisers betreft staat er achter in het boek een naschrift waaruit blijkt dat het niet eens zeker is of het genootschap echt serieus bestaan heeft. De boodschap uit hun eerste manifest is echter duidelijk: “Er is maar één eredienst waarmee God gediend wordt: een goed mens zijn.” Mooi, nietwaar? Zo worden er in Reimer andere werken en citaten genoemd die uitnodigen om verder te lezen en je te verdiepen in de materie.
Enig minpuntje: het open einde vind ik nogal onbevredigend, ik zou het niet erg hebben gevonden om te lezen hoe het Reimer verder in zijn leven zou zijn vergaan.

Annette Jongen