Alle facetten van chronische pijn belicht

Pijn. Een expeditie naar onbestemd gebied – Sanne Bloemink – Uitgeverij Pluim – 283 blz.

Sanne Bloemink is jurist, essayist en schrijft voor De Groene Amsterdammer. Ze schreef verschillende boeken, waaronder Happy me en De wilde wereld. Sinds 2010 heeft ze constante zenuwpijn. Na een intensieve kickboksles schoot het haar in de rug en het is nooit meer overgegaan. De gedroomde carrière om wereldberoemd auteur te worden zit er hierdoor niet meer in. Ze woont in New York en aldaar komt men tot de conclusie dat ze een hernia heeft en dat deze niet operabel is. Ze krijgt sterke pijnmedicatie, zoals oxycodon en daarmee moet ze het doen. Eenmaal in Nederland krijgt ze daar wel de gewenste operatie. Maar of deze succesvol is? Ze probeert van alles om van de pijn af te komen. De pijnpoli, revalidatiekliniek, mediteren, CBD-olie en nóg een operatie. Maar helaas helpt niets afdoende om weer volledig te kunnen functioneren.

‘Pijn is dit: boven liggen, in een doffe stilstand terwijl het leven beneden doorgaat. ‘Ik ga weer even rusten.’ Pijn is bang zijn dat je mensen tot last wordt. Pijn is afspraken afzeggen. ‘Sorry dat ik toch niet mee kan eten vanavond, hoewel ik vanochtend nog dacht dat het wel kon. ‘Pijn is de woede over de kansen die je moet laten lopen.’

In Pijn onderzoekt Bloemink chronische pijn in alle facetten. Hoe omschrijf je pijn? De artsen vragen meestal om je pijn een cijfer te geven, van 1 tot en met 10. Maar wat voor de één een 10 is kan voor de ander een 3 zijn. Ze doet onderzoek naar allerlei therapieën en behandelingen. Ze praat met artsen, therapeuten, behandelaars, onderzoekers, psychologen, filosofen, kunstenaars en met andere patiënten. Zelfs de Griekse mythologie wordt erbij gehaald. Toch is het niet te veel of te technisch. Het leest gemakkelijk en alles wordt uitgelegd en onderbouwd, afgewisseld met haar eigen ervaringen. Maar ook verdiept ze zich in het verschil in pijn tussen mannen en vrouwen en zwarte en witte mensen, wat is de zingeving van pijn (pijn en religie) en wat is het gevolg van mensen met chronische pijn in de maatschappij? Ziek zijn kost tenslotte geld.

Pijn is een boek dat heel veel “oh ja!” doet roepen als je zelf chronisch ziek bent. Ik heb geen chronische zenuwpijn zoals Bloemink, maar ben wel chronisch ziek. Vooral haar persoonlijke beschrijvingen riepen veel herkenning op. Zoals het ongevraagd advies van buitenstaanders, die dwingend dé oplossing voor de pijn hebben. Yoga, kleurentherapie, zwemmen of ‘je moet positief denken. ’‘Of wil je niet beter worden,’ wordt er vaak nog achteraan gegooid. Bloemink heeft het ook allemaal voorbij horen komen. Of artsen die het ook niet weten en roepen dat “je er maar mee moet leren leven.” Of wéér een afspraak af moeten zeggen, omdat het toch niet gaat lukken. Of: het zal wel psychosomatisch zijn. Zodra pijn zichtbaar wordt, in de vorm van bijvoorbeeld een operatie, krijg je wél de steun die je nodig hebt. Er worden bloemen en kaarten gestuurd, cadeautjes gegeven. Als een arts je wil opereren, dan zal het wel echt zijn. Pijn is een zoektocht naar de oorzaak van, maar ook de remedie tegen pijn. Hoe gaat men er nu mee om, maar vooral: hoe kan het beter! Ik hoop dat er snel een behandeling of medicijn gevonden wordt, want naast dat pijn heel verschrikkelijk is, beschrijft Bloemink ook treffend dat het een eenzaam leven is.

Erica Ganzevles