Boeiende verhalen over filosofie

Grote gedachten, verhalen over filosofie – Janny van der Molen – Ploegsma – 220 blz.

Grote gedachtenEen middelbare schoolklas krijgt voor het eerst filosofielessen en wel van meneer Swart. Hij heet niet toevallig zo, want Janny van der Molen heeft hem gemodelleerd naar haar favoriete leraar van de middelbare school, aan wie ze dit boek opdraagt en aan wie ze ook het eerste exemplaar van Grote gedachten aanbood tijdens de presentatie in De Toverlantaarn in Leeuwarden. Elke leerling mag zich zo’n inspirerende leraar wensen. Een aardige, beetje slordige man die altijd in hetzelfde pak loopt en soms twee verschillende sokken aantrekt. Het kan hem niets schelen, want er zijn belangrijker zaken, zoals kinderen leren nadenken over zichzelf en de wereld waarin ze leven.

In de klas met pubers van een jaar of vijftien gaat het er eigenlijk wel rustig aan toe. Natuurlijk hebben Sven, Tijmen, Sanne, Loubna, Wouter, Jelle, Ilse en Bram allemaal zo hun problemen en probleempjes en die licht Janny van de Molen er uit. Loubna heeft een eetprobleem, Sanne wordt beknot door haar alleenstaande moeder, de ouders van Tijmen hebben steeds ruzie, Ilse wordt geconfronteerd met geweld in haar naaste omgeving en Wouters moeder is zwanger van zijn stiefvader met wie hij niet zo’n goede relatie heeft. Sven heeft zelf geen probleem, maar zijn vader die in de lokale politiek zit, wel.
Doordat ze via meneer Swart in aanraking komen met het gedachtegoed van veertien belangrijke filosofen, gaan ze anders tegen allerlei zaken aankijken. Veel dingen lijken in eerste instantie zo eenvoudig, maar aan elk probleem zitten haken en ogen en bij elke oplossing heb je winnaars en verliezers. Vaak is een gulden middenweg de beste, want dan moeten alle partijen wat inleveren.

Wat is bijvoorbeeld de juiste oplossing van het probleem van Svens vader, een gemeenteraadslid voor de VVP? Hij wil een huis dat gratis wordt aangeboden door een weldoener voor probleemjongeren graag aannemen. Het kost de gemeente bijna niets. Maar zoals zo vaak, wil iedereen natuurlijk dat deze jongeren wel worden geholpen, maar ‘not on my doorstep’. De mensen uit de wijk waar het huis staat zijn tegen, vanwege angst voor verloedering, overlast en daling van de waarde van hun huizen. Ook zijn eigen partijgenoten laten hem vallen. Dat is zuur. Komt het tehuis er, dan zijn de jongeren de winnaars en de bewoners van de wijk voelen zich verliezers. Wat is hier de gulden middenweg?

Janny van der Molen laat meneer Swart alles haarfijn uitleggen aan de scholieren tijdens wandelingen door Utrecht. De jongeren die dit boek zullen gaan lezen, kunnen er veel van opsteken. Dit zal overigens ook voor veel oudere lezers gelden, want velen zullen weinig tot niets weten van het gedachtegoed van Plato, Socrates, Nietzsche of Hannah Arendt om enkele denkers te noemen die langskomen, omdat filosofieonderwijs in Nederland lange tijd is verwaarloosd. Sinds kort is het vak facultatief te volgen op de middelbare school. Het boek kan ook prikkelen tot het lezen van meer en ingewikkelder boeken over filosofie.

De schrijfstijl van Janny van de Molen is wat stijfjes en de jongeren komen nogal braaf over; iets meer pit en schwung had wel gemogen. Dat doet niets af aan het feit dat Grote gedachten, verhalen over filosofie een boek is dat jongeren en ouderen met veel plezier kunnen lezen. Het leert je dat er altijd vele kanten aan allerlei zaken zitten en dat het goed is om alles te overwegen voordat je een standpunt inneemt. Vooral in deze tijd van snel en ongenuanceerd reageren, met name in de sociale media, is dat heel belangrijk. Grote gedachten, verhalen over filosofie is een goede aanschaf voor elke middelbare schoolbibliotheek.

Pieter Feller

Andere recensies

Peer – Mohana van den Kroonenberg – Illustraties: Karst-Janneke Rogaar – Querido – 104 blz. Dit is het vierde boek van Mohana van den Kroonenberg dat ik gelezen heb en ik moet eerlijk zeggen dat ik ze alle vier geweldig vind. Ze hebben allemaal...
Lees verder Categorie: Kinderboeken
| Reageer!
Jheronimus Bosch en de Lieve-Vrouwe-broederschapskapel – Loes Scholten – Walburgpers – 275 blz. De wereldberoemde kunstschilder Jheronimus Bosch is overleden in het jaar 1516. Vijfhonderd jaar later wordt er een databank, BoschDoc, met bronmateriaal, veelal eigentijds, over de schilder zelf, zijn werken en zijn...
Lees verder Categorie: Kunst & Cultuur
| Reageer!
Hoop – Paus Franciscus – Ambo-Anthos – 380 blz. De hoopvolle titel geeft al aan dat de paus een optimist is. Zijn optimisme, en dat is niet vreemd voor een gelovig man, is vooral gestoeld op Bijbelteksten. “De ‘dag van Jahwe’, zoals beschreven door...
Lees verder Categorie: Biografie & Autobiografie
| Reageer!